Цөмийн динамик
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 051
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2008-2010
Санхүүжилт: 15,810.0 мян.төг
Түлхүүр үг : хурдан нейтрон, хурдасгуур, ионжилтын камер, альфа бөөм, өнцгөн түгэлт, дифференциал огтлол
Үр дүн
1. Цөмийн урвалын компаунд, хагас шууд, шууд механизмуудын хүрээнд статистик ба экситон загвар, хавтгай долгионы нарийвчлалыг ашиглан урьд нь гаргасан ерөнхий томъёонуудаас тухайн тохиолдолд (n,p), (n,α), (n,2n), (n,d) ба (n,t) урвалын огтлолын томъёонуудыг гаргав.
2. Статистик загварыг ашиглан гаргасан онолын томъёонуудаараа En=2, 18 ба 20 МэВ үеийн (n,α) ба (n,p) урвалын огтлолын утгуудад анализ хийж, урьд гүйцэтгэсэн En=6-16 МэВ үеийн анализын үр дүнтэй нэгтгэн, систематик ерөнхий зүй тогтлуудыг өргөтгөн, уг томъёонууд дахь С ба К параметрүүд нейтроны энергиэс болон өөр хоорондоо хэрхэн хамаарч байгааг En=2-20МэВ мужид тогтоов.
3. Ураны 235U-изотоп дулааны энергитэй нейтроноор хуваагдахад үүсдэг хуваагдлын спектртэй нейтроны дундаж энерги (n,p) урвалын хувьд En≈3-4 МэВ байж болохыг харуулав.
4. Нейтроны энерги En=6-20 МэВ үед (n,α) урвалын огтлолыг цөмийн гадаргуу дээр α-кластер бүрэлдэх магадлалтай холбон авч үзэж, α-кластер үүсэх магадлал нь протон үүсэх магадлалаас ойролцоогоор 4.5 дахин бага гэж олов. Энэ магадлал нейтроны энергиэс хамаарах боломжтой гэсэн таамаглал дэвшүүлэв.
5. (n,p) ба (n,α) урвалын огтлолын томъёонууд дахь экспоненттой хэсгийг протон буюу α-бөөм Кулоны потенциал саадыг нэвтрэх магадлалтай холбоотой байж магадгүй гэсэн таамаглал дэвшүүлэв. Үүний шууд баталгаа хийгдээгүй боловч огтлолын томъёоны экспоненттой хэсгийн К параметр нейтроны тодорхой энерги дээр тэгтэй тэнцэж байгаа нь энергийн тухайн утганд протон буюу α-бөөмийн кинетик энерги Кулоны потенциал саадын өндөртэй тэнцэж байгаатай холбоотой гэж үзэв.
6. Азот-14, цинк-64, самарий-147 цөмүүдийн хувьд (n,p), (n,a), (n,2n), (n,d) ба (n,t) урвалын огтлол нейтроны энергиэс хэрхэн хамаарч байгааг тооцоолов.
7. Бээжингийн их сургуулийн Хүнд ионы физикийн институтийн Ван де Граафын хурдасгуур дээр цинк-64, цинк-67, молибден-95, неодим-143, самарий-147, самарий-149 зэрэг изопотууд дээр хурдан нейтроноор явагдах (n,α) урвалыг анх удаа En=2.5-6.0 МэВ мужид судалж бүтээгдэхүүн бөөмийн энергийн спектр, өнцгөн түгэлт, дифференциал ба интеграл огтлол зэргийг тодорхойлов.