Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх
  • Эхлэл /
  • Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Төв Ази дахь удаан задардаг органик бохирдуулагчийн бүс нутгийн хэмжээнд болон хил дамжин зөөвөрлөгдөх шинж төрх



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл

Хугацаа: 2010-2011

Санхүүжилт: 8,000.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Удаан задардаг органик нэгдэл, ус, хөрс, агаар

Үр дүн

1. 2010-2011 онд Дорнод Сибирийн өмнөд хэсгийн ба Монголын нутаг дэвсгэр дээрхи агаар мандлын агаарт удаан задардаг органик бохирдуулагчид (ПХБ-полихлорбифенил ба хлор органик пестицидүүд)-ын орон зайн ба улирлын агуулгын өөрчлөлтийн судалгааг явуулав. Монголын Цэцэрлэг, Ховд, Сайншанд хотуудын ба Эрхүү мужийн Эрхүү хот болон түүний дагавар хотууд, Ангар мөрний эх (Листвянк тосгон) орчмын агаарт удаан задардаг органик бохирдуулагчдын агуулга хамгийн бага байв. Монголын Улаанбаатар, Эрдэнэт, Дархан зэрэг аж үйлдвэрийн том төвүүд ба Эрхүү мужийн Усолье-Сибирийн агаарт удаан задардаг органик бохирдуулагчдын агуулга хамгийн их байв. Улаанбаатар дахь судалгааг үйлдвэрлэлийн ба хүн ам суурьшсан 2 хэсэгт явуулсан болно. Хүн ам суурьшсан хэсэгт, эмнэлгийн хог хаягдал шатаадаг төхөөрөмжөөс 2 км-ын зайд дээж авагчийг байрлуулсан. Энэ 2 цэгийн агаар дахь удаан задардаг органик бохирдуулагчдын агуулга ялгаатай: үйлдвэрлэлийн бүсэд полихлорбифенилүүд ба ГХБ-ийн, харин хүн ам суурьшсан хэсэгт ГХЦГ ба ДДТ-ийн концентрацийн түвшин нилээд өндөр гарсан.
2. Зүүн Сибирийн нутаг Байгаль нуурын эрэг орчмоос авсан хөрсний дээжинд шинжилгээ хийж Монголын хойд болон зүүн өмнөд нутгийнхтай харьцуулж УЗОБ-ын тархалтын тухай дүгнэлт гаргалаа. Монголын хөрсөнд илэрсэн ПХБ-ийн конгенеруудын нийлбэр агууламж 7.4 нг/г байсан нь дэлхийн фон үзүүлэлт болох 5.41нг/г ойролцоо байна. Шинжилгээнд хамрагдсан ихэнх дээжинд ПХБ-ийн агууламж 10 нг/г-аас хэтрэхгүй байсан авч Улаанбаатар, Эрдэнэт, Чойбалсан хотуудаас авсан дээжинд нилээд өндөр буюу 2.22-34 нг/г, 3.6-30 нг/г, 115нг/г агууламжтай тус тус илэрсэн.
3. Төслийн хүрээнд Сибирь, Монголын ус болон хуурай газраас цуглуулсан биологийн дээжинд агуулагдах УЗОБ-ын хэмжээг тодорхойлсон. Гэрийн тэжээвэр амьтны мах, сүү, болон бүтээгдэхүүнүүдэд хлорорганик пестицид, ГХБ тодорхойлоход ойролцоо түвшинд, харин ПХБ-ийн түвшин Сибирийн бүтээгдэхүүнүүдэд бага зэрэг өндөр хэмжээнд илэрсэн. Байгаль нуур, Ангар, Лена мөрөн, Байгаль орчмын жижиг нуурууд, Хөвсгөл, Дархадын хотгорын нууруудын загасанд УЗОБ-ын хэмжээг тодорхойлоход хамгийн өндөр хэмжээ Братскийн усан сангаас доош авсан дээжинд илэрсэн. Монголын нууруудаас барьсан загасанд альдрин, дельдрин шинжилгээгээр гарсан бол Сибирийн загасанд илрээгүй.
4. Уг төслийн ажлаар эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэл нийт 19-г бичиж хэвлүүлсэн.

Удирдагч

Дармаа овогтой Ганчимэг


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
7. Зөвлөмж

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 E.A. Mamontova , M.I. Kuzmin , E.N. Tarasova , M.Yu. Khomutova The investigation of PCBs and OCPs in air in the Irkutsk Region (Russia) using passive air sampling 2010 Дэлгэрэнгүй
2 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов , М.И. Кузьмин, Д. Ганчимэг О распределении стойких органических загрязнителей в атмосферном воздухе и почвах Монголии 2010 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 E.A. Mamontova , E.N. Tarasova , D. Ganchimeg , M.I. Kuzmin , A.A. Mamontov , M.Yu. Khomutova , G. Burmaa , G. Odontuya , G. Erdenebayasgalan Persistent organic pollutants (PCBs and OCP) in air and soil from Ulaanbaatar and the Lake Hovsgol region, Mongolia 2010 Дэлгэрэнгүй
2 E.A. Mamontova , E.N. Tarasova , D. Ganchimeg , M.I. Kuzmin , A.A Mamontov , M.Yu. Khomutova , G. Burmaa , G. Odontuya , G. Erdenebayasgalan Persistent organic pollutants (PCBs and OCP) in air and soil from Ulaanbaatarand the Lake Hovsgol region, Mongolia 2011 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 M.I. Kuzmin , E.A. Mamontova , E.N. Tarasova , M.S. McLachlan Persistent organic pollutants in the Lake Baikal Region: results of international collaboration in -2000s 1990 Дэлгэрэнгүй
2 А.А. Тарасова, Кузьмин Мамонтов, Горегляд. Ткаченко Исследования стойких органических загрязнителей(СОЗ) в Центральной Азии(Монголии и Восточной Сибири России): результаты выполнения российско-монгольского гранта 2010 Дэлгэрэнгүй
3 М.И Кузьмин , Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов , Е.А. Мамонтова, Ембүү Батчулуун, Е. Черняев , В. Нищета Исследование донных отложений Южного Байкала, отобранных на глубоководных аппаратах«МИР» в году 2010 Дэлгэрэнгүй
4 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов Изучение атмосферного переноса стойких органических загрязнителей с использованием метода пассивного пробоотбора 2011 Дэлгэрэнгүй
5 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова, А.А. Мамонтов Мониторинг атмосферного загрязнения хлорорганическими соединениями (ХОС) с использованием метода пассивного пробоотбора на азиатской территории России 2011 Дэлгэрэнгүй
6 Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов, Е.А. Мамонтова Мониторинг компонентов трофического статуса в оз. Байкал 2011 Дэлгэрэнгүй
7 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова, А.А. Мамонтов Сезонные изменения содержания стойких органических загрязнителей в почвах Восточной Сибири с точки зрения трансграничного переноса 2011 Дэлгэрэнгүй
8 А.А. Мамонтов, Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова Диоксины в Байкале// В сб.: Биоразнообразие и роль животных в экосистемах 2011 Дэлгэрэнгүй
9 Е.Н. Тарасова, А.А. Мамонтов, Е.А. Мамонтова К вопросу об обеспечении качествахимического мониторинга озера Байкал/ 2011 Дэлгэрэнгүй
10 Е.Н. Тарасова, Е.А. Мамонтова , А.В. Горегляд , Л.Л. Ткаченко, А.А. Мамонтов Стойкие органические загрязнители в атмосферном воздухе в северном Прихубсугулье// Всб.: Озерные экосистемы: биологические процессы, антропогенная трансформация, качество воды 2011 Дэлгэрэнгүй
11 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов, А.В. Горегляд , Л.Л. Ткаченко Моделирование потенциальных рисков здоровью населения при потреблении рыбы из водоемов Сибири и Монголии 2011 Дэлгэрэнгүй
12 Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова , А.А. Мамонтов , Т.В. Жукова , А.П. Остапеня Стойкие органические загрязнители в донных отложениях и рыбе 2011 Дэлгэрэнгүй
13 Е.А. Мамонтова , А.А. Мамонтов , Е.Н. Тарасова Хлорорганические соединения в почвах пастбищ и коровьем молоке в южном Прибайкалье 2011 Дэлгэрэнгүй
14 А.А. Мамонтов , Е.А. Мамонтова , Е.Н. Тарасова Полихлорированные бифенилы(ПХБ) в прибрежных почвах озера Байкал 2011 Дэлгэрэнгүй
15 M.I. Kuzmin , E.A. Mamontova , E.N. Tarasova, M.Yu. Khomutova , B.Z. Borisov , A.P. Bulban , S.G Yurchenko, G. Ivanov , E.V. Lepskaya , S.I. Levshina , O.D. Tregubov POPs in air of some settlements of Asiatic Territory of Russia 2011 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
19.Аргачлал

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :

СЭТГЭГДЛҮҮД