NI-Ti хэлбэрээ санадаг хайлшийг өөрөө үрждэг аргаар өндөр температурт синтезлэхэд хэт авианы идэвхжүүлэлтийн нөлөө болон түүний функциналь шинж чанарын судалгаа
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл
Хугацаа: 2021-2023
Санхүүжилт: 36,000.0 мян.төг
Үр дүн
1. Хайлшны микробүтэц нь Ni-Ti матриц болон гадаргуу дээр Ti болон Ni-Ti2 дагалдах фазууд үүссэн байна. Дээжний хажуу гадаргуун микробүтцийн зургаас харахад хэт авиа үйлчлүүлээгүй дээжний сүвэрхэг нүхний хэлбэр нь жигд суваг хэлбэртэй өргөний хэмжээ нь дунджаар 250мкм орчим, урт нь 1000мкм орчим байна. Хэт авиан үйлчлүүлсэн дээжнүүдийн сүвэрхэг нүхний хэмжээ илүү том 500мкм-1000мкм, хэлбэрийн хувьд ерөнхийдөө дугуй хэлбэрийн маягтай болсон байна. Хайлшны кристалл бүтэц нь Ni-Ti B2 аустенит бүтэц нь a=0.3015nm орчим, эгэл үүр нь Ti 1 атом, 8 өнцөгт нэг нэг Ni атом агуулсан куб бүтэцтэй байна. Ni-Ti B19" мартенсит фазын бүтэц а=0.289nm, b=0.4115nm, c=0.4645nm орчим, эгэл үүр нь Ni 2 атом болон Ti 2 атом агуулсан байна.
2. Хэт авиа үйлчлүүлээгүй дээжний хатуулаг байхад 120 мин үйлчлүүлсэн дээж байна. Хайлшийг хэт авиагаар үйлчлүүлэхэд хатуулгийн хэмжээ ихсэж байна. Сүвэрхэг бүтэцтэй Ni-Ti хайлшны уян харимхайн модулийн хэмжээ 4.2ГПа-10.8ГПа байна. Хэт авиа үйлчлүүлээгүй дээжний уян харимхайн модулийн 4.2ГПа байхад 120 мин үйлчлүүлсэн дээж 10.8ГПа байна. Хайлшийг хэт авиагаар үйлчлүүлэхэд хайлшны уян харимхайн модулийн хэмжээ ихсэж байна. Энэ үр дүн хүний биеийн ясны уян харимхай модулийн хэмжээг хангаж байна. (кортикал ясны хувьд 3-20 ГПа).
3. Өөрөө тархах аргаар өндөр температурт синтезлэн гарган авсан бүх сүвэрхэг дээжийн калориметрийн хэмжилтийн үр дүнгээс харахад дээжүүдийг халааж, хөргөхөд процесст хоёр пик гарч байна. Өндөр температурын пик нь титан Ti суурьтай NiTi хайлшны B2→B19' фазад хувирсантай холбоотой бөгөөд бага температурын пик нь никел Ni суурьтай NiTi- фазын хувирсантай холбоотой. Хэт авианы үйлчлэх хугацаа, далайц их байх тусам фазын шилжилтийн пикүүдийн эрчим нэмэгдэж байна. Үүнийг Ti суурьтай NiTi хайлшны фазын эзлэх хувь нэмэгдсэнтэй холбон тайлбарлаж байна. Энэ нь хэт авианы нөлөөгөөр Ti болон Ni нунтагуудын урвал идэвхжсэнээр Ti суурьтай NiTi фазын эзлэхүүний хувь нэмэгддэг болохыг харуулж байна.
4. Сүвэрхэг бүтэцтэй Ni-Ti хэлбэрийн санамжтай хайлшийг хүний биед ясны холбогч болгон ашиглахад хэт авиан үйлчлэх оновчтой хугацааг 44.97 мин гэж тодорхойлсон. Хатуулаг болон уян харимхайн модулийн туршилтийн үр дүнг Шапиро-Уилка-ийн шинжүүрээр шинжлэж үзэхэд хатуулаг нь , уян харимхайн модуль нь байгаа нь дээрх үр дүнгүүд 99%-ийн магадлалтайгаар хэвийн тархалттай байна.