Улаанбаатар хотын агаарын бохирдлын нэгэн талбайн шугаман эх үүсгэвэрийг цөмийн физикийн аргаар тодорхойлох хяналтын судалгаа
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2005-2006
Санхүүжилт: 3000000 мян.төг
Түлхүүр үг : агаарын шүүлтүүр, биомонитор
Үр дүн
1. Улаанбаатарын агаарын бохирдлыг хянахад (Rhytidium rugosum, Thuidium abietinum, Entodon concinnus ) хөвд; (Cladonia stellaris, Parmella separata, Peltigera canina; Peltigera apthosia ) хаг тохиромжтой индикатор болохыг тогтоосон.
2. Харьцангуй хямд, нарийвчлал, мэдээлэл ихтэй шинжилгээний шуурхай арга зүй боловсруулсан. Үүнд: Агаарын бохирдлын судалгаанд
* Гамма спектрометрийн;
* БОРФА-ийн;
* Нейтрон активацын шинжилгээний;
* РФА-ийн PIXE болон протоны сарнилийн RBS аргууд боловсруулж шинжилгээ хийхэд тохиромжтойг тогтоосон.
3. 2002-2003 оны хаг хөвдний судалгаагаар Богд уулны хаганд Хөвсгөл аймгийн улаан тайгынхаас Na, Mg – 1.5, 5.5; төмрийн бүлгийн Sc, Cr, Ti, V, Mn, Fe, Co, Ni -1.5- 6.8; хортой Se -1.6 ба As -6.1; бусад Ca -48; U -16; Br -10 дахин их байгааг тогтоов.
4. Богд уулны Зайсан, Богины амнаас 2005 онд цуглуулсан хаг, хөвдний дээжинд 2002 оныхоос Hg -64; Cl -36; K -11; Zr, Ca -7; Ni -2.64; Au, Na -2; Mg, Al, Zn ба Fe -1.6 дахин ихэссэн байгааг тогтоолоо.