Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх

Цөмийн физикийн хавсарга судалгаа



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар : 051

Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил

Хугацаа: 2005-2007

Санхүүжилт: 62500300 мян.төг

Түлхүүр үг : нейтрон, электрон, гамма, цацраг, тормозын цацраг, изотопон үүсгүүр, рентген, мах сүү

Үр дүн

1. Электроны хурдасгагч МТ-22 микротроны тормозны цацрагийн суваг дахь "Гамма-нейтрон" холимог орнуудын түгэлтийг судалж тооцоог гаргав.
2. 22 МэВ энергитэй электроноор үүссэн тормозын цацрагийн түгэлтийн геометрыг тодорхойлов.
3. Хүрээлэн буй орчны /агаар, ус, хөрс, ургамал/ дээжний бохирдлыг цөмийн физикийн аргаар үнэлэв.
4. Хүрээлэн байгаа орчин геологи, биологи, түүхий эд бүтээгдэхүүний найрлагыг тодорхойлох цөмийн физикийн аналитик аргууд боловсруулан хэрэглэв. Үүнд: Боловсруулсан арга
- Нүүрсний үнслэг тодорхойлох рентген-флуоресценцийн арга,
- Нүүрсний зарим элемент тодорхойлох рентгенфлуоресценцийн арга,
- Нүүрсний илчлэг тодорхойлох түргэвчлэсэн арга,
- (ү,n), (ү,2n), (у,рn), (ү,f) урвалуудаар шууд ба удаашралаар үүссэн дулааны нейтроны урсгалын дундаж нягтыг тодорхойлох дэвшилтэт арга,
- МТ-22 хурдасгагч дээр электроны багцын эффектив диаметрийг үнэлэх идэвхжилийн аргын боловсронгуй хувилбар, Сd109үүсгүүрйин 88 кэВ энергитэй шугамаар ховор шорооны элементүүдийг тодорхойлох гадаад стандартын арга, мөнгөн усны (Нg) агуулалтыг тодорхойлох гамма идэвхжилийн харьцангуй арга 5. Хүрээлэн байгаа орчны цацраг идэвхийн судалгаагаар агаар, усанд радон, хүнсний бүтээгдэхүүн тухайлбал, мах, махан, сүү, сүүн бүтээгдэхүүнд цацраг идэвхийн хэмжээг тодорхойлох арга боловсруулж хэрэглэв.
6. Зохион байгуулсан олон улсын хурал: а) Conference on X-Ray Analysis Sept. 29-30, Ulaanbaatar, Mongolia б) Хамтран зохион байгуулсан 3-rd International School on Contemporary Physics, Ulaanbaatar, Mongolia, 8-15 Aug., 2005
7. "Цөмийн физикийн хавсарга судалгаа" сэдэвт ажлын хүрээнд хэвлэгдсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, илтгэлийн товчлол

Удирдагч


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Редактор С. Даваа, эмхэтгэсэн: П.Зузаан. "Цөмийн судалгааны төв 40 жилд". УБ 2005 Дэлгэрэнгүй
2 П.Зузаан, Ц.Амартайван Редактор С. Даваа Эмхэтгэсэн: Д. Болортуяа "Рентген спектрийн шинжилгээ" Олон улсын эрдэм шинжилгээний бага хурлын эмхэтгэл, УБ 2006 Дэлгэрэнгүй
3 П.Зузаан Редактор С. Даваа "Эрдмийн оргилд тэмүүлсэн он жилүүд", УБ 2006 Дэлгэрэнгүй
4 Б.Отгоолой, Н.Энхбат Редактор Н.Норов, "Микротрон МТ-22-ын гамма квантын суваг дахь цацрагийн түгэлт" гарын авлага. 'ISBN 978-99929-79-26-7 УБ 2007 Дэлгэрэнгүй
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Нүүрсний үнслэг тодорхойлох рентген- флуоресценцийн арга, Монгол улсын стандарт MNS 5673: 2006 Дэлгэрэнгүй
2 Нүүрсний илчлэг тодорхойлох түргэвчилсэн арга, Монгол улсын стандарт MNS 5675: 2006 Дэлгэрэнгүй
3 Нүүрсний зарим элементийн агуулга тодорхойлох рентгенфлуоресценцийн арга, Монгол улсын стандарт MNS 5674: 2006 Дэлгэрэнгүй
7. Зөвлөмж

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 П.Зузаан, Б.Отгоолой , Методика определения в золотосодержащих образцах с использованием замедленных нейтроновПисьма в ЭЧАЯ, т.2, № 6(129), с.58-63 ОИЯИ, Дубна 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Ганболд Г. и др. Сообщение ОИЯИ. Дубна Е18--113. 2005 Дэлгэрэнгүй
3 B.Erdev Radioactive Waste Management in Mongolia (IAEA-CN-135/20), International Conference on the Safety of Radioactive Waste Disposal, Tokyo, Japan, 3-7 October p.83-87 2005 Дэлгэрэнгүй
4 Б.Далхсүрэн, П.Зузаан, Ц.Цэрэнгомбо, Ц.Намчинсүрэн , Опрөделение содержаний элементов в пробах почв методом РФА. "Природные условия, история и культура западной Монголии и сопредельных регионов" Материалы VII международной конференции. 19- 23 сентября г Кызыл. с. 121-122 2005 Дэлгэрэнгүй
5 Г.Очирбат, П.Зузаан, Ц.Цагаанбаньд, Р.Алтанчимэг , Абиотические и биотические факторы пастбищных угодий аридных районов котловины болыиих озер Монголии "Природные условия, история и культура западной Монголии и сопредельных регионов" Маериалы VII международной конференции. 19-23 сентября г Кызыл. с. 223-224 2005 Дэлгэрэнгүй
6 B.Dalkhsuren, B.Erdev Investigations of Radioactivity and Microelements in air by Nuclear Physical Techniques, Environmental conditions, History and Culture of West Mongolia and adjacent region, VII International Conference Reports, Sep. 19-23 , Kizil, vol.1 2005 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 B.Erdev, Z.Battogtokh, B.Munkhtsetseg Detection radon concentration in dwellings and working places, The proceedings of the International Scientific Conference in Power Industry and Market Economy, May 04-07, Ulaanbaatar, Mongolia, p.224-230 Дэлгэрэнгүй
2 S.Lodoysamba, D.Shagjjamba, M.Chadraabal Identification of Air Pollution Sources of Ulaanbaatar City by results of PIXE Analysis In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29-30, Дэлгэрэнгүй
3 Д.Баатархүү, Г.Хүүхэнхүү, Т.Чадраабал, Н.Норов, Г.Манлайжав, Н.Оюунтүлхүүр , Цөмийн судалгааны төвийн байран дахь цацрагийн түвшин.Чернобылийн ослын сургамж, цөмийн эрчим хүчний ирээдүй, ЭШБХ-ын илтгэлүүд, х-108-113, Улаанбаатар хот. Дэлгэрэнгүй
4 Д.Баатархүү, С.Лодойсамба , Белов.А.Г, Бондаренко.П.Г Микротроны Удирдлага Тэжээлийн Систем, МУИС-ийн ЭШБ, УБ, 2005 Дэлгэрэнгүй
5 С.Баяртайван, Д.Болортуяа, З.Дамдинсүрэн Нүүрсний үнслэг тодорхойлох зөөврийн анализатор, түүний хэрэглээ Байгалийн ухааны Хүрэл тогоотын семинар , Улаанбаатар, Монгол х 149-154 2005 Дэлгэрэнгүй
6 Б.Эрдэв, С.Эрдэнэчимэг, З.Баттогтох Радоны концентраци болон урсгалыг тодорхойлох математик загварчлал, ЭШБ-ийн эмхэтгэл,№ 6/77, Улаанбаатар х. 176-181 2005 Дэлгэрэнгүй
7 Д.Шагжжамба, Н.Норов, Л.Тогтохбаяр "Цөмийн шинжилгээний лабораторид хийгдсэн цацрагийн хамгаалалт, экологийн судалгаа" Цөмийн судалгааны төв 40жилд, УБ , 130-134-р тал. 2005 Дэлгэрэнгүй
8 Д.Баатархүү "Цөмийн судалгааны бааз төхөөрөмж-Микротрон" Цөмийн судалгааны төв 40 жилд, УБ , 135-144-р тал 2005 Дэлгэрэнгүй
9 B.Erdev Uranium in Mongolia, Abstract book of "International school on contemporary physics ISCP-IM", August 08-15,, p.28-28 2005 Дэлгэрэнгүй
10 П.Зузаан, Д.Болортуяа, З.Дамдинсүрэн Рор Тор детектортой спектрометрийн хэмжилтийн оптимал нөхцпийг сонгох МУИС, Эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, ФИЗИК, № 225(12) х.50-54 2005 Дэлгэрэнгүй
11 П.Зузаан, З.Дамдинсүрэн, Д.Болортуяа, С.Лодойсамба , Шивээ-Овоо, Багануурын уурхайн нүүрсний элементийн найрлагыг РФА-аар тодорхойлсон нь МУИС, Эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, ФИЗИК, № 225 (12) х.55-57 2005 Дэлгэрэнгүй
12 Д.Шагжжамба Фотоны тунгийн харьцуулах хэмжилтэнд оролцсон дүн МУИС, Эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, ФИЗИК, № 225(12) х.62-65 2005 Дэлгэрэнгүй
13 Б.Эрдэв, З.Баттогтох, Р.Маахүү Хүрээлэн байгаа орчны бохирдлыг гол эх үүсвэрээс нь хамааруулан судалсан нь МУИС, Эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, ФИЗИК, № 225 (12) х.46-49 2005 Дэлгэрэнгүй
14 Б.Далхсүрэн, Ш.Гэрбиш, П.Зузаан Определение радиоактивности и макро -микроэлементов в почвах западной Монголии МУИС, Эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, ФИЗИК, № 225(12) х.58-61 2005 Дэлгэрэнгүй
15 Ц.Содов, Н.Хажидсүрэн, П.Зузаан Баруун бүс нутгийн хөгжилд мэргэжлийн боловсролын гүйцэтгэх үүрэг Орхон их сургууль, Эрдэм шинжилгээний бичиг, № 6, х.86-90, УБ. 2005 Дэлгэрэнгүй
16 P.Zuzaan, S.Lodoysamba, Z.Damdinsuren, D.Bolortuya , and D.lchinkhorloo. Some results of a study to determine coal quality and elements contents.ISCP-3. Proceedings of the 3-rd International School on Contemporary Physics. Ulaanbaatar, Mongolia pp 100-103 2005 Дэлгэрэнгүй
17 P.Zuzaan, D.Bolortuya, Z.Damdinsuren, V.Enkhtsetseg , and B.Erdenebayar. X-Ray fluorescence technique for determination of some rare earth elements. ISCP-3. Proceedings of the 3-rd International School on Contemporary Physics. Ulaanbaatar, Mongolia pp 249-252 2005 Дэлгэрэнгүй
18 H.B.Dalkhsuren, B.Erdev , Investigations of Radioactivity and Microelements in air by Nuclear Physical Techniques, In book:Proceedings of the 3-rd International School on Contemporary Physics, Ulaanbaatar, Mongolia, 8-15 August p. 136-139 2005 Дэлгэрэнгүй
19 Z.Battogtokh, B.Erdev, R.Maakhuu The exhausting pollutants from coal combustion of fourth thermal power plant of Ulaanbaatar In book: Proceedings of the 3-rd International School on Contemporary Physics, Ulaanbaatar, Mongolia, 8-15 August p.140-145 2005 Дэлгэрэнгүй
20 B.Erdenebayar, A.Karivai, P.Zuzaan Application of wavelength dispersive X-ray fluorescence spectrometry for elemental analysis of geological samples In book: Proceedings of the 3-rd International School on Contemporary Physics, Ulaanbaatar, Mongolia, 8-15 August p.291-296 2005 Дэлгэрэнгүй
21 Д.Баатархүү, Г.Хүүхэнхүү, М.Чадраабал, Н.Норов, Г.Манлайжав, Н.Оюунтүлхүүр , Цөмийн судалгааны төвийн байран дахь цацрагийн түвшин "Чернобылийн ослын сургамж, цөмийн эрчим хүчний ирээдүй" эрдэм шинжилгээний бага хурлын илтгэлүүд, УБ тал: 108-113. 2006 Дэлгэрэнгүй
22 Н. Норов, Д.Аззаяа, Д.Болортуяа, Н.Энхбат , Зүүн бүсийн хөрсний макро, микро элементийн судалгаа, Зүүн бүс нутгийн уур амьсгалын нөөц, түүний өөрчлөлт, эрдэм шинжилгээний бага хурлын илтгэлүүд, УБ тал: 190-193, 2006 Дэлгэрэнгүй
23 P.Zuzaan Development X-ray fluorescence Techniqies in Mongolia In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29- 30,, p.7-15 2006 Дэлгэрэнгүй
24 D.Bolortuya, Z.Damdinsuren, S.Lodoysamba, P.Zuzaan , X-Ray Fluorescence Technique for Coal Ash Determination Proceedings of сonference on X-Ray Analysis, Ulaanbaatar, Mongolia p 79-88 2006 Дэлгэрэнгүй
25 D.Bolortuya, S.Davaa, Z.Damdinsuren, S.Lodoysamba, P.Zuzaan, Д.Аззаяа, Д.Болортуяа, П.Зузаан, Н.Энхбат X-Ray Fluorescence Technique for Determination of Ash in Powdered Samples of Coal 27. Н.Норов Монгол орны говийн бүсийн зарим сумдын хөрсөнд рентгефлуоресценцийн аргаар хийсэн судалгааны дүн Proceedings of Conference on X-Ray Analysis, Ulaanbaatar, Mongolia p 169-177 28 Зэсийн эрдсийн найрлага тодорхойлох болон бүтээгдэхүүний чанарыг хянах цөмийн физикийн арга Proceeding of Conference on Copper mineral processing - Hydrometallurgy, Erdenet, Mongolia, 2007, x.51-57 29. R.Baigalmaa Ts.Tserendulam, Pollution of Soil, Plant and Water in Around Erdenet City ICCP-IV, International Conference on Contemporary Physics-IV. Ulaanbaatar, Mongolia. 2007. p-43 2006 Дэлгэрэнгүй
26 Б.Далхсүрэн, Ш.Гэрбиш, П.Зузаан, Ц.Нанчинсүрэн, Д.Болортуяа Определение макро-микроэлементов в почвах Западной Монголии методом РФА In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29-30 p.207-209 2006 Дэлгэрэнгүй
27 B.Erdev X-ray Fluorescence Techniques in Analysis of Environmental pollutants In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29-30 p.177-180 2006 Дэлгэрэнгүй
28 А.Каривай, П.Зузаан, Р.Байгалмаа, А.Жаргалсайхан, Б.Даваасүрэн Зарим газрын ховор элементийн хүдэр дэх газрын ховор элементүүд ба дагалдагч элементүүдийг рентгенфлуорсеценцийн аргаар тодорхойлох хурдавчилсан арга In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29- 30 p.63-73 2006 Дэлгэрэнгүй
29 Д.Сангаа, П.Зузаан, Д.Отгонбаяр Отгоолой , Рентгендифрактометрийн аргаар хайлуур жоншны үндсэн ба дагалдах химийн нэгдлүүдийг тодорхойлох In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29-30 p.74-78 2006 Дэлгэрэнгүй
30 П.Зузаан, Н.Гансүх, Л.Батаа, С.Даваа, З.Дамдинсүрэн Рентгенфлуоресцентный анализ пульпообразных продуктов ГОК "Эрдэнэт Монголии" In book: Proceedings of the"Conference on X-Ray Analysis", September 29-30 p.158-163 2006 Дэлгэрэнгүй
31 D.Bolortuya, S.Davaa, P.Zuzaan, S.Enkhbat , Ts.Tserendulam, Detremination of Chemical Elements in Coal by X-Ray Fluorescence Analysis Technique In book: Proceedings of the" Conference on X-Ray Analysis", September 29-30,, p. 132-134 2006 Дэлгэрэнгүй
32 Д.Баатархүү, Ж.Сэрээтэр, Ж.Ганзориг, С.Лодойсамба, Ж.Шагжжамба, Д.Чүлтэм , Чүлтэм багш ба хайлуур жоншны шинжилгээн дахь цөмийн физикийн арга Монгол улсын ШУ-ны гавьятзүтгэлтэн, Физик-математикийн шинжлэх ухааны доктор, профессор Даржаагийн Чүлтэм агсны мэндэлсний 75 жилийн ойд зориулсан ЭШ-ны бага хурлын эмхэтгэл. УБ, 2006 Дэлгэрэнгүй
33 D.Baatarkhuu and A.G.Belov Research Results on Development and Construction of Cyclic Electron Accelerator-MT-22. ЦШНИ-ийн 50 жилийн ойд зориулсан ЭШХ-ын эмхэтгэл, УБ, 2006 Дэлгэрэнгүй
34 B.Otgooloi, J.Oyunbileg N.Enkhbat Systematical analysis on angular distribution of bremsstrahlung radiation in microtron MT-22 ICCP-4, International Conference on Contemporary Physics August 13-20 2007 Дэлгэрэнгүй
35 B.Otgooloi, N.Enkhbat , The method on evaluation for geometry of bremsstrahlung radation in microtron MT-22 ICCP-4, International Conference on Contemporary Physics August 13-20 2007 Дэлгэрэнгүй
36 Д.Баатархүү, Г.Хүүхэнхүү, Н.Ганбаатар, Н.Норов , Белов.А.Г , Микротроны хурдассан электрон, хоёрдогч цацрагийн үзүүлэлт. ICCP-4, International Conference on Contemporary Physics-IV. Ulaanbaatar, Mongolia. 2007 Дэлгэрэнгүй
37 Д.Баатархүү, Д.Дашзэвэг, Н.Ганбаатар, Б.Сэргэлэн, З.Цагаанхүү , Белов.А.Г , Электроны цикл хурдасгуур-микротроны вакуумны системд дээшлүүлэн тогтоосон үзүүлэлт. ICCP-4, International Conference on Contemporary Physics-IV. Ulaanbaatar, Mongolia. 2007 Дэлгэрэнгүй
38 Р.Байгальмаа, Д.Болортуяа, П.Зузаан, Ц.Цэрэндулам , Уул уурхайн үйлдвэр орчмын хөрсөн дэх хүнд хортой элементийн судалгаа "Хүрэл тогоотыг семинар-" эрдэм шинжилгшээний бага хурлын эмхэтгэл, Улаанбаатар х.72-74 2007 Дэлгэрэнгүй
39 Ө.Сайнзаяа, Н.Норов, Б.Баатархүү Гамма идэвхжлийн аргаар хөрсөн дэх мөнгөн усны агуулгыг тодорхойлох "Хүрэл тогоотыг семинар-" эрдэм шинжилгшээний бага хурлын эмхэтгэл, Улаанбаатар х.72-74 2007 Дэлгэрэнгүй
40 R.Baigalmaa, D.Bolortuya, P.Zuzaan Ts.Tserendulam, Environmental Pollution During Gold Exploration ICCP-IV, International Conference on Contemporary Physics-IV. Ulaanbaatar, Mongolia p-78 2007 Дэлгэрэнгүй
41 Ж.Цийрэгзэн, М.Нансалмаа, Р.Маахүү , Цаа бугын мах, бяслагны цацрагийн төвшинг судалсан дүн "Оношлох эрдэм, дэвшилтэт арга" онол үйлдвэрлэлийн бага хурлын эмхэтгэл, Улаанбаатар х. 141-143 2007 Дэлгэрэнгүй
42 Ж.Цийрэгзэн, Ж.Бэх-Очир, Р.Содномдаржаа, Ш.Гэрбиш, Р.Маахүү, С.Цэнд-Аюуш , Зарим хүнсний бүтээгдэхүүнийн цацраг идэвхийн бохирдол "Хүнсний аюулгүй байдал, тулгамдсан асуудал" онол үйлдвэрлэлийн бага хурлын эмхэтгэл, Улаанбаатар х. 137-143 2007 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
19.Аргачлал

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :


СЭТГЭГДЛҮҮД