Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх
  • Эхлэл /
  • Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Монгол орны жижиг хөхтөн амьтны популяцийн экологийн судалгаа



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар : 9070001027

Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил

Хугацаа: 2005-2007

Санхүүжилт: 12000000 мян.төг

Түлхүүр үг : тооны хэлбэлзэл, ой, хээр, говь, экологи, жижижг хөхтөн

Үр дүн

1. Ойн бүсэд өвлийн улирлын цасан бүрхүүлийн хэмжээ болон агаарын температур олон жилийн дунджаас бага байх нь дараа зуны жижиг хөхтөн амьтны тоо хэмжээнд ихээхэн нөлөөлдөг байхад ойт хээрийн өмнөд зах, хээрийн бүсэд дулааны улиралд унах тунадасны хэмжээ популяцийн өсөлтөнд эерэг хамааралтай болохыг тогтоов.
2. Говийн бүсэд хадлан, хүнсний ногоо тариалах зориулалтаар хашсан талбайд жижиг хөхтний зүйлийн баялаг өндөр, ойн бүсэд анхдагч ойд зүйлийн баялаг, популяцийн тооны хэлбэлзэл тогтвортой байхад хоёрдогч ойн жижиг хөхтөний зүйлийн баялаг, популяцийн тооны хэлбэлзэл ихээхэн тогтворгүй байгааг тус тус илрүүлэв.
3. Өргөн тархалттай, янз бүрийн амьдрах орчинд амьдрах чадвартай зүйлийн хувьд /Ж: Азийн хулгана, өргөөнч оготно, дааган атаахай/ популяцийн тооны хэлбэлзэл ургамал, газарзүйн бүс бүрт харилцан адилгүй зүй тогтолтой байгааг тогтоов.
4. Зүйл хоорондын харилцааг танин мэдэх нь популяцийн тооны хэлбэлзлийн зүй тогтлыг тайлбарлах нэгэн хүчин зүйл байх нь бидний судалгааны явцад илрэв. Түгээмэл тархалттай жижиг хөхтний тоо толгойн хэмжээ буурч экосистемд эзлэх байр суурь нь багасахад тухайн бүлгэмдэлд цөөн тоогоор тохиолдох ховор зүйлийн тоо хэмжээ нэмэгдэхэд хүргэдэг байна. Өөрөөр хэлбэл амьдрах чадвар сайтай бөгөөд экосистемд зонхилогч зүйлийн тоо хэмжээ багассанаар нягтшил багатай, бүлгэмдэлд цөөн тоогоор тохиолдох олон зүйлийн тархалт нэмэгдэх боломжийг бий болгодог байна.
5. Хээрийн судалгаанд 3 жилийн хугацаанд 1350 орчим хүн/хоног ажиллаж, 20000 амьд баригч/хоног барилт хийж, давхардсан тоогоор 69 зүйлийн ... амьтан барьж тэмдэглэсэн байна.
6. Судалгааны явцад жижиг хөхтөн гэх бүлэгт хамаарах 19 зүйлийг ойн бүсэд, 18 зүйлийг ойт хээр, хээрийн бүсэд, 32 зүйлийг говийн бүсэд тус тус илрүүлэн, холбогдох мэдээлэл цуглуулав.

Удирдагч

Равчиг овогтой Самъяа


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
7. Зөвлөмж

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 H. Von, N.Batsaikhan Stubbe M Stubbe A Wehrden, & R.Samjaa: Biodiversity in space and time – towards a grid mapping for Mongolia. – Erforsch. Biol. Ress. Bd. 10: 391-405. Дэлгэрэнгүй
2 K.Tiele, F.Burger, I. Scheffler, A.Kiefer, F.Mayer, R.Samjaa, A.Stubbe, M.Stubbe, L.Krall Dolch D. N.Batsaikhan , & D.Steinhauser: Contributions to the Chiroptera of Mongolia with first evidences on spacies communities and ecological niches. – Erforsch. Biol. Ress. Bd. 10: 407-458. Дэлгэрэнгүй
3 M. Stubbe, N.Batsaikhan, R.Samjaa, E.Driechziarc, R.Driechziarc, A.Schonert Stubbe A , & M.Winter Eucoreutes naso Schater, 1890- ein Saugetier – Endemit Zentralasiens. – Erforsch. Biol. Ress. Bd. 10: 471-486. 2007 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Р.Самъяа, М. Мюленберг Шефтель Б . Динамика численности населения мелких млекопитающих в лесах западного Хэнтэя. Монгол болон зэргэлдээх улс орны экосистем. Олон улсын бага хурлын эмхэтгэл. УБ 316-317 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Н. С, Р.Самъяа БатсайханБаттулга . Хустайн БЦГ-ын жижиг хөхтөн амьтны бүлгэмдэл. Тахь (Эрдэм шинжилгээний өгүүллүүд) No.7: 83-98 2006 Дэлгэрэнгүй
3 SHEFTEL B SAMIYA R TSERENDAWAA P. & M.MUEHLENBERG Harsh winters and population crash in small mammals at the taiga border in northern Mongolia. (submitted by Theriologica). 2007 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
19.Аргачлал

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл

1. Батсайхан, Н. С.Баттулга, Р.Самъяа. 2006. Хустайн БЦГ-ын жижиг хөхтөн амьтны бүлгэмдэл. Тахь (Эрдэм шинжилгээний өгүүллүүд) No.7: 83-98
2. Дмитриев, П.П. 2006. Млекопитающие в степных экосистемах Внутренней Азии. Серия “Биологические ресурсы и природные условия Монголии”, Том 48, Изд. Россельхозакадемии, Москва, 220 С.
3. Самъяа Р., Н.Батсайхан, Б.И.Шефтель, П.Цэрэндаваа, С.Амарсайхан, М.М.Мюленберг. 2003. Ерөө голын эх орчмын жижиг хөхтний зүйлийн баялаг, биотопоор байрших онцлог. БХЭШ Бүтээл, 24:141-148
4. Соколов В.Е., В.Н.Орлов. 1980. Определитель млекопитающих МНР. М. Наука, 349 стр. Тодгэрэл, Т. 1998. Хустайн БЦГдахь зарим хөхтөн амьтан. Судалгааны ажлын тайлан, Тахь нутагшуулах Хустай Төв.
4. Шефтель Б., Р.Самъяа, М. Мюленберг. 2005. Динамика численности населения мелких млекопитающих в лесах западного Хэнтэя. Монгол болон зэргэлдээх улс орны экосистем. Олон улсын бага хурлын эмхэтгэл. УБ., 316-317
5. Buckner C.H. 1966. The role of vertebrate predators in the biological control of forest insects. Ann. Review of Entomology 11:449-470 DeBlase A.F., 6. R.E.Martin. 1981. A manual of Mammalogy. Second ed. Wm.C.Brown Company Publishers, Iowa, USA, 436 pp. Hooven E.F. 1975. Baiting to reduce losses of conifer seeds to small mammals. Oregon State University, Forestry Research Lab. Research Note 55.3 pp. Krebs J.C., M.S.Gaines et al. 1973. Population Cycles in Small Rodents.
Science. vol. 179: 35-40 Krebs J.C. 2001. Ecology. Benjamin Cummings, 695 pp. Pearson D.E., L.F.Ruggiero. 2003. Transect versus grid trapping
arrangements for sampling small-mammal communities. Wildlife Society Bulletin 31(2): 454-459 Powell J.M. 1982. Rodent and lagomorph damage to pine stem rusts, with special mention of studies in Alberta. Canadian Field-Naturalist 96: 287-294
5. Sims H.P., C.H.Buckner. 1973. The effects of clear-cutting and burning of Pinus banksiana forests on the populations of small mammals southeastern Manitoba. American Midland Naturalist 90: 228-231
6. Динесман Л.Г., Савинецкий А.Б., 2000. Влияние пастбищной дигрессий степей на млекопитающих русской равнины. Зоол. жур, том79, 4: 388-396
Динесман Л.Г.,Киселева Н.К., Князов А.В., 1989. История степных экосистем МНР. Москва, том 32. 216 с
7. Оюун Б., 1988. Хээрийн ба цөлөрхөг хээрийн зонхилогч ургамлын химийн элементүүдийн динамик. Автореферат. канд. биол. наук. Korn H.,1991. Small mammals and the Mosaic-Cycle Concept of Ecosystems.
8. Ecological studies, 85:107-131 Krebs Ch., Keller B and Tamarin R., 1969 Ecology Vol.50 ¹4 PP 587-607 Samjaa R., Zoephel U., Peterson J., 2000.The impact of the vole Microtus
9. Brandtii on Mongolian Steppe Ecosystems. Marburger Geographische Schiriften. 135:346-360 Weiner J., Gorecki A.,1982. Small mammals and their habitat in the arid steppe of central eastern Mongolia. Polish Ecol. Stud. 8:7-21 Zielinski J.,1982. The effect of Brandt’s vole colonies upon vegetatoin in the caragana steppe on central eastern Mongolia. Polish Ecol. Stud.8:41-56 Zhou Q., Zhong W.,Wang G.,1992. Food preference and consumptoin of Brandt’s vole. Acta Theriologica Sinica, 4:61-67
10. Лавренко Е.М., Юнатов А.А. 1952. Залежный режим в степях как результат воздействия полёвки Брандта на степной травостой и почву. Ботанический журнал, Том 37, 2: 128-138
11. Дмитриев П.П., Ю.Г.Швецов, С.Дуламцэрэн. 1992. Млекопитающие Хангайского Нагорья. Наука, Москва, 199 стр.

Сэтгэгдэл бичих
Нэр :

СЭТГЭГДЛҮҮД