Геомандалд явагдах физик үзэгдлийн судалгаа
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 9070001027
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2008-2010
Санхүүжилт: 27,600.0 мян.төг
Түлхүүр үг : агаар, мандал, спектр, гурван муж, нарны цацраг
Үр дүн
1. МУИС-ийн Геофизикийн судалгааны төвөөс Улаанбаатар ба уур амьсгалын янз бүрийн мужид хийсэн нарны цацрагийн спектр бүтцийн өдөр бүрийн, цаг тутмын ажиглалтыг үргэлжлүүлэн олон жилийн материалыг баяжуулах, нарны цацрагийн болон агаар мандлын бохирдлын үзүүлэлтүүдийг тодорхойлон гаргав.
2. Нарны цацрагийн энергийн ба байгалийн гэрэлтүүлгийн нөөцийг бодит хэмжилтийн үндсэнд тодорхойлон тогтоов.
3. Агаар мандлын ерөнхий ба аэрозолийн оптик зузааны үзүүлэлтээр агаар мандлын бохирдлын түвшинг үнэлэн, түүний хувьсан өөрчлөгдөх онцлогийг жилийн улирал бүрд тодорхойлов.
4. Гравиметрийн загварчлал зохиох, хүндийн хүчний гажлын орны зургаар зарим бүс нутгийн гүний тогтоцийн загвар гаргав.
5. Судалгааны үр дүнд агаар мандлын ерөнхий ба аэрозолийн оптик зузаан нь нарны өндөр өсөхөд даган өсөж бараг 2 дахин өөрчлөгддөг зүй тогтлыг баталгаажуулж, жилийн ба хоногийн явцыг тодорхойлохдоо дээрх зүй тогтлын нөлөөг тооцон нарны нэг өндөрт шилжүүлэх шаардлагатай болохыг харуулсан.
6. Москвагийн их сургуулийн судлаачидтай хамтран бүтээсэн байгалийн гэрэлтүүлэг хэмжигч БГББ-2 багажаар хийсэн сүүлийн 10 жилийн хэмжилтийн материалыг анх удаа эмхэтгэн байгалийн гэрэлтүүлгийн хэмжээг үнэлэн тогтоох, нарны интеграл цацрагийн хэмжилтээр байгалийн гэрэлтүүлэгт шилжих коэффициентийн утгыг тодорхойлох зэрэг шинэлэг үр дүнгүүдийг гаргасан байна.