• Эхлэл /
• Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Монгол орны ховор, устаж болзошгүй ургамлын генийн санг хамгаалах интродукцийн үндэслэл

Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил

Хугацаа: 2019-2022

Санхүүжилт: 31,200.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Интродукц, дасан зохицолт, ховор ургамал, генийн сан тарималжуулалт

Үр дүн

1. Ботаникийн цэцэрлэг дэх туршилтын талбайд тарималжуулж, нутагшуулж гадаадын чимэглэлийн 5 сорт, Монгол орны ховор, нэн ховор ургамлын 10 зүйлд дасан зохицох, тарималжих үйл явцын судалгааг явууллаа.
2. Туршилт судалгааны ex situ цуглуулгад байгалийн 62 овог 160 төрөл 384 зүйлийн мод, сөөг, өвслөг ургамлын амьд цуглуулгыг бүрдүүлсэн.
Үүнээс ховор, нэн ховор статустай 95 зүйл ургамал байна. Төсөлт ажлын үр дүнд нийт 47 зүйл, үүнээс ховор, ховордож буй ургамлын 25 зүйлээр ex situ цуглуулгын генийн сангийн зүйлийн бүрдлийг нэмж баяжуулав.
3. Гарын авлага-1
• Мод, сөөг ургамлын хэлбэржүүлэлт. Улаанбаатар хот. Үсэг хоршоо.-40.
Стандарт-2
• MNS: 6863:2020. Голтборын төрлийн ургамлыг тарих, арчлах.
• MNS: 6862:2020. Сарнайн төрлийн ургамлыг тарих, арчлах..
Патент-2
• Сөөгөн борозгоно (Potentilla fruitcosa L.)-ын тарималжуулах арга.
MN 10-2016-0005883.
• Монгол догар (Caryopteris mongolica bge.)-ыг тариалах арга. MN
10-2016-0005877
4.Тарималжих ирээдүйтэй Хумхаал, Сараана, Голтбор, Цахилдаг,
Сонгиныг үр болон ургал эрхтнээр үржүүлэн төрөлжсөн цуглуулгын
талбайг 420м2 -аар өргөжүүлэв.
5. Монгол орны зарим ховор өвслөг ургамлын интродукц. 2021.Улаанбаатар хот, Адмон Принт. 200. ISBN:978-9919-25-054-6 (Монгол орны нэн ховор, ховор 8 зүйл өвслөг ургамлыг тарималжуулсан, гадаадын чимэглэлийн Арилд, Сараана, Цээнэ цэцгийн сортуудыг нутагшуулсан судалгааны үр дүн, эдгээр зүйл сортын
биологи,экологийн онцлог, эм, чимэглэлийн ач холбогдол, тэдгээрийг үржүүлэх, ногоон байгууламжинд ашиглах арга зэргийг багтаасан болно).
6. Дэлхийн ботаникийн цэцэрлэгүүд. 2023. Улаанбаатар хот, Адмон Принт. 272. ISBN:978-9919-0-0610-5 (Монголын болон 20 гаруй орны 40 -өөд Ботаникийн цэцэрлэгийн тухай мэдээллийг багтааж оруулсан болно).
7. Чимэглэлийн шинэ таримал сөөг” танин мэдэхүйн товхимолын эх бэлтгэл бэлэн болсон. (Тарималжуулж, нутагшуулж буй мод, сөөгний 8 овог, 14 төрөлд хамаарах 25 зүйл ургамлын биологи, экологи, тарих, арчлах талаар бичиж бэлэн болгосон).
8.Судалгааны үр дүнд: магистрын бүтээл 2, ном 2, эрдэм шинжилгээний өгүүлэл 14, эрдэм шинжилгээний илтгэл 18 байна.

Удирдагч

Нанжидсүрэн овогтой Очгэрэл

nz_ochoo@yahoo.com

Эрдэм шинжилгээний бүтээл

1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Цэдэвсоном Очгэрэл	Монгол орны зарим ховор өвслөг ургамлын интродукц.	2021	Дэлгэрэнгүй
2	Энхтуяа Л., Очгэрэл Н.	Дэлхийн ботаникийн цэцэрлэгүүд.	2023	Дэлгэрэнгүй

2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

6. Батлагдсан стандарт

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

7. Зөвлөмж

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

8. Заавар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

9. Патент

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Н. Очгэрэл	Монгол догар (Caryopteris mongolica bge.)-ыг тариалах арга.		Дэлгэрэнгүй
2	Н Очгэрэл	Сөөгөн борозгоно (Potentilla fruitcosa L.)-ын тарималжуулах арга.		Дэлгэрэнгүй

10.Ашигтай загварын гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

13. Газрын зураг, атлас

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

14. Шинэ онол, теором

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Vladimir Doronkin., Natalya Vlasova., Nanjidsuren Ochgerel., Luvsanbaldan Enkhtuya , Tovuudorj Munkh-Erdene.	Rare species of psammophyte flora in transboundary areas of Southern Siberia and Mongolia.	2019	Дэлгэрэнгүй
2	Otgonsuren D., Tsolmon M., Pagmadulam S., Munkhbat R., Ochgerel N.	Effects of Cultivating Climate on the Phenology of a Very Rare Sophora Flavescens Solander. https://www.ijisrt.com/assets/upload/files/IJISRT21FEB601.pdf.	2021	Дэлгэрэнгүй
3	Kuzevanov V.A., Ochirbat G., Enkhtuya L., Ochgerel N.	Botanic gardens of Mongolia -new scientific, ecological and socially significant resources: history of establishment and prospects.	2021	Дэлгэрэнгүй
4	Кузеванов В.Я., Энхтуяа Л., Очгэрэл Н.	Академический ботанический сад как экологический ресурс для социально-экономического и устойчивого развития Монголии.	2021	Дэлгэрэнгүй

16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Pagmadulam, S.	Some results of ex situ cultivation of the Sophora flavescens Soland. and Scutеllaria baicalensis Georgi developed by in vitro”	2019	Дэлгэрэнгүй
2	Amartuvshin, N., Ochgerel, N	Influence of underground storage on seed weight of perennial plants in Mongolia.	2019	Дэлгэрэнгүй
3	Очгэрэл Н., Отгонсүрэн Д	Тарималжуулж буй Дагуур сараана (Lilium dahuricum KER-GAWL.)-ын үзэгдэлзүйн үе шат.	2020	Дэлгэрэнгүй
4	Отгонсүрэн Д., Очгэрэл Н., Хишигсүрэн П., Намуулин Т.	Нэн ховор Allium obliquum L.-ын үзэгдэлзүй, үрийн гарцын судалгаа.	2020	Дэлгэрэнгүй
5	Хишигсүрэн П., Отгонсүрэн Д, Очгэрэл Н.	Монголд нутагшуулсан Миддендорфын Хумхаал (Hemerocallies middendorffii Trautv & C.A.Mey)-ын хонхорцог ба үрийн хэмжээ.	2021	Дэлгэрэнгүй
6	Ариунбаатар Т., Ундрал Б., Түвшинсанаа Э., Жамъянсүрэн С.	Интродукцын явцад Буржгар (Lilium martagon), Дагуур (Lilium Dahurica ker Gawl) Сараануудад гарсан морфологи-генетикийн өөрчлөлтийг харьцуулан судалсан дүн.	2021	Дэлгэрэнгүй
7	Отгонсүрэн Д., Очгэрэл Н.	Ex situ нөхцөлд тарималжуулж буй Sedum L.-ийн төрлийн ургамалд уур амьсгалын нөлөө. ОУУБИС-ийн төгсөлтийн дараах сургуулийн “Залуу судлаач”	2021	Дэлгэрэнгүй
8	Ганбат Д., Чанцалням Д.	Ботаникийн цэцэрлэгийн нөхцөлд тарималжуулж буй навчит модны хөгжлийн хэмийн судалгаа.	2021	Дэлгэрэнгүй
9	Temuujin B., Otgonsuren D., Ochgerel N., Brent Hine.	Size and weight of Lily (Lilium Tourn. Ex L.) seed plants cultivated and native in Mongolia.	2022	Дэлгэрэнгүй
10	Түвшинтогтох И., Очгэрэл Н., Түвшинсанаа Э.	Растительное разнообразие, вопросы их сохранения в Монголии. Россия и Монголия: результаты и перспективы научного сотруд- ничества	2022	Дэлгэрэнгүй

17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Кузеванов В.Я., Очирбат Г., Очгэрэл Н., Энхтуяа Л., Энхтуяа О.	Менеджмент изменений в ботанических садах – инструмент преодоления кризисов и наращивания социально-экологического влияния в науке, образовании и просвещении.	2021	Дэлгэрэнгүй
2	Ochirbat G., Ochgerel N., Kuzevanov V., Enkhtuya L	Монгольский академический ботанический сад как центр интродукции и экологический ресурс для сохранения биоразнообразия растений. Новосибирск	2021	Дэлгэрэнгүй
3	Dorjderem B., Zolzaya S.	Assessment of the genetic diversity in sea buckthorn (Hippophae rhamnoides L.) accessions from Mongolia based on RAPD markers.	2021	Дэлгэрэнгүй
4	Түвшинтогтох И., Очгэрэл Н., Түвшинсанаа Э	Растительное разнообразие, вопросы их сохранения в монголии. ИРИХ СО РАН.	2022	Дэлгэрэнгүй
5	Ochirbat Genden, Ochgerel Nanjidsuren, Enkhtuya Luvsanbaldan, Enkhtuya Ochirbat, Kuzevanov Victor.	Change management in botanic gardens – aт approach for crisis alleviation and strengthening the positive impact of science, education and public awareness promotion.	2022	Дэлгэрэнгүй
6	Кузеванов В. Я., Малёв А. В., Григорьева В. М., Штатнова А. В., Шамсутдинов А. Ф. , Энхтуяа Л., Очгэрэл Н.	Антикризисная роль зооботанических и ботанических садов в условиях современных угроз и вызовов.	2022	Дэлгэрэнгүй

18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Дорждэрэм Б.	Монголын уламжлалт эмийн жоронд ордог зарим ургамлыг тариалах агротехнологийн судалгааны дүнгээс.	2019	Дэлгэрэнгүй
2	Пагмадулам С.	Биотехнологийн аргаар гаргасан Шаргал лидэр (Sophora flavescens) болон Байгал Гүүн-хөх (Scutellaria baicalensis)-ийн тарималжуулж буй судалгааны зарим үр дүн.	2019	Дэлгэрэнгүй
3	Очгэрэл Н , Пагмадулам С, Хишигсүрэн П, Ариунбаяр Э	Говийн бүсийн зарим зүйл ургамлыг тарималжуулж буй үр дүнгээс.	2019	Дэлгэрэнгүй
4	Очгэрэл Н.	Нийслэлийн ногоон байгууламжийг сайжруулах онол практикийн үндэслэл.	2019	Дэлгэрэнгүй
5	Отгонсүрэн Д.	Дагуур Сараана (Lilium dahuricum Ker-Gawl.)-ыг тарималжуулж буй судалгааны үр дүнгээс.	2019	Дэлгэрэнгүй
6	Отгонсүрэн Д.	Дагуур Сараана (Lilium dahuricum Ker-Gawl.)-ыг тарималжуулан үржүүлж буй үр дүнгээс.	2019	Дэлгэрэнгүй
7	Отгонсүрэн Д, Н. Очгэрэл, П. Хишигсүрэн.	Ex situ нөхцөлд тарималжуулж буй Sedum L.-ийн 5төрлийн ургамалд уур амьсгалын нөлөө.	2021	Дэлгэрэнгүй
8	Отгонсүрэн Д., Н. Очгэрэл, П. Хишигсүрэн.	Тарималжуулж буй Дагуур Сарааны үрийн гарцын судалгаа.	2021	Дэлгэрэнгүй
9	Тэмүүжин Б.	Монгол орны байгалийн ургамлын үрийн банк байгуулах, түүнд хадгалагдах үрийн чанарын судалгаа.	2021	Дэлгэрэнгүй
10	Мөнхзул Ц., Отгонсүрэн. Д.	Sedum telephium (L)Schult. Улбалзуур могойн идээн ургамлын үндсэн дэх эндомикоризын (AMF) агууламжийн харьцуулсан судалгаа.	2021	Дэлгэрэнгүй
11	Очгэрэл Н., Ганбат Д., Мөнхбат Р.	Ногоон байгууламжийг сайжруулах онол практикийн үндэслэл.	2022	Дэлгэрэнгүй
12	Тэмүүжин Б., Отгонсүрэн Д., Очгэрэл Н., Brent Hine.	Байгалийн ба таримал Сарааны (Lilium Tourn.Ex.L.) үрийн хэмжээ болон жингийн харьцуулсан судалгаа.	2022	Дэлгэрэнгүй

19.Аргачлал

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

20.Ишлэл

• Комент

Сэтгэгдэл бичих

Нэр :

---

СЭТГЭГДЛҮҮД