Уулын баяжуулах Эрдэнэт үйлдвэрийн хаягдлын орчин дахь хүхэрт органик нэгдлийн тархалтын судалгаа
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2018-2020
Санхүүжилт: 42,600.0 мян.төг
Түлхүүр үг : Хүхэрт органик нэгдэл, Хүхэрт нүүрстөрөгч, Хангал голын бохирдол, цусны даралт ихсэх, усны амьд организм, ксантат, дитиокарбамат
Үр дүн
Баяжуулах үйлдвэрийн агаарын дээжийн шинжилгээгээр хүхэртнүүрстөрөгч 8.44-9.38 мкг/м3 илэрсэн. Энэ нь Монгол улсад мөрдөж буй стандартын шаардлагын хэвийн хэмжээнд байна. Гэхдээ ДЭМБ-ийн зөвлөмжөөс үзвэл үйлдвэрт 10-15 жилийн турш хүхэрт нүүрстөрөгчийн 10 мкг/м3 орчим концентрацид
өртсөн ажилчдад төв мэдрэлийн системийн доголдол, полиневрит буюу захын мэдрэлийн системийн өвчлөл, түүнийг илэрхийлэх өвдөлтийн босго нэмэгддэг гэсэн байна. Өөрөөр хэлбэл дээрх хугацаанд тус үйлдвэрт ажилласан ажилчдад уг бодисуудаас үүдэлтэй эрүүл мэндийн асуудал үүссэн байх магадлалтай байна. Харин гадаа орчны агаарт хүхэрт нүүстөрөгч илрээгүй.
- Хаягдлын цөөрөм, эргэлтийн ус, Хангал голын уснаас жил бүр тогтмол дээж авч шинжилгээнд
2 0 1 8 2 0 2 2 3 хамруулсан. Эдгээр дээжүүдээс эргэлтийн усанд ксантат, дитиокарбамат зэрэг флотацийн цуглуулагч урвалжуудын задрагын бүтээгдэхүүн
болох хүхэрт нүүрстөрөгч илэрсэн нь хаягдлын цөөрөмд хүхэрт органик нэгдэл тархасныг харуулж байна. Харин Хангал голын усанд хүхэрт органик нэгдэл илрээгүй. Гэхдээ хаягдлын цөөрмийн урд хэсгийн ёроолоос ус шүүрч байсан нь Хангал голын ус руу бохирдол орж байх магадлалтай харуулж байсан.
- Уг төслийг хэрэгжүүлж байх явцад Эрдэнэт үйлдвэрийн байгаль орчин, эрүүл ахуй хариуцсан ажилчидтай харилцаж, тухайн төслийн талаар мэдээллийг хүргүүлж байсан ба Орхон аймгийн БОАЖГазрын мэргэжилтнүүдэд хандаж Эрдэнэт үйлдвэрт уг төслийн талаарх ойлголтыг өгч үйлдвэрт нэвтэрч орсон. Төслийн тайланг дээрх байгууллагуудад хүргүүлэв.
- ШУТИС-ийн ГУУС-аас зохион байгууллагддаг “Уул уурхайн технологи, эдийн засаг, экологи” сэдэвт эрдэм шинжилгээний хуралд дээрх сэдвээр өгүүлэл хэвлүүлж, илтгэл тавьсан.
- Төслийн явцын тайланг тухай бүрт нь ШУТС-д хүргүүлж байсан. Гэрээгээр уг төлийн тайланг 2020 оны 12-р сард хүлээлгэн өгөх байсан боловч covid-19 цар тахлын улмаас нэг жил хойшилж, төслийн явцаас хамаарч төсөл хэрэгжүүлэгчдийн зүгээс дахин нэг жил сунгах хүсэлт өгч хойшлуулсан