Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2016-2018
Санхүүжилт: 48,300.0 мян.төг
Түлхүүр үг : Аккреци, геодинамик, вулканоген чулуулаг, радиоляр, офиолит, тунамал чулуулаг
Үр дүн
1. Цэцэрлэг террейний хэмжээнд 4 дүүргүүдэд геологийн зургийг нарийвчлан зохиож, вулканоген болон тунамал чулуулагт петрогеохими, геохронологийн нарийвчилсан шинжилгээ хийж хурдас хуримтлалын гурван том циклийг ялгасан.
2. Онон террейны хэмжээнд 2 дүүргийн геологийн зургийг дахин шинэчлэн зохиож геологийн нэгжүүдийг шинээр ангиллаа. Геохимийн судалгаагаар офиолит эвшилүүд нь далайн голч нуруунд үүссэн бөгөөд аккрецийн процессоор сүбдүкцийн бүсд модификацид орж арлан нумын хэвшинжтэй болжээ.
3. Улаанбаатар террейний хэмжээнд 3 дүүргүүдэд геологийн зургийг шинэчлэн зохиож, литостратиграфийн нэгжүүдийг ангилж, микропалеонтологийн судалгаагаар насыг нь нарийвчлан тогтоосон. Дээрхи дүүргүүдийн радиоляртай яшмуудад талсжилтын индексийг тодорхойлох судалгааг хийснээр хувирлын зэргийг бага, дунд, өндөр гэсэн гурван төрөлд хувааж хил заагийг тогтоох оролдлогыг хийсэн.
4. Заг формацын терриген хурдсын бүрэлдэхүүнд литит ба грауваккийн найрлагатай чулуулгууд зонхилох бөгөөд тэдгээр нь доод кембрийн сүүл үед буюу 523 с.ж ба 506 с.ж хооронд эх газрын идэвхтэй захын нөхцөлд хуримтлагджээ.
5. Уянга дүүрэгт алтны үндсэн хүдэржилтийг судалж Сэнжитийн бага температурын, Өлт болон Бүргэтэйн мезотермал төрлийн хүдэржилтийг тогтоосон. Хойд Хэнтий буюу Заамарын дүүрэгт алтны шороон хуримтлалын түвшингүүдийг дээд цэрд-палеоген, миоцен, плиоцен, плейстоцен болон голоцен гэж тогтоосон.
6. Монгол-Агнуурын атриат бүслүүрийн Хангай-Хэнтийн ороген тогтолцооны геодинамик хөгжлийн түүхийг Номхон далайн баруун талын мезо-кайнозойн аккрецийн комплекс болон аккреци-арлан нумын тогтолцоотой харьцуулж сэргээн босгосон.
• Монгол-Агнуурын далай дотор ордовикийн цаг үед арлан нумын тогтолцоо хэлбэржсэн бөгөөд тус арлан нумын царцдас нь дунд силүр-девоны туршид хоёр хуваагдаж нум хоорондын шинэ далайн царцдас хэлбэржүүлсэн.
• Дунд палеозойн шинэ далайн царцдасыг Цэцэрлэг, Хархорин болон Улаанбаатар террейн хэмээн нэрлэгдэнэ.
• Хожуу девон-түрүү карбоны цаг үед хуваагдсан арлан нумын царцдасууд өөр хоорондоо амальгамацид орж түрбидит хурдас бүхий А-төрлийн аккрецийн комплекс хэлбэржсэн загварыг дэвшүүлэв.