Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх

Исэлдэлт ба хорт хавдрын эсрэг үйлдэлтэй ургамлын бодисын бүтэц тэдгээрийн биологийн идэвхи,



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил

Хугацаа: 2011-2013

Санхүүжилт: 166,491.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Эмийн ургамлын фенолт нэгдлийн бүтэц байгууламж

Үр дүн

Тайлангийн хугацаанд 20 орчим ургамлуудаас химийн цэвэр байдлаар фенолт нэгдэл ба цагираг спиртын ангид хамаарагдах биологийн идэвхит 108 бодисыг ялгаж, физик, хими, спектрүүдийн үзүүлэлтүүдийг үндэслэн бүтцийг таньж тодорхойлсны дотор орчин үеийн спектр, хроматографийн аргыг ашиглан байгалийн 8 шинж нэгдлийн бүтцийг батлаж, үр дүнг олон улсын хянан магадлагаа хийдэг сэтгүүлүүдэд нийтлүүлсэн. Ягаан цээний жимсний спиртийн ханд нь төрөл бүрийн исэлдэлтээс үүсэлтэй (ацетоаминофен, (t-BHP) гуравдагч бутилийн пероксид, спиртээс үүдэн бий болдог стресийн эсрэг элэг хамгаалах хүчтэй үйлдэлтэй болохыг анхлан тогтоов. Сүүлийн 10 гаруй жил хийсэн судалгааны үр дүнг үндэслэн “Хүний төрөл бүрийн хорт хавдрыг эмчлэх ба урьдчилан сэргийлэх дауринол агуулсан эмийн бэлдмэл ” нэртэй АНУ-ын патент нь бүтцийн органик хими, биотехнологийн салбарт хийгдсэн шинэ бүтээл бөгөөд 2012 оны 8 сард батлагдаж, патентын эрхийн гэрчилгээг эх хувиар нь 2013 онд хүлээн авсан.

Удирдагч


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Б. Лхайжав, Ш. Дариймаа “Монгол орны шарилжны эфирийн тосны химийн бүрэлдэхүүн, технологи чанар, ач холбогдол” (Терпеноид хими I). 2011 Дэлгэрэнгүй
2 С. Шатар, Ш. Алтанцэцэг “Терпеноид хими” (Терпеноид хими II). 2011 Дэлгэрэнгүй
3 Ш. Алтанцэцэг “Ургамлын терпеноид хими” (Терпеноид хими III) 2011 Дэлгэрэнгүй
4 Ж. Ганбаатар, Б. Энхжаргал, Д. Отгонсүрэн Англи-монгол-орос химийн нэр томъёоны толь, 2012 Дэлгэрэнгүй
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Ш. Алтанцэцэг , У. Өлзийхишигт, Н. Жавзмаа,, С. Шатар “Жижиг талхны жор” 1994 Дэлгэрэнгүй
2 Шатар,, Ш. Алтанцэцэг,, Н. Жавзмаа,, Т. Энхжаргал. “Шингэн арц” агаар ариутгах бэлдмэл. 2013 Дэлгэрэнгүй
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Г. Одонтуяа, , Л. Хүрэлбаатар,, Г. Баттулга,, Н. Машбат Витагрип мөхлөг эм техникийн шаардлага. 2011 Дэлгэрэнгүй
7. Зөвлөмж

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Д. Батсүрэн,, Г. Чойжамц,, М. Банзаагаяа,, Л. Батмөнх. Нөмрөгт банздоо (Saussurea involucrate Karet Kir.Sch.Bir)-гийн фармакологи, фитохимийн зарим судалгаа 2011 Дэлгэрэнгүй
2 Г. Одонтуяа, Л. Хүрэлбаатар, Г. Баттулга Машбат Н Витагрип мөхлөг эм техникийн шаардлага 2011 Дэлгэрэнгүй
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Ш. Алтанцэцэг, , У. Өлзийхишигт,, Н. Жавзмаа, , С. Шатар. “Жижиг талхны жор” Ашигтай загварын гэрчилгээ № 1994 Дэлгэрэнгүй
2 Шатар, , Ш. Алтанцэцэг, , Н. Жавзмаа,, Т. Энхжаргал. “Шингэн арц” агаар ариутгах бэлдмэл. 2013 Дэлгэрэнгүй
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Kang. Kyungsu , Seung Hyun Oh. Seungч, Yun Ji Ho,, Jho, Eun Hye , Kang. Ju Hee,, Batsuren. Dulamjav, , Tunsag. Jigjidsuren,, Park. Kwang Hwa, Minkyun Kim and Chu Won Nho A Novel Topoisomerase Inhibitor, Daurinol Suppresses Growth of HCT116 Cells with Low Hematological Toxicity Compared to Etoposide J, Neoplasia 2011 Дэлгэрэнгүй
2 J. Ganbaatar,, E.E. Shults, , L.D. Radnaeva, , D. Otgonsuren,, V, Taraskin, G. Chunsriimyatav ‘’Coumarins of Angelica dahurica’’, Приоритеты и особенности развития байкальсого региона. Priorities and features of development of Baikal region. Материалы V международной научно-практической конференций, посвященной 350-летию добровольного вхождение Бурятий в состав Российского государства. 2011 Дэлгэрэнгүй
3 J. Oyuntsetseg,, R. Lkhagvajav,, J. Ganbaatar, ‘’Comparisonal studies of the natural zeolites’’, Приоритеты и особенности развития байкальсого региона. Priorities and features of development of Baikal region. Материалы V международной научно-практической конференций, посвященной 350-летию добровольного вхождение Бурятии в состав Российского государства. 2011 Дэлгэрэнгүй
4 J. Ganbaatar '' Шөрмөсөн чулууг Монголд хэрэглэх нь '' Азийн асбестын санаачлагын 4-р олон улсын семинар 2011 Дэлгэрэнгүй
5 G. Chunsriimyatav , Z. Dolgorsuren , N. Tsevegsuren, M. Dumaa, J. Ganbaatar , V. Kuban ‘’Antioxidant activity and total phenolic content of commercial beers in Mongolian markets’’ 2011 Дэлгэрэнгүй
6 J. Ganbaatar ‘’Application of asbestos in Mongolia’’ 2011 Дэлгэрэнгүй
7 Gendaram. Odontuya, Choi. Yeon Hee , Ryu. Shi Yong , Kim. Young Sup, Anti-oxidative and antibacterial constituents from Sedum hybridum L Natural Product Sciences 17 (4),Impact factor: 2.21 2011 Дэлгэрэнгүй
8 В.В Тараскин,, Л.Д Раднаева, С.В Жигжитжапова, О.Й Аненхонов, Ж. Ганбаатар “Сравнительный анализ состава эфирного масла Phlojodicarpus turczaninowii Sipl. (Apiaceae), произрастающего в Монголии и Бурятии” Вестник Бурятского государственного университета № 3, 2011 Дэлгэрэнгүй
9 E.E Shults, T.N Ganbaatar, I.Yu, V.V Petrova, L.D Bagryanskaya, B. Otgonsuren, G.A Taraskin, M.M Shakirov, A.G. Radnaeva Pokrovkii, Tolstikov ‘’Plant coumarins. IX.* Phenolic compounds of Ferulopsis hystrix growing in Mongolia. Cytotoxic activity of 8,9-dihydrofurocoumarins.’’ 2012 Дэлгэрэнгүй
10 В.В Тараскин,, Л.Д Раднаева, , Э.Э Шульц, , Ж. Ганбаатар Аненхонов Жигжитжапова ‘’Исследование и выделение метаболитов растений семейства зонтичные Байкальского региона с целью получения биологически активных соединений с заданными свойствами.’’ Сборник научных трудов по материалам Международной научной конференции, посвященной 80-летию БГПИ-БГУ 2012 Дэлгэрэнгүй
11 A.Altanzul, N.Tuul, A.Amarjargal, Sh. Altantsetseg , Kh. Khureltogoo Dynamics of essential oil and their antimicrobial activities of Fringed sagebrush (Artemisia frigida Willd). // Алтай: Экология и природопользование. 2012 Дэлгэрэнгүй
12 Э. Сэлэнгэ , Г. Одонтуяа , T. Muratа, K. Sasaki, K. Kobayashi, Ж. Батхүү , F. Yoshizaki Phytochemical constituents of Mongolian traditional medicinal plants, Chamaerhodos erecta and C.altaica, and its constituents prevent the extracellular matrix degradation factors, Journal of Natural Medicine, 2013, 67, 867-875. (impact factor 1.389) Улан-Удэ - С. 278-282 2012 Дэлгэрэнгүй
13 Tsuruoko. Tsutomu , Davaapurev. Bekh-Ochir,, Sanduin. Shatar,, Shataryn. Altantsetseg,, Ayurzana. Amarjargal, “The essential oil of Mongolian Nepeta sibirica: a single component and its biological activities” // Journal Essential oil Research. 2012 Дэлгэрэнгүй
14 G. Odontuya , G. Enkhmaa, N. Batbayar , R. Naran , K.T Inngjerdingen, T.E Michaelsen , B.S Paulsen Pharmacological activities of a Mongolian medicinal plant, Malva mohileviensis Down, 2012 Дэлгэрэнгүй
15 Tsuruoko. Tsutomu,, Bekh-Ochir. Davaapurev,, Sanduin. Shatar,, Shataryn. Altantsetseg, “The essential oil of Mongolian Nepeta sibirica: a single component and its biological activities” 2012 Дэлгэрэнгүй
16 S.Shatar, N.Javzmaa, A.Amarjargal, T.Enkhjargal, Sh. Altantsetseg , Ch. Nyamsaikhan. The composition of the essential oil of Tanacetum vulgare L from Northern Mongolia. // Алтай: Экология и природопользование. 2013 Дэлгэрэнгүй
17 Milka. Todorova, , Antoaneta. Trendafilova, , Namshiriin. Javzmaa,, Shatarin Altantsetseg, , Shatar. Sanduin “A new cembrane glycoside in Asterothamnus central-asiaticus from Mongolian Gobi-Desert” // 2013 Дэлгэрэнгүй
18 Oidovsambuu,, Sarangerel,, Kim. Chul Young,, Kang. Kyungsu, Dulamjav. Batsuren, Jigjidsuren Tunsag; Nho, Chu Won:Protective Effect of Paeonia anomala Extracts and Constituents against tert-Butylhydroperoxide-Induced Oxidative Stress in HepG2 Cells Planta Med. 2013 Дэлгэрэнгүй
19 Milka. Todorova,, Shatarin. Altantsetseg,, Antoaneta. Trendafilova, , Sanduin. Shatar. “Chemical composition of the essential oil of Panzeria lanata (L.) bunge from Mongolian Gobi”. 2013 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 J.Tunsag, G. Davaakhuu , D. Batsuren New isoquinoline alkaloid from Carduus crispus L 2011 Дэлгэрэнгүй
2 П. Эрдэнэбаатар, Ж. Батхүү, Д. Ганболд, Ш. Оюунцэцэг , Д. Отгонбаатар , Д. Цэрэнноров , Г. Одонтуяа Хар мод /Larix sibirica Ldb./-ны мөчрийн боомын нян /Bacillus anthracis/-гийн эсрэг идэвхит нэгдлийн судалгаа, 2011 Дэлгэрэнгүй
3 Ж. Болдбаатар, Б. Түвшинтөгс , О. Одгэрэл, О. Одонтуяа, Р. Сандуйжав, Р. Эрдэнэбаатар , Ц. Oюунсүрэн Элэгний хорт хавдрын in vitro дахь эсийн үйл ажиллагааг Эмийн багваахайгаас (Taraxacum officinale Wigg.S.L) ялгасан зарим бодис дарангуйлж буй байдал, 2011 Дэлгэрэнгүй
4 Ж. Болдбаатар, Г. Номинтуяа , Б. Тэнүүн, Ж. Тэмүүжин , Г. Одонтуяа, Ц. Oюунсүрэн Эмийн багваахайн (Taraxacum officinale Wigg.S.L) зарим нэгдлийн элэгний хорт хавдрын эсэд үзүүлэх нөлөө, 2011 Дэлгэрэнгүй
5 Ц. Цэрэнханд , Г. Одонтуяа Цагаан цээнэ (PAEONIA LACTIFLORA PALL.)-ийн ургал эрхтэний дотоод бүтцийн онцлог, 2011 Дэлгэрэнгүй
6 Г. Одонтуяа Эрлийз могойн идээ ургамлын фитохими ба биологийн идэвхийн судалгааны дүн, 2012 Дэлгэрэнгүй
7 Г. Одонтуяа Тунхуу цэцгийг in vitro-д ургуулсан судалгааны зарим дүнгээс, 2012 Дэлгэрэнгүй
8 Э. Пүрэвдорж, Г. Одонтуяа Цагаан цээнийн (Paeonia lactiflora Pall.) 2012 Дэлгэрэнгүй
9 S.Shatar, N.Javzmaa, Sh. Altantsetseg Comparative study of essential oil constituents of genus Bupleurum species from Mongolia. 2012 Дэлгэрэнгүй
10 S.Shatar, N.Javzmaa, J. Irekhbayar, Sh. Altantsetseg Burm Jon Lee. “Study on the essential oil Composition and biological activities of Foeniculum vulgare Mill acclimated in Mongolian desert-gobi” 2012 Дэлгэрэнгүй
11 Ш.Алтанцэцэг, С.Шатар, Д.Хүрэлбаатар, Я.Ганболд, Н.Жавзмаа “Батраш (Mentha) – ийн эфирийн тосны химийн бүрэлдхүүний онцлог ба төл малын уушигны үрэвсэлд үйлчлэх нөлөө”. 2012 Дэлгэрэнгүй
12 Ш.Алтанцэцэг, С.Шатар, А.Амаржаргал, Н.Жавзмаа Монгол орны хар шаваг (Artemisia santolinifolia (pamp) turcz ex krasch -) –ийн эфирийн тосны химийн бүрэлдэхүүн, 2012 Дэлгэрэнгүй
13 Oidovsambuu. Sarangerel , Kang. Kyungsu , Lee. Saet Byoul , Yun. Ji Ho , Dulamjav. Batsuren , Jigjidsuren. Tunsag Chu Won Nho1Hepatoprotective effects of Paeonia anomala against acetaminophen-induced cell damage through activation of anti-oxidant system, 2013 Дэлгэрэнгүй
14 Г. Одонтуяа , Э. Пүрэвдорж Нойр булчирхайн липаза ферментийн идэвхийг зохицуулахад байгалийн гаралтай бэлдмэлийг хэрэглэх боломж 2013 Дэлгэрэнгүй
15 Г. Одонтуяа Эмийн ургамлын фенолт нэгдлийн биологийн идэвх, ач холбогдол 2013 Дэлгэрэнгүй
16 J. Ganbaatar1, E.E Shults, , L.D Radnaeva,, V.V. Taraskin COUMARINS OF ANGELICA DECCURENS Proceedings of the ICCT 14(40), 2013 Дэлгэрэнгүй
17 Ш.Алтанцэцэг1, З.Ану2 Монголын дагуур нутгийн морин шарилж (Artemisia annua L)-ны эфирийн тосны химийн бүрэлдэхүүний судалгаа. 2013 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 J. Ganbaatar , A. Minjigmaa , A. Ueda ‘’Chemical characterization of mineral waters in Mongolia’’ Дэлгэрэнгүй
2 Э. Пүрэвдорж , Ц. Цэрэнлхам , Г. Одонтуяа Lipase inhibition activity and phytochemical study of 2011 Дэлгэрэнгүй
3 O. Банзрагчгарав , Г. Одонтуяа, F. Yoshizaki , T. Murata , Ж. Батхүү Activity-guided isolation and structure identification of antibacterial active compounds from Comarum Salesovianum (Steph.). Aschers. et Gr Abstracts, 2011 Дэлгэрэнгүй
4 Г. Одонтуяа, Э. Пүрэвдорж, Ц. Цэрэнлхам Biological activity and related phytochemical constituents study of Paeonia species, ЭМШУИС, 2011 Дэлгэрэнгүй
5 Jin-Ju. Nam,, Гэндарам. Одонтуяа , Chang Seo. Park Effect of Mongolian medicinal plant extracts on human skin barrier function, KSBB spring meeting, Илтгэлүүдийн хураангуй, Өмнөд Солонгос, Jeju Phoenix Island, -04-14-16, 269. 2011 Дэлгэрэнгүй
6 Abdul. Hamid Mariani , Гэндарам. Одонтуяа Park Chang Seo.KSBB spring meeting, Илтгэлүүдийн хураангуй, Өмнөд Солонгос, Jeju 2011 Дэлгэрэнгүй
7 Э. Сэлэнгэ, Г. Одонтуяа, Т. Мурата, К. Кобаяаши, Ф. Ёшизаки, Ж. Батхүү Монголын уламжлалт анагаах ухаанд хэрэглэдэг Цэх түмэн тана (Chamaerhodos erecta L. (Bge.)) ургамлаас ялгасан антиоксидант бодисууд, 2012 Дэлгэрэнгүй
8 Ц. Цэрэнлхам , Ж. Сүхдолгор , Г. Одонтуяа, Э. Пүрэвдорж, Б. Гэрэлт Цагаан цээнийн судалгааны дүн 2012 Дэлгэрэнгүй
9 Sh. Altantsetseg Comparative study constituents of essential oils of Ocimum basilicum L cultivated in Mongolian Gobi. 2012 Дэлгэрэнгүй
10 Sh. Altantsetseg The chemical constituents of the new essential oil-Endemic and sub endemic plants from Mongolian Gobi. 2012 Дэлгэрэнгүй
11 Sh. Altantsetseg “The germacranoid lactones of the new endemic plant Brachanthemum gobicum Krasch from Mongolian eastern Gobi” 2012 Дэлгэрэнгүй
12 Sh. Altantsetseg , Ch. Nyamsaikhan “The Composition of the Essential Oil of Tanacetum vulgare L from Northern Mongolia”. 2013 Дэлгэрэнгүй
13 Г. Одонтуяа, Э. Пүрэвдорж Үнэгэн сүүлхэй балгана ургамлын үл исэлдүүлэх ба ацетилхолиэстераза ферментийн идэвхийг дарангуйлах үйлдэл, VI Международная научная конференция 2013 Дэлгэрэнгүй
14 J. Ganbaatar, A. Minjigmaa, A. Ueda “Geochemical characterization of mineral waters in Central Mongolia”Материалы 1-ой международной научно-практической конференции 2013 Дэлгэрэнгүй
15 Sh. Altantsetseg “The essential oil of the import plants used in Mongolian traditional medicine ”. VI international scientific Conference 2013 Дэлгэрэнгүй
16 Sh. Altantsetseg, Ch. Nyamsaikhan1 Chemical composition of the essential oils of Artemisia species used in Mongolian traditional medicine. 2013 Дэлгэрэнгүй
17 Д.Хүрэлбаатар, Ш.Алтанцэцэг, Я.Ганболд “Химический состав эфирных масел мяты (Mentha arvensis L) и его влияние на телят больних бронхопневмонии” 2013 Дэлгэрэнгүй
18 Sh. Altantsetseg, Ch. Nyamsaikhan1 “Chemical composition of the essential oils of new aromatic species Artemisia from Mongolian Gobi” 2013 Дэлгэрэнгүй
19 Ш.Алтанцэцэг, С.Шатар Химический состав эфирных масел разновидности Базилика (Ocimum basilicum L. var) культивируемого в Монгольской Гоби. 2013 Дэлгэрэнгүй
20 С.Шатар, Ш.Алтанцэцэг, Н.Жавзмаа Химический состав эфирных масел реликт-эндемичных видов Астратамнуса (Asterothamnus) произрастающих в Монгольской Гоби. 2013 Дэлгэрэнгүй
21 Sh. Altantsetseg Chemical composition of the essential oil of Artemisia dracunculus L from Mongolia. Chemistry and clean energy. 2013 Дэлгэрэнгүй
22 Ш.Алтанцэцэг1, С.В.Жигжитжапова2, С.Шатар1, Л.Д.Раднаева2, З.Ану3 Хемотипическая характеристика химического состава эфирных масел некоторых видов полыней произрастающих в Монгольской степной Гоби. 2013 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Г. Баттулга, Н. Машбат, Л. Хүрэлбаатар, Г. Одонтуяа Витагрипп 20 г мөхлөг эмийн технологи, стандартчиллын судалгаа 2011 Дэлгэрэнгүй
2 Э. Пүрэвдорж , Г. Одонтуяа Цагаан цээнийн (Paeonia lactiflora Pall.) липаза ферментийг дарангуйлах идэвх ба фитохимийн судалгаа 2012 Дэлгэрэнгүй
3 Э. Пүрэвдорж, Г. Одонтуяа Цагаан цээнийн (Paeonia lactiflora Pall.) фенолт нэгдлийн бодисын солилцооны хямралыг зохицуулах үйлдэл 2012 Дэлгэрэнгүй
4 Ш.Алтанцэцэг, С.Шатар, Н.Жавзмаа Монгол орны Бэриш (Bupleurum) – ийн төрлийн ургамлуудын эфирийн тосны химийн бүрэлдэхүүний харьцуулсан судалгаа. 2012 Дэлгэрэнгүй
5 Г. Одонтуяа, Э. Пүрэвдорж Эмийн ургамлын фенолт нэгдлийн бүтэц байгууламж, биологийн идэвх, ач холбогдол, 2013 Дэлгэрэнгүй
6 Sh. Altantsetseg Chemical composition of the essential oil of Artemisia dracunculus L from Mongolia. Chemistry and clean energy. 2013 Дэлгэрэнгүй
7 Ш.Алтанцэцэг, С.Шатар, Н.Жавзмаа Хүрэлбаатар “Химический состав эфирных масел мяты (Mentha arvensis L) и его влияние на телят больних бронхопневмонии” 2013 Дэлгэрэнгүй
8 J. Ganbaatar , E.E Shults, L.D Radnaeva , V.V. Taraskin Coumarins of Angelica deccurens, Materials of the Interanational conference “Plant biodiversity and ecosystem services in continental asia” 2013 Дэлгэрэнгүй
19.Аргачлал

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :


СЭТГЭГДЛҮҮД