Хараа голын ай савын усны эргэлт, усны хэрэглээний судалгаа
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : ГД-38, РД-9107797
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2012-2014
Санхүүжилт: 129,600.0 мян.төг
Түлхүүр үг : Усны бланс, Усны хэрэглээ, HEC-HMS загвар, HBV загвар, Цэвдэг, Усны тэнцэл
Үр дүн
HBV загварыг ашиглан усны балансыг тооцож гаргахад 259(P) -210(ET) -20.2(Q) =28,8(S) байна. Сав газрын хувьд нийт хур тунадасны 70-80 хувь нь ууршдаг бөгөөд 20,2 м3/сек нь сав газрын жилийн дундаж урсац болж гадагш гарч, 28,8 мм/жил ус сав газарын хуримтлал болдог байна.
Харин уур амьсгалын өөрчлөлтийн HADCM2 (2100) сценариар тооцоход 300 (P) -258 (ET)-16.8 (Q) =25,2 (S) гэсэн үр дүн гарч байна
Энэ нь хур тунадас сав газрын хувьд нэмэгдэх боловч агаарын температур өссөнөөр ууршилт нэмэгдэх төдийгүй гадаргын усны урсац багасаж сав газарт үүсэх хуримтлал 25.2 мм/жил болж буурахаар байна. Иймээс голын сав газрын экосистемийг хадгалах хамгаалах, усны нөөцийг зүй зохистой ашиглах шаардлага үүсч байна.
Сав газарт HEC-HMS загварыг ажиллуулан зүгшрүүлсэнээр хэмжсэн болон тооцсон урсац хоорондын хамаарлын коэффициент 0.5, Nash&Sutcliff-ийн коэффициентоор загварыг үнэлэхэд 0.6 буюу хамаарал сайтай гарсан тул тус сав газарт HEC-HMS загварыг цаашид сав газрын урсац, усны нөөцөд үзүүлж буй нөлөөллийг тооцоход ашиглах бүрэн боломжтой..
Судалгааны үр дүнгээр дотоодын эрдэм шинжилгээний хуралд 2 илтгэл хэлэлцүүлэн, 2 өгүүлэл хэвлүүлж, 1 өгүүлэлийг гадаадын бүтээлд хэвлүүлэхээр бэлдээд байна.