Салбар : Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2012-2014
Санхүүжилт: 56400.00 мян.төг
Түлхүүр үг : томуугийн вирүс, эмэнд тэсвэржилт, мутаци, эсийн өсгөвөр олон эмэнд тэсвэржилт, нүклейтидийн дараалал
Үр дүн
1/ 2009-2010 онд Монгол улсад ялгасан A/Ulaanbaatar /1735/2009/(H1N1), A/Dundgovi /381/2010(H1N1)v омгуудын нейраминидазийн генийн нүклейтидийн дарааллыг тогтооход амин хүчлийн 274 дүгээр байрлалд хистидин тирозиноор (H274Y) солигдсон мутаци нь оселтамивирт тэсвэржих шалтгааныг нөхцөлдүүлсэн тогтоогдлоо. (Ген банк дугаар: EPI283056 EPI283057).
2/ 2007-2014 онуудад ялгасан омгуудаас санамсаргүй түүврээр 28 A(H1N1), 22 A(H3N2), 17 В вирүс, нийт 69 омог сонгож М2 генийн 33, нейраминидаз генийн 67, нийт 100 генийн нүклейтидийн дарааллыг тогтоож олон улсын зөвшилцсөн GISAID мэдээллийн санд байршууллаа.
3/ B/Ulaanbaatar/1113/2014 омогт 107 дугаар амин хүчлийн байрлалд Лизин(K) Аспаргин(N)-аар солигдсон K107N, 114 дүгээр байрлалд Изолейцин(I) Треонинаар(T) солигдсон I114T мутацаар нөхцөлдсөн перамивирт тэсвэржилт үүссэн байна. B/Khentii/1137/2014 омогт 140 дүгээр амин хүчлийн байрлалд Глицин(G Аргининаар(R) солигдсон G140R мутац, B/Darkhan/1484/2014 омогт K107N, 101 дүгээр амин хүчлийн байрлалд Хистидин(Н) Аргининаар(N) солигдсон Н101N , 105 дугаар амин хүчлийн байрлалд Глутамин(E) Лизинээр(K) солигдсон E105K мутац, B/Ulaanbaatar/1495/2014 омогт E105K мутац, B/Ulaanbaatar/1708/2014 омогт K107N, 104 дүгээр амин хүчлийн байрлалд Глицин(G) Аргининаар(R) солигдсон G104R мутацаас шалтгаалан нейраминидазын саатуулуурын төрлийн эмүүдэд тэсвэржилт үүссэнийг тогтоов.
Дээрхи омгуудын эх материал буюу хамар залгиурын арчдасаас ялгасан нуклейн хүчилд NA генийн нуклеотидын дарааллыг тогтооход эмэнд тэсвэржилтийг нөхцөлдүүлсэн дээрхи мутацууд илрээгүй нь MDCK эсийн өсгөвөрт вирүс өсгөвөрлөгдөх явцдаа мутацад орсон байна гэж бид үзлээ. Бидний судалгаагаар нейраминидазын молекулын 104 дүгээр байрлалд үүссэн мутац 105 дугаар байрлалд үүссэн мутацаас илүү хүчтэй эмэнд тэсвэртэй чанарыг нөхцөлдүүлж байгаа нь ажиглагдлаа.