• Эхлэл /
• Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Монголын эртний нүүдэлчдийн угсаа гарвалын залгамж холбоо

Салбар : Нийгмийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил

Хугацаа: 2014-2016

Санхүүжилт: 51,500.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Монголын археологи, нүүдэлчид, угсаа гарвал, генетик, ДНХ, хүрэл, түрүү төмөр, Хүннү, Монголын эзэнт гүрэн

Үр дүн

Сэдэвт ажлын судалгааны үр дүнгээс харахад эртний хүний яснаас ДНХ ялгах цахиуртай холбогч баганын арга нь Фенолхлороформын арга болон Chelex100 аргуудаас илүү үр дүнтэй болох нь тогтоогдсон (Эртний хүний 14 ясны ДНХ гарган авч анхны бааз бий болгов). Монголын хүрэл, төмрийн түрүү үе, Хүннү болон Монголын Нэгдсэн улсын үеийн хэрэглэгдэхүүн дээр хийсэн палеогенетикийн судалгааны өгөгдөхүүнээс үзэхэд хүрэл, хүннү хоёр болон хүннү, монголын эзэнт гүрний хүн ам генийн сангийн хувьд адил байгаа бол хүрэл болон монголын нэгдсэн улсын үеийн хүн ам генийн сангийн хувьд өөр байна. Энэ ялгаа юуны өмнө хүрлийн үеэс эхлээд евразийн баруун бүсийн гапло бүлэг хүннүг дамжин цөөрсөөр Монголын нэгдсэн улсын үед 20.8 % болон буурч, харин зүүн бүсийн гапло бүлэг 79.2 % болж өссөн ажээ. Судалгааны хэрэглэгдхүүнээс үзхэд хүрлийн хожуу үеэс хүннүгийн үе хүртэл тус нутагт оршин сууж байсан хүн амын генийн санд эрс өөрчлөлт гараагүй байна. Цаашид археологийн малтлага судалгаагаар эртний булшнаас гарч байгаа мал, амьтны яс, ургамлын үрээс дээж авч энэ төрлийн судалгааг Монголдоо хийх боломж байгааг энэхүү судалгааны үр дүн харуулж байна.

Удирдагч

Уламбаяр овогтой Эрдэнэбат

u_erdenebat@yahoo.com

Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл

1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	У.Эрдэнэбат, Ц.Төрбат	Талын морьтон дайчдын өв соёл: VII-XIV зууны Монголын хадны оршуулгын шилмэл хэрэглэгдэхүүн.	2014	Дэлгэрэнгүй
2	У.Эрдэнэбат	Монгол шувуулахуй (Түүх, этноархеологи, соёлын антропологийн судалгаа).	2014	Дэлгэрэнгүй
3		Хубилай хаан ба түүнийг залгамжлагчид	2015	Дэлгэрэнгүй
4		Монгол хувцасны нууц товчоо	2015	Дэлгэрэнгүй
5		Хархорум хотын археологийн судалгаа	2016	Дэлгэрэнгүй
6		Монголын археологийн өв (Archaeological Relics of Mongolia)	2016	Дэлгэрэнгүй

2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

6. Батлагдсан стандарт

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

7. Зөвлөмж

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

8. Заавар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

9. Патент

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

10.Ашигтай загварын гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	А.Саруул, У.Эрдэнэбат	Бүтээлийн нэр: б.сувд нар. “монгол хувцасны нууц товчоо i, ii”	2016	Дэлгэрэнгүй

12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

13. Газрын зураг, атлас

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

14. Шинэ онол, теором

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	R.Odongoo, J.Khulan, Z.Batsaikhan, U.Erdenebat, O.Ochirkhuyag	Comparative study of mitochondrial DNA analysis from ancient burial bones in Mongolia. //	2016	Дэлгэрэнгүй
2	З.Батсайхан, У.Эрдэнэбат, Б.Оюунтуяа	Зүбү аймаг ба Туул голын савд хийсэн хот суурины судалгаа. 17	2017	Дэлгэрэнгүй

16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	K.Franken, U.Erdenebat, T.Batbayar	Erste Ergebnisse der Grabungen des Jahres in Karabalgasun und Karakorum /Mongolei	2013	Дэлгэрэнгүй
2	У.Эрдэнэбат	Уйгурын хувцасны шинэ олдвор	2014	Дэлгэрэнгүй
3	У.Эрдэнэбат	Баянхонгор аймгийн Баян-Өндөр сумын Дунд нурууны хадны оршуулгын дурсгалууд	2014	Дэлгэрэнгүй
4	З.Батсайхан	Тамирын Улаан хошуунд хүннү булш малтан судалсан тухай	2014	Дэлгэрэнгүй
5	У.Эрдэнэбат, Т.Батбаяр, К.Франкен	Монгол-Германы Орхон Экспедицийн оны хээрийн шинжилгээний ажлын тухай	2014	Дэлгэрэнгүй
6	Ч.Амартүвшин, У.Эрдэнэбат	Шилүүстэйн хадны оршуулга	2015	Дэлгэрэнгүй
7	З.Батсайхан, Ч.Амарбилэг, Д.Содномжамц, Ч.Баяндэлгэр	Баруун Цагаан Дэл ууланд малтан судалсан монгол булшны тухайд	2015	Дэлгэрэнгүй
8	П.Дэлгэржаргал, З.Батсайхан	Хүннүгийн хил хязгаар, нутаг дэвсгэр (МЭӨ 176-128 оны үеэр)	2015	Дэлгэрэнгүй
9	У.Эрдэнэбат	Монголчууд агнуурт занга хэрэглэж байсан нь	2015	Дэлгэрэнгүй
10	У.Эрдэнэбат, Ч.Амартүвшин	Шилүүстэйн хадны оршуулга	2015	Дэлгэрэнгүй
11	У.Эрдэнэбат	Юань гүрний үеийн Хархорум хот. //. Улаанбаатар .	2015	Дэлгэрэнгүй
12	У.Эрдэнэбат	Хөгшин Тээлийн балгас	2015	Дэлгэрэнгүй
13	У.Эрдэнэбат	Юань гүрний монголчуудын булш оршуулга	2015	Дэлгэрэнгүй
14	У.Эрдэнэбат	Хөгшин Тээлийн балгас	2015	Дэлгэрэнгүй
15	У.Эрдэнэбат	Монголчуудын хадны оршуулга	2015	Дэлгэрэнгүй
16	У.Эрдэнэбат	Хүн чулуун хөшөө	2015	Дэлгэрэнгүй
17	У.Эрдэнэбат	Хадны зураг	2015	Дэлгэрэнгүй
18	У.Эрдэнэбат, К.Франкен, Т.Батбаяр	Орхоны хөндийд явуулж буй Монгол-Германы хамтарсан археологийн судалгааны үр дүнгээс	2015	Дэлгэрэнгүй
19	У.Эрдэнэбат	Falconry-One of Hunting Traditions of the Mongols	2015	Дэлгэрэнгүй
20	У.Эрдэнэбат	Уйгурын жижиг булш	2016	Дэлгэрэнгүй
21	У.Эрдэнэбат	Монголын үеийн язгууртны булш	2016	Дэлгэрэнгүй
22	У.Эрдэнэбат	Монголын үеийн чулуун дарааст булш	2016	Дэлгэрэнгүй
23	У.Эрдэнэбат	Хадны оршуулга	2016	Дэлгэрэнгүй
24	У.Эрдэнэбат	Уйгурын үеийн шавар сав	2016	Дэлгэрэнгүй
25	Р.Одонгоо, Ж.Хулан, З.Батсайхан, У.Эрдэнэбат, Б.Очирхуяг, Ц.Оюунсүрэн	Эртний нүүдэлчдийн ясан дахь митохондрийн ДНХ-ийн судалгаа	2016	Дэлгэрэнгүй
26	Ц.Батсайхан, У.Эрдэнэбат	Гозгор толгойн зээгт эсгий ширдэг Төв Азийн урлахуйн онцлог төлөөлөл болох нь	2017	Дэлгэрэнгүй
27	У.Эрдэнэбат, К.Франкен, Т.Батбаяр	Хархорумын “Юань улсыг мандуулах асар”-ын шүншигийг нээсэн нь	2017	Дэлгэрэнгүй

17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	У.Эрдэнэбат	International Conference of Falconry – An oportunity to exchange (Falconry Heritage)	2014	Дэлгэрэнгүй
2	У.Эрдэнэбат	Орхоны хөндийд явуулж буй археологийн судалгааны шинэхэн үр дүнгээс	2015	Дэлгэрэнгүй
3	У.Эрдэнэбат	Orkhon Valley Archaeological Findings from two Cities of Mongolian Nomads. //.	2015	Дэлгэрэнгүй
4	У.Эрдэнэбат	Orkhon Valley Archaeological Findings from two Cities of Mongolian Nomads. //.	2015	Дэлгэрэнгүй
5	У.Эрдэнэбат	Uighurische Staedte und Graeber in der Mongolei	2016	Дэлгэрэнгүй
6	H.Pohland, У.Эрдэнэбат	Ch.Franken, Update excavations in Karabalgasun – Results of the season	2016	Дэлгэрэнгүй
7	У.Эрдэнэбат	Хархорумын Юань улсыг мандуулах асрын археологийн судалгаа. // . Т	2016	Дэлгэрэнгүй
8	Р.Одонгоо, Ж.Хулан, З.Батсайхан, У.Эрдэнэбат, Б.Очирхуяг	Bones Mitochondrial DNA analysis of ancient nomadic Mongolia	2016	Дэлгэрэнгүй

18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	У.Эрдэнэбат	Хархорумын археологийн судалгаа. //Хархорин 2014.09.6-7 . Монголын дундад зууны археологийн судалгаа ба сэргээн засварлалтын асуудалд (илтгэл). //”Археологийн олдворын сэргээн засварлалт, хадгалалт, хамгаалалт” сэдэвт Монгол, Германы хамтарсан эрдэм шинжилгээний хурал, сэргээн засварлах сургалт. Хархорум музей. Өвөрхангай, Хархорин 07.23-30.	2014	Дэлгэрэнгүй
2	З.Батсайхан	МУИС-ийн Антропологи, Археологийн тэнхимээс зохион байгуулсан археологийн авран хамгаалах судалгааны зарим үр дүн	2015	Дэлгэрэнгүй
3	У.Эрдэнэбат, Т.Батбаяр, К.Франкен	Монгол-Германы “Орхон” төслийн оны хээрийн шинжилгээний ажлын товч үр дүн	2015	Дэлгэрэнгүй
4	У.Эрдэнэбат	Хархорум хотын археологийн судалгаа	2015	Дэлгэрэнгүй
5	У.Эрдэнэбат	Хархорум дахь “Юань улсыг мандуулах асар”-ын археологийн судалгаа	2015	Дэлгэрэнгүй
6	У.Эрдэнэбат	Монголчуудын шувуулах уламжлалын тухай	2015	Дэлгэрэнгүй
7	У.Эрдэнэбат	Дундад зууны монгол хувцасны археологийн судалгаа	2015	Дэлгэрэнгүй
8	У.Эрдэнэбат	Хархорумын Цогт их сүмийн гэр буюу Юань улсыг мандуулах асар	2015	Дэлгэрэнгүй
9	У.Эрдэнэбат	Монголчуудын шувуулах урлагийн түүхэн уламжлал	2015	Дэлгэрэнгүй
10	У.Эрдэнэбат	Хархорумын экспедицийн судалгааны ажлын үр дүнгээс	2015	Дэлгэрэнгүй
11	У.Эрдэнэбат, Б.Буян-Орших	Ойрад монголчуудын дундах дэгэрээ тамганы үүсэл, хувирал, уламжлал, тархалтын асуудалд	2015	Дэлгэрэнгүй
12	У.Эрдэнэбат, З.Батсайхан, Б.Дашдорж, Ц.Бямба-Эрдэнэ	Шувуулахуй – Монголчуудын уламжлалт агнуурын нэгэн төрөл болох нь. //БНХАУ-ын ӨМӨЗО, Хөх хот 2015.10.12-16. 12 , Олон довын дурсгалт газар 2016 онд хийсэн археологийн судалгаа. //”Монголын археологи-2016” эрдэм шинжилгээний хурал. 2017.01.12-13. УБ 2017, 174-182.	2015	Дэлгэрэнгүй
13	У.Эрдэнэбат, К.Франкен, Т.Батбаяр, Х.Рооланд	Монгол-Германы “Орхон” төслийн оны хээрийн шинжилгээний товч дүнгээс	2016	Дэлгэрэнгүй
14	У.Эрдэнэбат	Доктор Д.Баяр ба Хархорумын археологийн судалгаа. //.	2016	Дэлгэрэнгүй
15	У.Эрдэнэбат	1986 -1989 онд Хэнтий, Төв аймгийн нутагт ажилласан ШУА-ийн Түүхийн хүрээлэнгийн “Палеоэтнографийн экспедиц”-ийн археологийн малтлага судалгааны үр дүн	2016	Дэлгэрэнгүй
16	У.Эрдэнэбат	Эрдэнэ Зуугийн археологийн судалгааны зарим асуудал. //.	2016	Дэлгэрэнгүй
17	Х.Оюундолгор, М.Саруул, У.Эрдэнэбат, А.Энхбаяр	Археологийн олдворыг виртуаль орчинд сэргээн байгуулах нь (VIII-IX зууны Уйгурын эзэнт гүрний нийслэл Хар балгасаас олдсон вааран савны жишээн дээр)	2016	Дэлгэрэнгүй
18	Р.Одонгоо, Ж.Хулан, З.Батсайхан, У.Эрдэнэбат, Б.Очирхуяг	Bones Mitochondrial DNA analysis of ancient nomadic Mongolia	2016	Дэлгэрэнгүй
19	З.Батсайхан	Дорнод Монголын монгол булш	2016	Дэлгэрэнгүй
20	Ч.Амартүвшин, З.Батсайхан, Г.Галдан, Б.Батдалай, У.Ханичёрч, Ж.Врайт, Р.Нельсон	б.Бадма-Оюу Монгол-Америкийн хамтарсан “Дорнод Монгол археологийн хайгуул судалгаа” төслийн оны хээрийн судалгааны төвч үр дүн	2016	Дэлгэрэнгүй

19.Аргачлал

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

20.Ишлэл

• Комент

Сэтгэгдэл бичих

Нэр :

---

СЭТГЭГДЛҮҮД