Монгол орны шавьжийн олон янз байдал
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Сэдэвт ажил
Хугацаа: 2015-2017
Санхүүжилт: 32700.00 мян.төг
Түлхүүр үг : биологийн төрөл зүйл, шавьж, ангилал зүй, экологи, бүлгэмдлийн бүтэц
Үр дүн
Энэхүү судалгаагаар Монгол орны шавьжийн олон янз байдал, ангилал зүйн бүрэлдэхүүн, тархалт байршилт, гарал үүслийг тодорхойлж, шавьжийн ангийн үндсэн бүлгүүдийн дотор хатуу далавчтан буюу цохын баг, хос далавчтан, хайрсан далавчтан, ижил далавчтан, хатуувтар далавчтаны багууд тус тус зохилж, тус орны шавьжийн аймгийн зонхилох хэсгийг бүрдүүлж байгааг бүрдүүлсэн мэдээллийн сангийн боловсруулалт дээр үндэслэн тогтоов. .
Түүнчлэн Монгол орны хоовгоны (Trichoptera) багийн ангилал зүй, бүрэлдэхүүний судалгааг гүйцэтгэж тус орноос 16 овог, 69 төрөлд хамаарах 198 зүйлийг бүртгэн тэмдэглэж, тэдгээрийн тархалтын онцлог, зоогеографийн онцлогийг судлан тогтоосон болно. Мөн тус орны баруун бүс нутгийн сөнсгөлж буюу өдөрчийн (Ephemeroptera) багийн тархалтын шинж төлөв, тохиолдоц, улмаар ургамлын бал тоосоор хооллодог далавчит шавьжуудын бүлгэмдэл, тэдгээрийн тоотолгой болон олон янз байдал ургамлын нөхөн сэргэлт, бэлчээр ашиглалтын горимоос хэрхэн хамаарч өөрчлөгддөг болохыг судалсан юм. Улмаар зарим бүлгийн хөрсний үет хөлтний ангилал зүй, онтогенезийн судалгааг хийж хэд хэдэн шинэ зүйлийг нээн илрүүлсэн ба зарим ховор зүйлийн шавьжийн популяцийн генетикийн онцлогийн тодорхойлов.
Шавьж болон бусад үет хөлт амьтдын бүлгэмдлийн бүтцийн гол үзүүлэлтүүд болох зүйлийн олон янз байдал нь заримдаг цөл, хуурай хээрийн биотопуудад харьцангуй бага үзүүлэлттэй, харин ойт хээр, нугын биотопд харьцангуй өндөр үзүүлэлттэй болохыг илрүүлэв.
Монгол орны шавьж болон бусад үет хөлт амьтдын ангилал зүй, экологи, тархалт байршилт, онтогегез хөгжил, генетик олон янз байдал, популяцийн бүтэц, хамгааллын асуудлаар эрдэм шинижлгээний 7 өгүүлэл бичиж олон улсын мэргэжлийн сэтгүүлд англи хэлээр хэвлүүлэв. Мөн тус орны шавьжийн бүх баг, овогийг хамарсан “Common Insects of Mongolia”, шавьжийн идэш тэжээл болдог ургамлын судалгааны асуудлаар “Important Plants of Mongolia” зэрэг бүтээлүүдийг англи хэлээр туурвиж БНСУ-д хэвлүүлэв.