Залуучуудын химийн болон химийн бус үүдэлтэй донтолтыг биеийн тамираар анагаах этноспортын элементүүд
Салбар : Нийгмийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл
Хугацаа: 2016-2016
Санхүүжилт: 4300.00 мян.төг
Түлхүүр үг : Монгол, орос, залуучууд, донтолт, этноспорт, архи, мансууруулагч бодис
Үр дүн
1. “Физкультурно-игровая деятельность как средство профилактики отклоняющегося поведения в молодежной среде: этнокультурные аспекты” хэмээх хамтын нэгэн сэдэвт бүтээлийг орос хэл дээр хэвлэв. Энэхүү бүтээлийн хамтран зохиогчоор Орос, Монгол талаас Залевский А.В., Епифанова Н.Н., Замогильный Д.С., Русанов В.А., Дорждагва Т., Б.Дагзмаа нар ажилласан юм. Монографийн гол зорилго бол залуучуудын алекситими болон донтолтын шалтгааныг судалж, хүүхэд, залуучуудын хэвийн биш зан төлөвийг засах нэгэн арга бол биеийн тамир болон спорт гэдгийг харуулж, уламжлалт соёлын нэгэн элэмент болох этноспортын төрлүүд залуучуудын амьдралын зөв хэв маягийг бүрэлдүүлэхэд чухал болохыг тодорхойлохыг оролдлого хийсэн.
2. “Монгол бөх судлалын өнөө ба ирээдүй” гэдэг эрдэм шинжилгээний хуралд оролцож, Биеийн тамир, спортыг хөгжүүлэх, залуучуудын хөгжлийг дэмжих талаар гарсан хууль тогтоох болон гүйцэтгэх засаглалын байгууллагуудаас гаргасан шийдвэрүүдийг хэрэгжүүлэх, этноспортын сургалт, судалгаа, сурталчилгааг үр нөлөөтэй болгох зорилгоор “Монгол үндэсний бөхийн барилдаан нь этноспортын чухал төрөл мөн” сэдэвтэй өгүүллийг Проф. Т.Дорждагва, Д-р. Б.Дагзмаа, М-р. Б.Золзаяа, М-р. Д.Батзаяа нар бичсэн. Зохиогчид дараах үндсэн дүгнэлтүүдийг хийсэн. Үүнд:
- "Биеийнтамир, спортыг хөгжүүлэх талаар төрөөс баримтлах бодлого" “Залуучуудын хөгжлийг дэмжих үндэсний хөтөлбөр” зэрэг Монгол Улсын Их Хурал, Засгийн газрын шийдвэрүүдийн хэрэгжилт тодорхой утгаар үр дүнд хүрч байгаа ч иргэд, байгууллагын идэвхи санаачлага дутагдах, албан тушаалтны мэдлэг, чадварын байдал, ялангуяа судалгааны ажлын хомсдол, дээр нь санхүүгийн бэрхшээл гэх мэт бусад шалтгаануудаас хамааран ач холбогдлоо бүрэн дүүрэн өгч чадахгүй байна.
- Этноспорт нь эдүгээ “спортын хөгжил дэх шинэ парадигм” болон үзэгдэж, соёл судлаач, философич, социологич, угсаатаны боловсрол судлаач, улс төр судлаач, спортын мэргэжилтнүүдийн анхаарлыг татах боллоо.
- Монгол Наадам нь баяр ёслол болохын хувьд нас хүйс, угсаа гарвал, эрхэлдэг ажил, үзэл баримтлал, эрх мэдэл үл харгалзах ардчилсан шинжтэй бөгөөд бүх нийтийн баяр хөөр, уламжлалт соёлын цогцолбор арга хэмжээ болно.
- Монгол үндэсний бөхийн барилдаан нь биет бус соёлын өвтэй салшгүй холбоотой бөгөөд ЮНЕСКО-оос батлан гаргасан биет бус соёлын өвийн ангилалын таван чиглэл тус бүртэй бүрэн холбогдож байна.
3. Хамтарсан эрдэм шинжилгээний төслийн судлагааны өгүүллүүд хэвлүүлсэн. Төслийн хүрээнд бичиж бэлтгэсэн эрдэм шинжилгээний өгүүлэлүүдээсээ заримыг нь энд эмхэтгэж нийтийн хүртээл болгохыг зорьсон. Энэхүү эмхэтгэлийн хүрээнд: 1. Migrants in Russia: Perspectives of Social Dynamics in an Unstable Society //Zamogilniy S.I., Rusanov V.A., Dikun N.A., Stavropolsky J.V; 2. The Ukrainians Migrations’ to the Far East and Canada //Zamogilny S.I., Kuksgausen A.A.; 3. Алекситимия как фактор аддиктивного поведения молодежи //Зайцев Д.В., Селиванова Ю.В.; 4. Два«евразийских» проекта научной школы методологии этнокультурных исследований //Замогильный С.И., Игумнов С.А., Куксгаузен А.А., Николкина Ю.А.; 5. Социокультурные факторы алекситимии в Германии //Замогильный С.И., Куксгаузен А.А., Ставропольский Ю.В.; 6. Современная Монголия глазами социолога //Трунев С.И.; 7. Южнокорейская политика мультикультурализма в культурфилософском аспекте //Ставропольский Ю.В.; 8. Мигрантские сообщества в процессе социальной адаптации //Епифанова Е.В.; 9. Хар тамхины донтолтыг судалсан нь //Т.Дорждагва, Б.Дагзмаа, Б.Золзаяа, Д.Батзаяа нар өгүүллээ хэвлүүлсэн болно.
4. “Культура и традиции как средство профилактики химических и нехимических аддикций молодежи” гэдэг сургалт-аргазүйн гарын авлагыг хэвлүүлсэн. Энэхүү гарын авлагад хүүхэд, залуучуудын эрүүл аж амьдралын асуудлыг судлан үзэж аливаа төрлийн хар тамхины хамраалын “үүд” болдог тамхи, архи зэргийн хэрэглээг урьдчилан сэргийлэх нь нэн чухал байдгийг харуулж, хүүхдүүдийн эрүүл амьдралын нэгэн чухал баталгаа бол угсаатны соёлын уламжлалын өв сангийн үнэт зүйлийг түүний дотор гоо зүй, зан суртахуун, гэр бүл зэргийн үнэлэмж болон авир үйлдлийн хэм хэмжээг тэдэнд олгох явдал гэж үзсэн болно.
5. Энэхүү төслийг хэрэгжүүлэх хугацаанд гадаад хамтрагчдаа эх орондоо урьж, манай этноспортын төвлөрсөн илэрхийлэл болдог Улсын их баяр “Наадам”-аа сонирхуулан үзүүлж, бас 2016 оны 9 дүгээр сарын 14-нд “Дугуй ширээний ярилцлага” зохион байгуулж, нийт 150 оюутнаас анкетын судалгаа авч ажилласан, мөн БНХАУ-д томилолтоор ажиллан судалгааны анкетийг худам бичигт буулган судалгаа авах, залуу үеийнхэнээс ярилцлага авч харьцуулсан судалгааны үр дүнгээ гаргасан нь чухал боллоо.