Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл
Хугацаа: 2011-2012
Санхүүжилт: 4,000.0 мян.төг
Түлхүүр үг : Ургамлын физиологи, анатоми, ксилохронологии, фотосинтез, усан солилцоо
Үр дүн
Монгол орны сөөг ургамлын модлогийн бүтэцийн онцлогийг судлахад төсөлт ажил чиглэгдсэн болно. 2011-2912 оны эцсээр 30 овгийн 20 төрөлд хамаарах сөөг ургамлын модлогийн цуглууллагад жилийн цагригийн бүтэц ба тохиолдоцын задлан шинжилгээ хийж өсөлтийн үеийн бүтэц зааг, модлогийн бүтэцэд бичлэг үйлдэв. Судалгаанд хамрагдсан ихэнхи сөөг ургамалд өсөлтийн цагриг тод илэрсэний дээр захын пранхими ба хана нь харьцангуй зузаан байгаа нь илэрсэний дээр модлог янз бүрийн бүтэцтэй болох нь тогтоогдсон. Хунчир, харгана, тавилганы төрөл (Astragalus, Caragana и Spirea)-ийн загвар зүйл ургамалд голлосон үндэс ба найлзуурт задлан шинжилгээ хийхэд үндэс ба найлзуурын модлогийн хувьд ялгаа багатай харин өсөлтийн цагирга нь ялгаатай байв. Зарим тохиолдолд үндэсний модлого ксилохронологийн задлан шинжилгээнд илүү тохиромжтой болох тогтоогдов. Амьдралын янз бүрийн хэлбэрт хамрагдах (мод, заримдаг сөөг, сөөг) 16 зүйл ургамлын жилийн цагригийн өргөний өөрчлөлтөнд задлан шинжилгээ хийж цаг уурын олон жилийн ажиглалттай харьцуулан үзэхэд хоёрдогч ксилемын цацраг хэлбэрийн өсөлтийн хөдлөл зүй тод илэрч тухайн ургамлын нас, өсөлтийн цаг уурын ялангуяа жилийн тунадас хоёрын хамаарал тод илэрсэн болно. Харин сарааны овгийн зарим төлөөлөгч Cotoneaster sp., Spirea flexuosa зэрэгт мөн харганы төрлийн зүйлд жилийн цагригийн хил зааг тодорхой бус ажиглагдаж байв. Ойт хээрээс хээр, цөлийн бүсрүү шилжих тутам зузаан ханатай цагриг хэлбэрийн жилийн модлогийн цагриг тод илэрдэг онцлогтой байна.
Монгол орны модлог ба сөөг ургамлын модлогийн өсөлтийн цацрагын өргөний хэлбэлзэлийг дараах зүйлүүдэд Artemisia glauca, Cotoneaster melanocarpa, Dasiphora fruticosa, Ephedra sinica, Juniperus sibirica, Juniperus sabina, Larix sibirica, Pinus sibirica, Populus diversifolia,Populus tremula, Prunus pedunculata, Reaumuria songarica,Rhododendron dauricum, Salix pyrolifolia, Spiraea salicifolia, Zygophyllum xanthoxylon,судлаж үзэхэд жилийн өсөлтийн хэмжээ тод илэрхи бөгөөд агаарын температурын дээд хэмжээтэй шууд хамааралтай нь тогтоогдов.