Монгол орны нутаг дэвсгэр дэх вирус, эгэл биетэн, нянгаар үүсгэгдэх өвчнүүдийн паразитын системийн орон зайн ба ажиллагааны зохион байгуулалт
Салбар : Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 9092005
Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл
Хугацаа: 2009-2010
Санхүүжилт: 6,000.0 мян.төг
Түлхүүр үг : бруцеллез, криптоспоридиоз, лептоспироз, халдварт өвчин, хачиг, хулгана тахал, риккетсиоз, токсоплазмоз, паразитын систем, энцефалит
Үр дүн
1. Увс аймгийн нутагт токсоплазмозын латент халдвар байж болох, Архангай, Өвөрхангай, Булган, Дорнод, Хэнтий аймгуудын нутагт хулгана тахлын байгалийн голомтыг илрүүлж эпизооти идэвхтэй байгаа, Хэнтий, Ховд аймгийн нутагт криптоспоридийн ооцистыг (Cryptosporidium sp.) анх удаа илрүүлсэн, Өвөрхангай, Дундговь, Баянхонгор, Архангай аймгуудын нутагт лептоспирозын халдварын хүн, амьтны хосолсон голомт (антропурги) байгааг тогтоосон зэргээр эдгээр халдваруудын талаарх мэдээлэлтэй болсон ба цаашид судалгааг үргэлжлүүлэн бүрэн дүгнэлт өгөх шаардлагатай байна.
2. Монгол орны ойн хачгийн (Ixodes persulcatus) тархалтын урд хил нь улсын зүүн-хойд хэсгийн ойн арал маягийн тархалттай холбоотой бөгөөд түүний тоошил нь дундаж чийгшилтэй хус-шинсэн, хус-улиангаран, хус-нарсан ойд /бут сөөгөн ойнцортой/ хамгийн өндөр байгааг тогтоож энэ бүс нутагт ойн хачгаар дамжин халдварладаг хачигт энцефалит, хачигт боррелиоз зэрэг хачигт халдваруудын байгалийн голомт оршиж халдвар судлалын холбогдолтой байж боломжтой байна. Хачигт риккетсиозын үндсэн дамжуулагч Dermacentor төрлийн хачгуудаас D. nuttalli зүйлийн хачиг давамгайлж Монгол орны төв ба урд хэсгийн зарим нутагт халдвар судлалын эрсдэл үүсгэж болохыг тогтоолоо.
3. Монголд оронд тархсан бруцеллын нянгийн (B.militensis) генийн хэвшинжийн судалгааг орчин үеийн молекул-биологийн аргаар ОХУ ба Азербайжаны омгуудтай харьцуулан анх удаа хийж энэ үүсгэгчийн хилийн дагуух нутгуудад харилцан тархах боломжтойг тогтоосон.
4. Дээрх халдварт өвчнүүдийн байгалийн голомт оршиж байгааг эхний байдлаар тогтоосон нь ОХУ-тай хил залгаа орших Монголын нутаг дахь хүн амын зоонозын янз бүрийн халдварт өртөх эрсдэл тодорхой нөхцөлд үүсч болохыг үгүйсгэхгүй ба судалгааг үргэлжлүүлэн хийх шаардлагатай байна.
5. Төслийн хүрээнд хийсэн судалгааны үр дүнгээр 4 эрдэм шинжилгээний илтгэл, өгүүлэлүүдийг боловсруулан хэвлүүлсэн