Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Хамтарсан төсөл
Хугацаа: 2008-2009
Санхүүжилт: 12.0 мян.төг
Түлхүүр үг : динамика, сейсмичность, литосфера, структура,
Үр дүн
1. Тайлангийн хугацаанд голомтын динамик хэмжигдэхүүнийн электрон базыг бүрэлдүүлэх зорилгоор 1970-1999 оны газар хөдлөлтийн мэдээлэлээс үндсэн тодорхойлолтуудыг гарган авсан ба Монгол Байгалийн бүсийн (МББ) газар хөдлөлтийн голомтын динамик хэмжигдэхүүнд орох бодолтын алгоритм, электрон бюллетень нэгтгэх ажиллагааг хийж дуусгасан.
2. Монгол Байгалийн бүсийн электрон макет бэлдэж, чулуун мандлын шаталсан үелэлийн (иерархический) эпицентрийн нягтаршил, сейсмик идэвхжилтийн схем болон газар хөдлөлтийн энергетик, динамикийн судалгаа явуулан, жилийн хөдлөлтийн тоо буюу хөдлөлтийн тооны урсгал, нийт энергийн тархалтын өөрчлөлтийг тогтоов.
3. Байгалын рифтийн бүсийн мужлалын схемд хөдлөлтүүдийн голомт дахь шилжилтийн байж болох шинж төрхийг оруулсан ба хүчтэй хөдлөлтүүдийн голомтын голлох шилжилтүүдийн карт гаргасан.
4. Монгол орны сейсмо-мужлалын схем зохиосон ба линеамент - доменно - фокал моделийн (ЛДФМ) хүрээнд кайнозойн үеийн голлох хагаралууд чухал байр суурьтай болохыг харуулсан. Энэ схемийн тоон утгууд болон голлох хагаралын электрон каталоги гарсан. Зарим хагаралын шинж төрхийн судалгаагаар чулуун мандлын хүчдэл-гажилтийн онцлог байдлыг тодруулсан.
5. Газар хөдлөлтийн голомтын механизм ба динамик хэмжигдэхүүнийн холбоог судлах явцад төрөл бүрийн энергийн ангилалтай, хагаралын дагуу нэг төрлийн шилжилттэй газар хөдлөлтүүдийн дундаж сейсмик моментуудыг (Мо) тодорхойлсон. Эдгээр сеймик моментуудыг хэсэгчлэн ангилах ажлыг МББ-ийн газар хөдлөлтүүдэд хагаралын шилжилтийн төрлөөс хамааруулан гүйцэтгэв.
6. МББ-ийн сейсмик моментын нийлбэрийн муруйн (изолинии) схем-зургийг сейсмик үзэгдлийн нийлбэр моментын дундаж утгаар зохиосон ба нэгж талбайг (50x50 км2) гулгах (метод скольжения) аргаар авч түүнд харгалзах утгуудыг тооцох замаар хийсэн. Энэ схем-зураг газар хөдлөлтийн үед зарцуулагдсан ажил юм.