Судасны эндотель эсийн үйл ажиллагааг үнэлж, титэм судасны хатуурлаас үүдэлтэй хүндрэлээс сэргийлэх шинэ биомаркерийг оношлогоонд нэвтрүүлэх нь
Салбар : Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : Докторын дараах инноваци
Хугацаа: 2014-2015
Санхүүжилт: 10,000.0 мян.төг
Түлхүүр үг : титэм судасны хатуурал, зүрхний цочмог шигдээс, oxLDL, MMP-9, эндотелийн үйл ажиллагаа, эндотелийн эс
Үр дүн
Зорилт 1-ийн хүрээнд:
EPC клон өсгөвөрлөж, үйл ажиллагааг үнэлэх судалгаанд харьцангуй эрүүл 4, ЗЦШ-тэй 4, ЗТБ-тай 4, нийт 12 эрэгтэй хүний сорьц ашиглав. Судалгаанд оролцогсдын дундаж нас EPC клон үүсгэгч эс өсгөвөрлөгдөн, 6 дахь хоногоос дугуй хэлбэрийн эс төв хэсэгт бөөгнөрч, захаар шовх үзүүртэй одлог эс Гиемза будгаар будаж, самбар бүрийн EPC клоны тоог тооцож гаргав. EPC клоны тоо ЗТБ-тай бүлэгт 2.6±0.47 клон/самбар, ЗЦШ-ийн үед 6.7±0.81 клон/самбар, харьцангуй эрүүл хүмүүст 10.5±1.34 клон/самбар тодорхойлогдсон нь ЗТБ-ын үед бусад бүлгээс үнэн магадтай буурсан байлаа (F=17.3, p<0.001). ЗТБ-тай бүлэгт өсгөвөрлөгдсөн EPC клоны тоо ЗЦШ ба харьцангуй эрүүл бүлгээс бага байгаа нь уг эмгэгийн үед эндотелийн гэмтсэн, хөгширсөн, апоптозод орсон эсийг нөхөн төлжүүлэх чадвар илүүтэй буурч, улмаар титэм судасны хатуурлын хүндрэлд хүргэж болох юм. ЗТБ (24 самбар), ЗЦШ (24 самбар) ба харьцангуй эрүүл (24 самбар) бүлэг, нийт 72 самбарын EPC клоны өсгөвөрт эндотел эсийн үйл ажиллагааг үнэлэх зорилгоор eNOS энзимийн агууламжийг тодорхойлов. EPC клоны өсгөвөрт eNOS энзимийн агууламжийг тодорхойлов. EPC клоны өсгөвөрт eNOS энзимийн агууламж ЗТБ-ын үед 5.2±0.61 pg/ml, харьцангуй эрүүл бүлэгт 13.7±2.48 pg/ml тус тус тодорхойлогдсон нь үнэн магадтай ялгаатай байсан (F=6.2, p=0.003). eNOS энзимийн агууламж 1 самбарт өсгөвөрлөгдсөн EPC клоны тоотой шууд, хүчтэй (r=0.528, p<0.001) хамааралтай болох нь тодорхойлогдлоо.
Зорилт 2-ын хүрээнд:
Судалгаанд 30-89 насны ангиографийн шинжилгээнд хамрагдсан нийт 100 өвчтөн хамрагдсан. Титэм судасны агиографийн шинжилгээгээр бүтэн бөөгнөрөл, бифуркаци, трифуркаци, диффузи, остиум нарийсал, судасны хүнд зэргийн муруйлт, аневризм зэргийг тодорхойлж, судасны өөрчлөлтийг судалсан. Судалгаанд титэм судасны хатуурлын хүндрэл бүхий ЗЦШ-тэй 40 өвчтөн,титэм судасны тогтвортой нарийсал бүхий ЗТБ-тай 40 өвчтөнийг тус тус хамруулж, тохиолдол хяналтын судалгааны загвар ашиглан ийлдсэн дэх oxLDL, ММР-9 энзимийн агууламжийг тодорхойлсон. ЗЦШ-ийн үед ийлдсийн oxLDL (p<0.05) болон ММР-9 (p<0.001) агууламж ЗТБ-тай өвчтөнөөс үнэн магадтай их байлаа. ЗЦШ үүсэхэд дээрх маркерууд хэрхэн нөлөөлж буйг бинари логистик регрессийн шинжилгээгээр үнэлэхэд: судасны хатуурлын хүндрэл үүсч, зүрхний булчинд цус цочмогоор цус хомсроход ийлдсийн oxLDL (OR=1.011, p=0.016, 95%Cl 1.008-1.023) болон ММР-9 (OR=1.171, p<0.001, 95%Cl 1.131-1.191) агууламж ач холбогдолтой нөлөөлж байв. Ялангуяа ЗЦШ-ийн үед ММР-9 энзимийн түвшин нэмэгдэх нь илүүтэй нөлөөлж байна. Ийлдсийн oxLDL агууламж нэг нэгжээр нэмэгдэхэд титэм судасны хатуурлын товрууны хүндрэл үүсэж, зүрхний булчинд цус цочмогоор хомсрох эрсдлийг 1.1%-иар, ММР-9 17.1%-иар тус тус ихэсгэж болох нь харагдаж байна. ТСЭ-ийн хүндрэлийг оношлох мэдрэг ба өвөрмөц чанарыг ROC curve шинжилгээгээр үнэлэхэд oxLDL area=0.63, (p<0.05) болон ММР-9 area=0.87 (p<0.001) байв. Титэм судасны хатуурлын хүндрэлийг ийлдэс дэх ММР-9 энзмийн ихсэлт илүүтэй илтгэж байна. Иймд ЗТБ-ын үед уг маркерын агууламжийг тодорхойлох нь хүндрэлийг эрт илрүүлэх үзүүлэлт байж болох юм