• Эхлэл /
• Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Монгол орны төв болон зүүн хэсгийн ховор, нэн ховор зарим ургамлыг тарималжуулах, үр үржүүлэх арга технологи

Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар : 9070002096

Төслийн төрөл : ШУТ төсөл

Хугацаа: 2008-2011

Санхүүжилт: 154,900.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Анатоми, эпидерм, аномоцит, генераци, генофонд, экохэлбэр, дээж, цуглуулга

Үр дүн

1. Мод, сөөг, өвслөг ургамлын 5000 гаруй суулгац, бодгаль бүхий 2 га үржүүлгийн амьдаар хадгалах питомник бий болголоо. Энэ нь Хөдөө нутагт нэн ховор, ховор, ашигт ургамлын 3 га бичил цэцэрлэг шинээр байгуулсан болно.
2. Ховор Алтайн сонгины “Хэрлэнбаян-Улаан” экотипийн үрийн плантациас 0.15 тн экологийн цэвэр таваарын үр гарган авч сургалт, судалгаа шинжилгээ, үйлдвэрлэлд шилжүүлж, Алтайн сонгины 50 кг цэвэр үр нөөцөд хадгалаад байна.
3.Хээрийн бүс Хэрлэнбаян-Улаан тосгоны хэсэг усны дэнжийн нөхцөлд Iris dechotoma Pall., Lilium dauricum ker.-Gawl., Allium macrostemon Bunge., Aconitum kuznezoffii Reinchb., Paeonia lactiflora Pall., Acorus calamus L. зэрэг зүйлүүдийг үндэслэг иш болон үрээр суулгах арга, технологийг боловсрууллаа.
4. Хээрийн бүс, Хэрлэний Хөдөө-Арал, Хэр-лэнбаян-Улаан тосгоны усалгаатай нөхцөлд нутагших боломжтой тарималших ирээдүйтэй селекцийн үнэт эх материал болох Алтайн сонгины “Хэрлэнбаян-Улаан”, Ацан цахилдагийн “Нөмрөг”, Цагаан цээнийн “Хянган” экохэлбэрүүд навчны болон ургал эрхтэний анатомын бүтэцийн судалгаа явуулаа

Удирдагч

Халтар овогтой Жамъяндорж

Эрдэм шинжилгээний бүтээл

1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	У. Лигаа, Ш. Даaриймаа, Н. Жанчивдорж, У. Сарангэрэл, Б. Бат-Энэрэл	Монгол орны нэн ховор ургамлын зурагт лавлах	2008	Дэлгэрэнгүй
2	У. Лигаа, Ш. Даaриймаа, Х. Жамъяндорж, Лүнтэн Жанчивдорж, У. Сарангэрэл , Б. Бат-Энэрэл	Монгол орны ховор ургамлын зурагт лавлах	2009	Дэлгэрэнгүй
3	Х. Отгонбилэг, Ц. Цэрэнлхам	Уулын бадаан	2009	Дэлгэрэнгүй
4	Х. Жамъяндорж , У. Лигаа, Х. Отгонбилэг , Н. Саарал	Хэрлэний Хөдөө-Аралд тарьсан нэн ховор, ховор, ашигт ургамал	2011	Дэлгэрэнгүй

2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1		Тарималшиж буй нэн ховор-Дагуур сарааны “Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
2		Тарималшиж буй нэн ховор-Цагаан цээнийн “Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
3		Тарималшиж буй нэн ховор-Шаравтар лидэрийн “Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
4		Тарималшиж буй ховор-Ацан цахилдаг“Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
5		Тарималшиж буй Нэн ховор-Эгэл годилын“Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
6		Тарималшиж буй Нэн ховор-Том дохиурт сонгины “Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй
7		Тарималшиж буй Нэн ховор-Кузнецовын хорсны “Хэрлэнбаян-Улаан” экохэлбэр	2011	Дэлгэрэнгүй

4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1		Нэн ховор-Шаравтар лидэр /Sophora flavescens Soland/ үрээр ургуулах арга	2011	Дэлгэрэнгүй
2		Нэн ховор-Дагуур сарааны /Lilium dahuricum Ker.-Gawl./ үрээр ургуулах технологи	2011	Дэлгэрэнгүй
3		Нэн ховор-Том дохиурт сонгины /Alliummacrostemon Bunge/ үрээр ургуулах арга, технологи	2011	Дэлгэрэнгүй
4		Нэн ховор-Цагаан цээнийг /Paeonia Lactiflora/ үрээр ургуулах арга, технологи	2011	Дэлгэрэнгүй
5		Нэн ховор-Эгэл годил өвсийг /Acorus calamus L./ үрээр ургуулах арга, технологи	2011	Дэлгэрэнгүй
6		Нэн ховор-Кузнецовын хорсыг /Aconitum Kuznezoffii Reinchb/ үрээр ургуулах арга, технологи	2011	Дэлгэрэнгүй
7		Ховор- Ацан цахилдгийг /Iris dichotoma Pall./ үрээр ургуулах арга, технологи	2011	Дэлгэрэнгүй

5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

6. Батлагдсан стандарт

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Г. Одонтуяа , Т. Оюунцэцэг, Г. Цэрэнханд , Ц. Бурмаа	Боролзгоно (Dasiphora fruticosa (L.) Rydb.)-ийн навч, иш, цэцэг-Эмийн түүхий эд	2009	Дэлгэрэнгүй
2	Д. Хишгээ , Ч. Отгонбаатар, Г. Цэрэнханд	Ацан Цахилдаг (Iris dichotoma ) ийн ургал эрхтэн-Эмийн түүхий эд	2010	Дэлгэрэнгүй
3	Д. Хишгээ , Д. Гүнбилиг , З. Оюун, Т.С. Варломова , Г. Цэрэнханд , Д. Цэнгэл	Шар буурцагын үр-Эмийн түүхий эд	2010	Дэлгэрэнгүй
4	З. Оюун , Г. Пүрэвсүрэн, Б. Дагвацэрэн, Б. Дагвацэрэн , Г. Цэрэнханд	Дэлт Харгана (Caragana jubata (Pall.) Poir.)-ын мөчир-Эмийн түүхий эд	2010	Дэлгэрэнгүй
5	Г. Пүрэвсүрэн, З. Оюун , Г. Цэрэнханд	Дэрэвгэр Жиргэрүү (Saposhnikovia divaricata (Turcz.) Schischk.)–гийн үндэс-Эмийн түүхий эд	2011	Дэлгэрэнгүй

7. Зөвлөмж

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1		Хэрлэний Хөдөө-Аралд нэн ховор, ховор ургамлыг үрээр ургуулах арга	2011	Дэлгэрэнгүй
2		Хэрлэний Хөдөө-Аралд нэн ховор, ховор ургамлыг үндэслэг ишээр ургуулах арга	2011	Дэлгэрэнгүй

8. Заавар

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

9. Патент

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

10.Ашигтай загварын гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1		Хэрлэний Хөдөө-Аралд тарьсан нэн ховор, ховор, ашигт ургамал	2011	Дэлгэрэнгүй

12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

13. Газрын зураг, атлас

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

14. Шинэ онол, теором

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	G. Tserenkhand, E. Charles , Jr. Umbanhowar , Lizz. Johnson, Pao. Lor, Kelly. Nail	Regional reconstruction of fire and climate in western Mongolia during the past 1000 years: multi-proxy analysis of sediments from nine lakes	2008	Дэлгэрэнгүй

16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	У. Лигаа, Н. Саарал	Нэн ховор, ховор ургамлын генофондын цуглуулгын питомник байгуулсан нь	2008	Дэлгэрэнгүй
2	У. Лигаа, Н. Саарал	Таана сонгины (Allium polyrrhizum Turcz Regel.)	2008	Дэлгэрэнгүй
3	Г. Цэрэнханд, Н. Саарал	Урал чихэр өвсний ургал эрхтний дотоод бүтцийн онцлог	2008	Дэлгэрэнгүй
4	Г. Цэрэнханд	Улаан унагантуруу (Pyrola incarnata (DC.) Freyn)- ийн зарим ургал эрхтний дотоод бүтэц	2008	Дэлгэрэнгүй
5	Г. Цэрэнханд, Э. Ганболд	Фишерын Сүүт-өвс (Euphorbia fischeriana Steud.)-ний навчны эко анатоми	2008	Дэлгэрэнгүй
6	Г. Цэрэнханд , Х. Жамъяндорж , Н. Саарал	Урал чихэр өвс (Glycyrrhiza uralensis Fisch.)–ний ургал эрхтний дотоод бүтцийн онцлог шинж	2008	Дэлгэрэнгүй
7	Г. Цэрэнханд, У. Лигаа, Н. Саарал	Зарим зүйл ургамлын навчны дотоод бүтцийг харьцуулсан судалгааны үр дүнгээс	2009	Дэлгэрэнгүй
8	Г. Цэрэнханд	Экологийн янз бүрийн нөхцөлд ургасан ургамлын навчны дотоод бүтцийн харьцуулсан судалгааны дүнгээс	2009	Дэлгэрэнгүй
9	Г. Цэрэнханд, Э. Ганболд	Дорнод монголын зарим ховор ургамлын ургал эрхтний анатомийн бүтцийн онцлог	2009	Дэлгэрэнгүй
10	Э. Ганболд	“Дорнод монголын ургамалжилт, ургамлын аймгийн тойм”	2009	Дэлгэрэнгүй
11	Г. Цэрэнханд , Х. Отгонбилэг , Х. Жамъяндорж, У. Лигаа, Н. Саарал	Хэнтий аймгийн Хэрлэнбаян-Улаан сумын нутагт тарималжуулж буй зарим ургамлын навчны дотоод бүтцийн харьцуулсан судалгааны дүнгээс	2009	Дэлгэрэнгүй
12	Г. Цэрэнханд , Т. Шинэхүү	“Бага Хумхаал (HEMEROCALLIS MINOR MILL.)-ийн ургал эрхтний анатоми	2009	Дэлгэрэнгүй
13	Х. Жамъяндорж, Н. Саарал, У.Лигаа	Томдохиурт Сонгино (Allium macrostemon bunge)-ийн ургал эрхтний дотоод бүтцийн онцлог	2010	Дэлгэрэнгүй
14	Г. Цэрэнханд	Тавилгана (Spiraea L.)-ны төрөлд хамаарах зарим зүйлийн навчны дотоод бүтэц, үйл ажиллагааны онцлог	2010	Дэлгэрэнгүй
15	Г.Цэрэнханд	Байгалийн болон таримал нөхцөлд ургуулсан зарим зүйл, сөөг ургамлын навчны дотоод бүтцийг бүрдүүлэгч эс эдийн үйл ажиллагааны онцлогийг харьцуулан судалсан дүнгээс	2011	Дэлгэрэнгүй
16	Г.Цэрэнханд	Зарим зүйл ургамлын навчны дотоод бүтцийг харьцуулсан судалгааны үр дүнгээс	2011	Дэлгэрэнгүй

17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	E. Charles , Jr. Umbanhowar, Avery Cook. Shinneman, G. Tserenkhand, Lizz. ohnson, Pao. Lor, Kelly. Nail	“Regional fire history of western Mongolia since cal Yr AD 800, based on charcoal analysis of sediments of nine lakes”	2008	Дэлгэрэнгүй
2	G. Tserenkhand, Kh. Jamyandorj, N. Saaral	Anatomy of some vegetative organs of the Glycyrrhiza uralensis Fisch	2008	Дэлгэрэнгүй
3	D.L. Golovanov, P.D. Gunin, E. Ariunbold , S.N. Bazha , O. Batkhishig, D. Bayasgalan, E.V. Danzhalova , Yu.I. Drobyshev , S.V. Kontsov , I.A. Petukhov , O.I. Sorokina , S. Khadbaatar, G. Tserenkhand , S. Enkh-Amgalan	Modern dynamics of the soil-plant cover in ecosystems of Erdenedalai sum (Dundgov aimak) ”	2010	Дэлгэрэнгүй
4	A.V. Stepanova , A. Аltantsooj , I.V. Rudskii, M. Semjid , N.N. Slemnev, K.E. Chebotareva, G. Tserenkhand, Sh. Tsooj	The growth rings occurrence in the main root of Mongolian herbaceous perennials and semi-shrubs	2010	Дэлгэрэнгүй

18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он
1	Энэбиш Ганболд, Гүндсамбуу Цэрэнханд	Дорнод монголын ургамалжилт, ургамлын аймгийн тойм		Дэлгэрэнгүй
2	Гүндсамбуу Цэрэнханд	Говь-Алтай аймгийн нутагт ургадаг Буурцагтана (Fabaceae )-ны овогт хамаа-рагдах зарим зүйлийн ургал эртхний анатоми		Дэлгэрэнгүй
3	Гүндсамбуу Цэрэнханд, Халтар Жамъяндорж, Н. Саарал	Урал чихэр өвс (Glycyrrhiza uralensis Fisch.)–ний ургал эрхтний дотоод бүтцийн онцлог шинж	2008	Дэлгэрэнгүй
4	Гүндсамбуу Цэрэнханд	“Экологийн янз бүрийн нөхцөлд ургасан ургамлын навчны дотоод бүтцийн харь-цуульсан судалгааны дүнгээс”	2008	Дэлгэрэнгүй
5	Гүндсамбуу Цэрэнханд, Х. Отгонбилэг, Х. Жамъяндорж, У. Лигаа , Н. Саарал	Хэнтий аймгийн Хэрлэнбаян-Улаан сумын нутагт тарималжуулж буй зарим ургамлын навчны дотоод бүтцийн харьцуулсан судалгааны дүнгээс	2010	Дэлгэрэнгүй
6	П.Д. Гунин , С. Энх-Амгалан, Э. Ганболд , Е.В. Данжалова, Д. Баясгалан, Г. Цэрэнханд, Д.Г. Голованов , И.А. Петухов, Ю.И. Дробышев, С.Н. Бажа, А.В. Андреев	Особенности деградации и опустынивания пастбищных экосистем Среднегобийского аймака	2010	Дэлгэрэнгүй
7	Г. Цэрэнханд	(Spiraea L.)-ы төрөлд хамаарах зарим зүйлийн навчны дотоод бүтэц үйл ажиллагааны онцлог	2011	Дэлгэрэнгүй
8	Г. Цэрэнханд	Говийн Хялгана (Stipa gobica Roshev.) болон Таана (Allium polyrrhizum Turcz.ex Rgl.)-ын үндэсний үхсэн буюу амьдыг эс эдээр тодорхойлсон дүнгээс	2011	Дэлгэрэнгүй
9	Г. Пүрэвсүрэн, З. Оюун, Гүндсамбуу Цэрэнханд	Дэлгэр Жиргэрүү (Saposhnikovia divaricata (Turcz.) Schischk.)–гийн үндэс -Эмийн түүхий эд	2011	Дэлгэрэнгүй
10	Д. Хишгээ , Ч. Отгонбаатар, Г. Цэрэнханд	Ацан Цахилдаг (Iris dichotoma ) ийн ургал эрхтэн –Эмийн түүхий эд	2011	Дэлгэрэнгүй
11	Д. Хишгээ, Д. Гүнбилиг, З. Оюун, Г. Цэрэнханд , Д. Цэнгэл	Шар буурцагын үр–Эмийн түүхий эд	2011	Дэлгэрэнгүй
12	З. Оюун, Г. Пүрэвсүрэн, Б. Дагвацэрэн , Г. Цэрэнханд	Дэлт Харгана (Caragana jubata (Pall.) Poir.)-ын мөчир –Эмийн түүхий эд	2011	Дэлгэрэнгүй
13	Энэбиш Ганболд, Гүндсамбуу Цэрэнханд	Дорнод монголын ургамалжилт, ургамлын аймгийн тойм	2011	Дэлгэрэнгүй
14	Г. Цэрэнханд, Х. Отгонбилэг, Х. Жамъяндорж	Хэнтий аймгийн Хэрлэнбаян-Улаан сумын нутагт тарималжуулж буй зарим ургамлын навчны дотоод бүтцийн харьцуулсан судалгааны дүнгээс	2011	Дэлгэрэнгүй

19.Аргачлал

№	Зохиогч	Бүтээлийн нэр	Он

20.Ишлэл

1. 16 ном, бүтээл ашиглаж ишлэл хийсэн

• Комент

Сэтгэгдэл бичих

Нэр :

---

СЭТГЭГДЛҮҮД