Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх
  • Эхлэл /
  • Судалгаа боловсруулалтын тухай мэдээлэл

Байгалийн фосфоритоос экологийн цэвэр механохимийн аргаар азот фосфор калийн холимог бордоо үйлдвэрлэх шинэ технологи



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : ШУТ төсөл

Хугацаа: 2005-2007

Санхүүжилт: 694699000 мян.төг

Түлхүүр үг : азот, бордоо, механохими, фосфор

Үр дүн

1. Монгол улсын фосфоритын асар их нөөц дээр тулгуурлан экологит ээлтэй, хаягдалгүй механохимийн аргаар фосфоритыг боловсруулан идэвхжүүлсэн фосфорын бордоо гаргах улмаар азот-фосфор-калийн холимог бордоо үйлдвэрлэх технологи боловсрууллаа. Жилд 2112 тн холимог бордоо үйлдвэрлэх бага оврын үйлдвэрийн техник эдийн засгийн үндэслэлийг боловсруулж батлуулж патентын эрх авах мэдүүлгээ өгөөд байна. Энэхүү аргаар гаргаж авсан холимог бордоон дахь азот 14%, фосфор 14% болон кали 11.2% байна.
2. Вегатацийн болон талбайн туршилтаар бидний гаргаж авсан азот-фосфор-калийн холимог бордоо нь Cherry Belle сортын улаан луувангийн ургацыг 30-60%,Impala төмсний ургацыг 10-20% тус тус нэмэгдүүлсэн. Энэхүү бордооны чанарын үзүүлэлт нь олон улсын стандартын шаардлагыг хангаж байгаа болно.
3.Байгалийн фосфоритыг механохимийн аргаар боловсруулахад шинэ фаз болох кальцийн фторид (CaF2) үүсдэг гэсэн механохимийн онолын судалгаанд давамгайлж байсан ОХУ-ын нэрт эрдэмтэн В.В. Болдыревын таамаглалыг энэхүү төсөлт ажлын хүрээнд хийгдсэн судалгааны ажлуудын үр дүнгээр баталсангүй. Фосфоритыг механохимийн аргаар боловсруулахад шинээр фаз үүсдэггүй ба идэвхжүүлсний дараах фосфатын уусалт эрс сайжирч байгаа нь механик энергийн нөлөөгөөр талст бүтэц аморфжилттай холбоотой гэсэн таамаглалыг дэвшүүлээд олон улсын нэр хүнд бүхий сэтгүүлд нийтэлж баталгаажууллаа.
4.Фосфоритын эрдсийн бүтцийн судалгааг tof-нейтрон, X-ray дифрактометр зэрэг багажит анализын аргуудаар нарийвчлан судалсны дүнд кальцийн атом нь бари болон стронцийн атмуудтай изоморф халалцалд орсныг илрүүлж, Бүрэнхааны ордын фосфоритын химийн томъёог шинэчлэн тогтоосон.
Ca4.653Sr0.012Ba0.334(PO4)3F0.658OH0.342

Удирдагч

Жанцандорж овогтой Амгалан


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Ж.Амгалан . Фосфоритын механохими. Уб 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Ж.Тэмүүжин . Монгол орны эрдэс түүхий эд болон үйлдвэрлэлийн хаягдал, тэдгээрийг боловсруулж, нэмүү өртөг шингэсэн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх нь . Уб 2007 Дэлгэрэнгүй
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Механохимийн аргаар азот-фосфор- калийн холимог бордоо үйлдвэрлэх технологи Дэлгэрэнгүй
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 “Фосфор-Азотын холимог бордоо. Техникийн шаардлага” MNS 4474: 2006 Дэлгэрэнгүй
2 “Эрдэс бордоонд фосфор, азотийн агууламжийг тодорхойлох шинжилгээний арга” MNS 5664:. 2006 Дэлгэрэнгүй
3 “Үйлдвэрлэлд ашиглах химийн шингэн бүтээгдэхүүн. Цельсийн 20oC-т нягт тодорхойлох”. MNS ISO 758:. 2007 Дэлгэрэнгүй
4 Үйлдвэрлэлийн зориулалтаар ашиглах химийн бүтээгдэхүүнээс дээж авах-Дээж авах үеийн аюулгүй ажиллагаа”. MNS ISO 3165:. 2007 Дэлгэрэнгүй
7. Зөвлөмж

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Д. Энхтуяа, Ж.Г.Базарова, С.Г.Доржиева, Д.Мөнхөө"Фосфоритыг .Ж.Амгалан , нэмэлт бодис ашиглан механохимийн аргаар боловсруулах -Шинэ бүтээл. Патент № 2637.Оюуны өмчийн мэдээлэл. №8 159: хууд 2005 Дэлгэрэнгүй
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
11.Зохиогчийн эрхийн гэрчилгээ


№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Нэг жилд 2112 тонн холимог бордоо үйлдвэрлэх тооцоо хийсэн. Дэлгэрэнгүй
13. Газрын зураг, атлас

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Ж.Амгалан, Б.Г.Сухов, Ж.Г.Базарова, Д.Энхтуяа, Д.Баяраа, Т.И.Вакульская, Л.Н.Новикова , Некоторые спектральные характеристики Монгольских фосфоритов. Всероссийские научнные чтения с международной участием, Май, ¹3, стр.17-22, Улан-Удэ, Российская Федерация. 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Temuujin, J Aoyama, M Senna, M Masuko, T Ando, C Kishi, H Minjigmaa, A: Crystallization of M-type hexagonal ferrites from mechanically activated mixtures of barium carbonate and goethite. Bulletin of Materials Science 29 [5], 457-460 (). 2006 Дэлгэрэнгүй
3 Aoyama, M, Temuujin, J, Senna, M, Masuko, T, Ando, C and Kishi, H.: Preparation and characterization of Z-type hexaferrites, Ba3(1-x)Sr3xCo2Fe24O41 with x=0 ~ 0.5, via a two-step calcination with an intermediate wet milling. Journal of Electroceramics 17, 61-64 (). 2006 Дэлгэрэнгүй
4 Temuujin,J, Coronel,J, and Senna,M: Effect of water content of milling medium on the mechanical properties of RBAO ceramics. Chemistry for Sustainable Development 14, 59-62 (). 2006 Дэлгэрэнгүй
5 Temuujin, J, Senna, M, Jadambaa, Ts, Burmaa, D, Erdenechimeg, Sh, Amarsanaa, J and Burmaa, G: Characterization of nanoporous materials prepared from montmorillonite clay and its application to the decolorization of mare’s milk oil. Journal of Porous Materials 13 [1], 49-53 (). 2006 Дэлгэрэнгүй
6 K.J.D Temuujin, J, Senna, M, Jadambaa, Ts, Burmaa, D, Erdenechimeg, Sh and MacKenzie: Characterization and bleaching properties of acid-leached montmorillonite. Journal of Chemical Technology and Biotechnology 81, 688-693 () 2006 Дэлгэрэнгүй
7 MacKenzie, K.J.D, Temuujin, J, McCammon, C. and Senna, M.: Mechanochemical activation of wolframite, FeWO4 studied by 57Fe Moessbauer spectroscopy. Journal of the European Ceramic Society 26[13], 2581-2585 (). 2006 Дэлгэрэнгүй
8 J.Temuujin, A. Minjigmaa , Aoyama, M Senna, M Masuko, T Crystallization of M-type hexagonal ferrites from mechanically activated mixtures of barium carbonate and goethite. Bull.Mate.Sci. Vol 29, num 5, pp 457-460 2006 Дэлгэрэнгүй
9 Д. Энхтуяа, Ж. Амгалан , и другие. Изучение влияния механической активации на состав фосфоритов Буренханского месторождения электронной микроскопией. Proceedings of second international symposium in chemistry. Sep 28-30. Organized by Faculty of Chemistry, National University of Mongolia. 2006 Дэлгэрэнгүй
10 Д. Жигжидсүрэн, Ж. Амгалан, Г. Баттулга, Н. Бямбацэрэн Результаты химико-технологических исследований минеральних железооксидных пигментов Монголий. Proceedings of second international symposium in chemistry. Sep 28-30. Organized by Faculty of Chemistry, National University of Mongolia. 2006 Дэлгэрэнгүй
11 Temuujin, J Aoyama, M Senna, M Masuko, T Ando, C Kishi, H.: Crystallization of M-type hexagonal ferrites from mechanically activated mixtures of barium carbonate and goethite. V International Conference on Mechanochemistry and Mechanical Alloying “INCOME ” Novosibirsk, Russia, July 3-6 2006 Дэлгэрэнгүй
12 K.J.D Minjigmaa, A Temuujin, J Khasbaatar, D Oyun-Erdene, G Amgalan, J MacKenzie: Influence of mechanical distortion on the solubility of fluorapatite. Minerals Engineering. 194-196, 20 (). 2007 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 G. Oyun-Erdene, A. Minjigmaa, J.Amgalan et al N-P-K mixed fertilizer preparation at laboratorial condition. Annual scientific report of MAS, in press. Дэлгэрэнгүй
2 A. Minjigmaa, J. Amgalan, G. Batdemberel, D. Sangaa, B. Darkhijav, M. Dulamsuren, C. Batbileg, D. Khishigmaa, A. Bekhbaatar , Sh. Chadraabal ‘Crystal structure’s difference of non-activated and activated phosphate. Proceeding of the National University of Mongolia. Faculty of chemistry. ISSN-1818-8478 num 6 (261), pp 43-52. 2006 Дэлгэрэнгүй
3 Minjigmaa, A Amgalan, J Temuujin, J Dulamsuren, M Batbileg, S Darkhijav, B Battumur, T.: Statistical analysis for optimal regime determination of Superphosphate production in laboratorial condition. Annual Scientific Reports of the Institute of Chemistry and Chemical Technology, Mongolian Academy of Sciences, 7(33), pp 63-65, (). 2006 Дэлгэрэнгүй
4 Д. Сангаа, Ж. Амгалан, Г. Батдэмбэрэл, Ш. Чадраабал, А. И , Бескровный. “Фосфорит дахь Ca(PO4)3(F,OH)-ын гидроксилын анионыг TOF-нейтрон дифракцийн судалгаа. Физик технологийн хүрээлэнгийн бүтээл. ¹33, хуудас 95-104 2006 Дэлгэрэнгүй
5 Д. Сангаа, Ж. Амгалан, М. Yashima, Г. Батдэмбэрэл, Ш. Чадраабал , Эрдэмбаялаг. “Монголын фосфоритын кристалл бүтцийн синхротрон цацрагийн дифракцийн судалгаа. Физик технологийн хүрээлэнгийн бүтээл. ¹33, хуудас 104-113 2006 Дэлгэрэнгүй
6 Oyun-Erdene,G Minjigmaa,A Oyun,J Dugersuren,G; The agrochemical effects of nitrogen-phosphorus-potassium mixed fertilizer for crops of potato and carrot. Erdmiin bichig.Proceedings of University of Ulaanbaatar 2007 Дэлгэрэнгүй
7 Temuujin,J Minjigmaa, A Bayarzul,U; Investigation on the synthesis of ferromagnetic hexagonal ferrites via a soft-mechanochemical metsod. Prooceedings of the Mongolian Chemical Society 2007 Дэлгэрэнгүй
8 Oyun-Erdene, G Choijamts, A Minjigmaa, A Dugersuren, G ; The effects of different concentrations of NPK mixed fertilizer on potato and radish yeilds. Annual scientific proceedings of ICCT (In press). 2007 Дэлгэрэнгүй
9 Dulamsuren, M Minjigmaa, A Bayarzul, U Dugersuren, G Davaabal, B ; The optimal regime determination of activated phosphorus fertilizer preparation in laboratorial condition. Annual scientific proceedings of ICCT (In press). 2007 Дэлгэрэнгүй
10 Amgalan, J Sangaa, D Chadraabal, Sh Batdemberel, G Minjigmaa,A ; Mongolian phosphorite’s crystall structure and mechanochemistry. Annual scientific proceedings of institute of physic technology (in press). 2007 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Amgalan, J , Maam, Kh, and Batdemberel Structural features of Burenkhaan phosphate rocks and their mechanochemical treatment IV Conference on the Benefication of the phosphorites. USA. 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Minjigmaa. A . Chemical and geological properties of soils under Larix sibirica forest and steppe in Darkhad Depression, Northern Mongolia. Joint conference on Environment. Agricultural University of Mongolia and University of Natural Recources and Applied Life Sciences of Austria. Sep 12-17, Ulaanbaatar, Mongolia. 2005 Дэлгэрэнгүй
3 Aoyama,M Temuujin, J Senna, M Masuko,T. and Kishi,H.: Properties of Z-phase hexaferrite prepared by modified soft-mechanochemical methods.Japan Society of Powder and Powder Metallurgy, Fall Meeting, Hamamatsu, Japan, November 14-16 2005 Дэлгэрэнгүй
4 J.Temuujin, M.Senna, D.Byambasuren: Ts.Jadambaa, Carbothermal reduction of tungstite (WO3H2O) obtained from natural wolframite by acid leachingInternational Conference on Rational Utilization of Natural Minerals (RUNM), MUST, Ulaanbaatar, Mongolia, September 5-6 2005 Дэлгэрэнгүй
5 D. Burmaa, G. Burmaa, J. Temuujin, R.Munkhtuya: , Influence of mechanical activation and sulphurization on the leaching of rare earth elements from Synchisite oxidized ore. International Conference on Rational Utilization of Natural Minerals (RUNM), MUST ,Ulaanbaatar, Mongolia, September 5-6, 2005 Дэлгэрэнгүй
6 Aoyama,M, Temuujin,J, Senna,M, Masuko,T, Ando,C and Kishi,H:Characterization of Z-type hexaferrites, Ba3(1-x)Sr3xCo2Fe24O41 with x=0-0.5, via a two-step calcinations with an intermediate wet millingInternational Conference on Materials for Advanced Technologies (ICMAT) and 9th International Conference on Advanced Materials (IUMRS-ICAM), Singapore, 3-8July . 2005 Дэлгэрэнгүй
7 Temuujin,J, Senna,M, Jadambaa,Ts, Burmaa,D, Erdenechimeg,Sh, Amarsanaa,J,: Characterization of nanoporous materials prepared from montmorillonite clay and its application for the decolorization of mare’s milk oil Materials Research Society (MRS) Spring Meeting, San-Francisco, CA, USA March 28-April 01, 2005 Дэлгэрэнгүй
8 Temuujin,J, Coronel,J, Janssen,R, Claussen,N, Senna,M,: Influence of the water content of milling medium on the properties of Reaction Bonded Aluminum Oxide (RBAO) ceramics 43rd Symposium on Basic Science of Ceramics and Hybridized Nanotechnology Symposium for World Young Ceramists, The Ceramic Society of Japan, Mihama, Chiba, Japan, January 20-21 2005 Дэлгэрэнгүй
9 Temuujin,J, Senna,M, Jadambaa,Ts and Byambasuren,D: Preparation of WC nano particles by a carbothermic reduction from mechanically activated mixtures of natural wolframite and graphite. 43rd Symposium on Basic Science of Ceramics and Hybridized Nanotechnology Symposium for World Young Ceramists, The Ceramic Society of Japan, Mihama, Chiba, Japan, January 20-21, 2005 Дэлгэрэнгүй
10 J. Temuujin, R. Dolgorjav, A. Minjigmaa, G. Burmaa , Ts. Jadambaa and M. Senna Improved reactivity of natural zeolite by acid activation ant its application for water purification 03 June till 05 June. ISRS-16, Mineapolis, USA 2007 Дэлгэрэнгүй
11 Batdemberel, G Chadraabal, Sh Sangaa, D Minjigmaa,A Amgalan,J Enkhtuya,D; X-ray TOF-neutron diffraction studies of crystal structure and mechanochemistry of Mongolian phosphorite minerals. APT . The 3rd Asian Particle Technology Symposium Program, 3-5 September, Beijing, China. 2007 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Д.Баяраа, Ж.Амгалан, Д.Наранчимэг, Г.Батдэмбэрэл, Ш.Чадраабал, Д.Сангаа Монголын фосфатын механик идэвхжүүлэлтийн үеийн бүтцийн өөрчлөлтийг судалсан нь. “Фосфоритын механохими”, хх.218-240, “мөнхийн үсэг” ХХК, УБ. 2005 Дэлгэрэнгүй
2 Burmaa.G, Temuujin, J Burmaa, D.: Leaching of rare earth elements from Synchisite oxidized ore. Annual Scientific Reports of the Institute of Chemistry and Chemical Technology, 6(32), 70-75 () 2005 Дэлгэрэнгүй
3 Erdenetuya, D, Khishigmaa, D, Batbileg, S Darkhijav, B, Amgalan, J and Bekhbaatar, S Comparative agrochemical evaluation of activated phosphorus fertilizer produced by a mechanochemical activation with other fertilizers. Scientific Report. Institutre of Chemistry and Chemical Technology, Ulaanbaatar, Mongolia. 2005 Дэлгэрэнгүй
4 Шилагарди Г, Шлиевсий Э.М, Цоохүү Х, Галбадрах Р, Дэмбэрэл Л, Энхтэр Л, Мөнхцэцэг С, Батбилэг С Механичесие свойства покрытый на основе углеродных наполнений. МУИС, эрдэм шинжилгээний сэтгүүл, 225:12. Улаанбаатар. 2005 Дэлгэрэнгүй
5 Бямбасүрэн, Д Жадамбаа, Ц Тэмүүжин, Ж.: Карбид вольфрам (WC) нийлэгжүүлэх судалгаа. Шинжлэх Ухаан Технологийн Их Сургуулийн Эрдэм Шинжилгээний Бүтээл, 2/73 х.176-184, (). 2005 Дэлгэрэнгүй
6 Бямбасүрэн, Д Жадамбаа, Ц Тэмүүжин, Ж.: Нано бүтэцтэй вольфрамын карбидыг монголын түүхий эдээс гарган авах судалгаа Техник, технологийн салбарын залуу эрдэмтдийн хурал “Хүрэл тогоот-” Улаанбаатар11.12. 2005 Дэлгэрэнгүй
7 Эрдэнэчимэг, Ш Жадамбаа, Ц Тэмүүжин, Ж.: Идэвхжүүлсэн монтмориллонитон шаврын химийн ба бүтцийн судалгаа Техник, технологийн салбарын залуу эрдэмтдийн хурал “Хүрэл тогоот-”Улаанбаатар11.12 2005 Дэлгэрэнгүй
8 Тэмүүжин, Ж Жадамбаа, Ц Амгалан, Ж.: Механохимийн зөөлөн урвал, түүний хэрэглээ. Байгалийн ухааны салбарын залуу эрдэмтдийн хурал “Хүрэл тогоот-” Улаанбаатар11.19. 2005 Дэлгэрэнгүй
9 Дархижав, Б, Батбилэг, С, Хишигмаа, Д . Идэвхжүүлсэн фосфорийн бордоог бусад эрдэс бордоотой харьцуулан судалсан агрохимийн судалгаа. Эрдэм шинжилгээний бага хурал, Хими, хими-технологийн хүрээлэн. 11 сар, Улаанбаатар 2005 Дэлгэрэнгүй
10 Ж. Нано Тэмүүжин, хэмжээст нунтаг материал, түүний хэрэглээ. Физик-Технологийн Хүрээлэнгийн Онолын Их Семинар, Улаанбаатар03.16. 2006 Дэлгэрэнгүй
11 Ж. Тэмүүжин, Ж. Амгалан, А. Минжигмаа, М. Дуламсүрэн, С. Батбилэг, Б. Дархижав, А. Бэхбаатар, Т. Баттөмөр Механохимийн үндэс ба фосфоритын боловсруулалт. Хими-. сэдэвт эрдэм шинжилгээний бага хурал11.23. ШУА, ХХТХ. 2006 Дэлгэрэнгүй
12 Тэмүүжин, Ж.: Нано хэмжээст нунтаг материал, түүний хэрэглээ. Улаанбаатар05.06. “Шижир International Co. Ltd. 2006 Дэлгэрэнгүй
13 С. Батбилэг, Б. Дархижав, М. Дуламсүрэн, Т. Баттөмөр, А. Минжигмаа, Ж. Тэмүүжин, А. Бэхбаатар, Т. Эрдэнэтуяа Идэвхжүүлсэн фосфорын болон холимог бордооны агрохимийн үнэлгээ. Хими-. сэдэвт эрдэм шинжилгээний бага хурал11.23. ШУА, ХХТХ. 2006 Дэлгэрэнгүй
19.Аргачлал

№ Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :

СЭТГЭГДЛҮҮД