Монгол Алтайн уулархаг районы экологи газарзүйн үнэлгээ
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 960040
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 2002-2004
Санхүүжилт: 32958333 мян.төг
Түлхүүр үг : Монгол Алтай, физик газарзүй, физик мужлал, гадарга, геологи ашигт малтмал, ландшафт, цаг уур, уур амьсгалын нөхцөл, мөстлөг, гидрохими, хөрсөн бүрхэвч, байгаль ашиглалт газрын нөөцийн үнэлгээ, ургамалжил, хөрсний амьтан, сээр нуруутан амьтан, шувуу, Монгол
Үр дүн
1. Монгол Алтайн нурууны байгалийн онцлог, нутаг дэвсгэрийн ялгааг арай илүү харуулах улмаар байгаль хамгаалах арга хэмжээг төлөвлөх, холбогдох үндэслэл боловсруулах, аж ахуйд ашиглах зэрэгт дөхөмтэйг харгалзан Монгол Алтайн дэд мужийг нарийсган тойргуудад хуваасан физик газарзүйн мужлалын зураг зохиолоо.
2. Өндөр уулын хөрс ландшафтын үндсэн хэв шинжүүд, түүний тархалтын зүй тогтол, хил хязгаарыг ялган, Алтан Хөхий уулын бүс нутгийн хөрс, ландшафт, ургамал, бэлчээр, сээр нуруугүйтэн амьтны 1:100000 масштабтай сэдэвчилсэн зургууд зохиолоо.
3. Монгол Алтайн районы ховор, ховордсон ургамлын зураг гаргав.
4. Мөнххайрхан уулсыг улсын тусгай хамгаалалтанд авах үндэслэл санал, Монгол Алтайн экосистемийг хамгаалах арга хэмжээний ерөнхий төлөвлөлт,зөвлөмжийг боловсрууллаа.
5. Ховд аймгийн эрдэс түүхий эдийн баялагийг ашиглан нам температурт (12000) портландцемент үйлдвэрлэх оновчтой нөхцөлийг тогтоож, шатаалт явуулсны үр дүнд белитлэг бөгөөд 300 маркийн портландцемент үйлдвэрлэх боломжтой болохыг лабораторийн судалгааны түвшинд анх удаа тогтоолоо.
6. Баян-Өлгий аймгийн Дэлүүн сумын Чихэртэйн рашааны гидрохимийн горимын судалгааны үр дүнд Чихэртэйн рашаан нь гидрокарбонатын ангийн натри калийн бүлгийн, сул шүлтлэг орчинтой, дунд зэргийн эрдэсжилттэй, бүлээн рашаанд хамаарагдаж байна. Рашааны гол ионуудын болон ууссан хийн агуулга сар, улирлаар өөрчлөлт багатай байна. Энэхүү рашааны эрдэсжилт нь намрын улиралд хамгийн их байгаа учраас энэ үед ходоод гэдэс, дотор, элэг цөсний өвчинд рашааныг ууж хэрэглэвэл илүү үр нөлөө үзүүлж болохыг судалгаагаар тогтоов.
7. Ургамлын аймгийн хувьд харьцангуй баян бөгөөд тэнд 87 овгийн 439 төрлийн 1603 зүйл ургамал ургах ба эдгээрээс 5 зүйл нь шивлэй, 11 зүйл нь ойм, 12 зүйл нь нүцгэн үртэн, 307 зүйл нь нэг талт үрт ургамал 1268 зүйл нь хос талт үрт ургамал байна. Монгол Алтайд 16 овог 32 төрөл 64 зүйл унаган ургамал, Алтай-Монголын болон Алтайн 20 овог 42 төрөл 80 зүйл завсрын унаган ургамал байгаа нь унаган ургамлуудын бүрэлдэхүүнээр Алтайн уулархаг их мужийн бусад уулсаас харьцангуй хуурай хахир нөхцөлтэй гэсэн дүгнэлт хийж болохоор байна.