Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 1996-1998
Санхүүжилт: мян.төг
Түлхүүр үг : борооны сулрал, долгион, тархалт, радиус, сарнил, станц, циклон, энерги, давхарга, өнцөг
Үр дүн
1. Бороон суларлыг үүсгэж байгаа шингээлт ба сарнилын харьцааг судлаж суларлын механизмын бүсчиллийн зургийг гаргав. Энд милметрийн долгионы цараанд оптик резонансын үзэгдэл ажиглагдаж байгааг тогтоов.
2. Борооны суларлын янз бүрийн хэмжээтэй дуслуудын оруулж байгаа хувь нэмрийг харьцуулан судалж 25 Гц-ээс бага давтамжийн цараанд дунд зэргийн хэмжээтэй дуслын нөлөө их, түүнээс дээш давтамжийн мужид бага хэмжээтэй дуслуудын нөлөө давамгайлах бөгөөд энэ нөлөө нь давтамж ихсэх тусам хүчтэй болж байгааг харуулав
3. Янз бүрийн БДХТ-ийн хувьд борооны суларлын огтлолыг бодож борооны суларал нь 20 Ггц орчимоос бага давтамжийн цараанд БДХТ-ээс бага хамаарч түүнээс их давтамжийн цараанд 0,5 -1,5 мм-ийн хэмжээтэй дуслын түгэлтээс их хамаарч энэ нь давтамж ихсэх тусам хүчтэй болж байгааг тогтоов.
4. Агаар мандлын фронт нь их хэмжээний орон зайг хамарсан цаг уурын хэмжигдэхүүний огцом өөрчлөлтийн муж байдаг ба хэт богино радио долгионы тархалтанд зайлшгүй нөлөөлөх синоптикийн үндсэн объек юм.
5. Агаар мандлын фронт нь өндрийн бүсийн дор үүсэх ба температурын хэвтээ градиент, салхины хурд, фронтын гадаргын налалтын өнцөг, чийг даралтын хугацааны өөрчлөлт зэрэг хүчин зүйлээс хамаарч эрчим нь тодорхойлогдоно
6. Радио долгионы тархалт, радиодолгионы тархах орчны судалгааны хэмжилтэнд өргөн хэрэглэгддэг хэмжилтийн хүлээн авагчийн нэг төрөл болох Rohde&Schwarz фирмийн ESVP хүлээн авагчийн боломжийг бүрэн ашиглах, өргөтгөх, мөн хэмжилтийн зарим үйл ажиллагааг автоматжуулахын тулд түүний ажиллах зарчим, бүтэц, ашиглалтын болон компьютертэй хэрхэн холбох талаар судалж тавьсан зорилгодоо хүрч программ хангамжийг боловсруулав
7.Монгол орны агаарын хугарлын илтгэгчийн градиентийн зураглалыг гаргах чиглэлээр ажиллаж, аэрологийн найман станцын материалаар градиент бодсон. Өндрийн хэмжилтийг цамхагаас хийх шаардлагатай гэж үзэв
8. Борооны сулрах түгэлтийг тооцоолох статистик аргачилал боловсруулах талаар ажиллан , радио долгионы суларлын янз бүрийн давтамжинд тооцоо хийжээ. Борооны дуслын хэмжээний түгэлтийн зургаан функцийг сонгон авч Ми-гийн онолоор тооцоолсон, см-ийн урттай радио долгионы эрчмийн жилийн явц градиентийн явцтай тохидогийг батлав