Нуурын бүсийн тектоник, магматизм ба металлогени
Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 027
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 1996-1998
Санхүүжилт: мян.төг
Түлхүүр үг : тектоник, геодинамик, аккреци, спрединг, сүбдүкци, рифтогенез, хүдрийн формаци
Үр дүн
Нуурын бүсийн тектоник, магматизм ба металлоген төслийн судалгааг хэрэгжүүлснээр Монголын палеозоидын Умарт сүперблокийн хамгийн нийлмэл бөгөөд өвөрмөц тогтоцтой Нуурын хучааст-атираат бүсийн хувьд 1998 оны судалгааны төвшинд Геологийн 1:1 000 000-ын масштабын зургийг нь шинэчилж, террейний анализын аргачиллаар Тектониктйн 1:1 000 000-ын масштабын зургийг нь шинээр зохиож, Ерөнхий металлогенийн схемийг нь боловсруулсны үндсэн дээр дараахи гол үр дүнг гарган авав. Үүнд:
1. Нуурын хучааст-атираат бүс нь хожуу рифейн цаг үед үүссэн Палео-Азийн далайн энсиматик арланнумын тогтолцооны Нуурын ба Увс нуурын арланнумын террейнүүдийг өөртөө нэгтэгсэн, олон төрлийн магматизмын үйл ажиллагаа идэвхтэй явагдсан нийлмэл структур болохыг тогтоов.
2. Нуурын бүсийн террейнүүд нь хожуу кембрийн цаг үед Тува-Монголын бичил тивтэй амьгамацлагдаж, улмаар силурийн галавын төгсгөлөөр Сибирийн каротонтой аккрецилагдан Умарт Азийн каледоны тивийн бүрэлдэхүүнд орсноос гадна девон, пермийн галавуудад эх газрын рифтүүдээх хэрчигдсэн дисперсийн процесст хөндөгдөж байгаад мезокайнозоин эринд ихэнхдээ эх газрын тунамал хурдас хуримтлалын сав газар болж хувирсан геодинамик хувьслын түүхийг туулж ирснийг тогтоов.
3. Нуурын бүсийн металлогенийн үндсэн төрхийг тодорхойлж байгаа хромит, цагаан алт, зэс, алт, цайр, хар тугалга, төмөр, мангаан, ховор металлын эндоген хүдэржилийн 14 хүдрийн формаци нь хожуу рифейн цаг үеэс палеозойн эринийг бараг дуустал үргэлжилсэн нэн урт удаан цаг хугацааны дотор явагдсан далайн ¸роолын спрединг (хожуу рифей , далайн царцдасын сүбдүкци ( венд-түрүү кембрий) , арланумын террейнүүдийн амальгамаци (хожуу кембрий0 , эх газрын рифтинг( хожуу девон, пермь) зэрэг дөрвөн гол геодинамик процессын давхацмал үйлчиллийн үр дүн болохыг илрүүлэв. Нуурын бүсийн тектоник, магматизм ба металлогенийн үндсэн төрхийн талаар Нуурын бүс төслийг хэрэгжүүлэх явцад бий болсон эдгээр үр дүн нь Монгол орны офиолитот бүсүүдийн хувьд геодинамикийн (террейний) анализ хийх судалгааны эхлэл болсон гэдэгт итгэж байна.