Төлийн өвчинтэй тэмцэх шинэ арга, бэлдмэл
Салбар : Хөдөө аж ахуйн (ХАА) шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 1997-2000
Санхүүжилт: мян.төг
Түлхүүр үг : лактобактерин, стрептомицин, савханцар, тэжээлийн орчин, омог, хувилбар
Үр дүн
1. Лактобактерин СТХ-I бэлтгэхтэй холбогдсон стандартыг боловсруулан баталгаажуулж, эмийн бүртгэлд оруулсны дээр СТХ-II бэлдмэлийн гарган авах техникийн баримт бичиг боловсруулсан.
2. а/ Стрептомицины тосон тарилга нь малын биед тосон депо үүсгэж энгийн үйлчлэх хугацааг удаашруулж таригдах эмийн бодисын хэмжээг багасгаж, эмчилгээ үр дүнтэй байна.
б/ Тарваганы тосон эмульсийн найрлага дахь олон хо¸рчийн ханаагүй хүчлүүд болон зарим оксихүчлүүд мал амьтны эмгэгийг илааршуулах болон биеийн дархлаат чанарыг тэтгэх нөлөөлөл байж болох үндэстэй.
в/ Стрептомицины тосон тарилгыг хурганы уушгины хурц үрэвслийн эмчилгээнд тарьж хэрэглэхэд 88.9%-ийн үр дүн үзүүлсэн.
3. а/ Бэлчээрийн монгол хурга, тугалын гүзээ олгойны агуулагдахуунаас сонгомол орчноор дамжуулан гаргасан эслэг задлах бактериуд нь Грам сөрөг, хөдөлгөөнгүй, спор үүсгэдэггүй, микроскопын үзэгдэх талбайд мөлгөр төгсгөлтэй, ганцаараа буюу хэд хэдээрээ гинжилж байрласан зарим тохиолдолд голчлон утас хэлбэртэй орооцолдсон савханцарууд байна.
б/ Өсгөвөржих байдал, физиологи биохимийн шинжээр нь сонгон шалгаруулах замаар гарган авсан ЦЛ-013, ЦЛ-018, ЦЛ-019 өсгөвөрүүд нь Lachnospira multiparus-тай, ЦЛ-024, ЦЛ-025 өсгөвөрүүд нь Bacteriodes succinogenes-тай төстэй байна гэж үзэв.
в/ Сонгон авсан ЦЛ-013, ЦЛ-018, ЦЛ-019, ЦЛ-024, ЦЛ-025 дугаартай өсгөвөрүүд нь эслэг задлах идэвхтэй байна. Тэдгээрээс эслэг задлах идэвхээрээ ЦЛ-019 дугаартай өсгөвөр нь бусдаасаа илүүтэй буюу 20%-ийн идэвхтэй тул цаашдын судалгаанд ашиглах боломжтой юм.
4. а/ Пропион хүчлийн нянг өсгөвөрлөхөд эрдэнэ шишийн шингэн экстракттай тэжээлт орчныг ашиглах нь илүү тохиромжтой байна.
б/ Малын гүзээ, олгойны агуулагдахуунаас сонгодог тэжээлийн орчноор дамжуулан гаргаж авсан анхдагч өсгөвөрүүд нь өсгөвөржих чанар, хэлбэрзүйн үзүүлэлтээрээ пропион хүчлийн нянгийн стандарт үзүүлэлттэй ойролцоо бөгөөд эдгээр үзүүлэлтээр сонгон авсан өсгөвөрүүд нь каталаза идэвхтэй ба орчны рН-г магадлалтайгаар бууруулж байна.
5. а/ Хурганы ходоод гэдэсний агуулагдахуунаас ялгасан сүүнхүчлийн савханцрын омог болох LBO78 нь хэлбэр зүй, будагдалт, физиологи, биохимийн шинжээр нь стандарт омогтой харьцуулбал Lactobacterium Plantarum, LBO 50/6 нь Lactobacterium Acidophilus-т тус тус хамаарч байлаа.
б/ Биологийн идэвхтэй 78, 50/6 өсгөвөрүүдийн хослон үржих нийлэмж бүхий лактобактериудыг агуулсан эмчилгээ сэргийлэлтийн бэлдмэлийн хувилбар бий болов.
6. а/ Эмийн ургамлын эрдэс бодисоор баяжуулсан бэлдмэлийн II хувилбар нь энгийн бижээр өвчилсөн төл малын эмчилгээний эцсийн үр дүнгээрээ I, III хувилбар бэлдмэлийн эмчилгээний үр дүнгээс илүү байгаа нь судалгааны ажлын дүнд тогтоогдсон байна.
б/ Эмийн ургамлын гаралтай эрдсээр баяжуулсан бэлдмэлийн II хувилбар нь биж өвчний үед төл малын биемахбодод үзүүлэх нөлөөлөл нь биовит бэлдмэлийн үйлчлэлээс төдийлөн дутахгүй байна.