Хорт хавдрын урьдчилан сэргийлэлт
Салбар : Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар :
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 2001-2002
Санхүүжилт: 340.0 мян.төг
Түлхүүр үг : химийн канцероген, дистрофи, эдийн хэлтэнцэр, хатуурал, гаж хувирал, хоосовч
Үр дүн
Туршилтын 14 хоногт нядалгаа хийсэн хулганы элэгнээс авч бэлдсэн эд судлалын бэлдмэлийг бичил дуран авиагар харахад элэгний эдийн хэвийн бүтэц эвдэрч төвийн вен тойрсон болон бусад элэгний эсүүд нэлэнхүйдээ бөөм тойрсон ба тойроогүй, цайвар өнгийн дугираг хэлбэрийн хоосовч агуулсан болно. Зарим хэсэгт дедрит харагдаж, хэвийн эс бараг харагдахгүй болж зарим төвийн ба хаалган венүүд их өргөсөж цусаар дүүрсэн байв. Энэ бүхнээс харахад элэгний эдэд эдийн түгээмэл дистрофи ба үхжил гарсан нь тодорхой байна.Туршилтын 21 хоногт Элэгний эсүүд ихэнхдээ эритроцитээр дүүрсэн харагдав. Элэгний эсүүд дистрофи болож өөрчлөгдөн Купферийн эсүүд ялгаран харагдахын зэрэгцээ зарим хэсэгтээ жижиг хуурамч хэлтэнцэр үүссэн харагдаж байв. Хаалган замууд олширч нэг бөөмт эсүүдийн нэвчдэстэй зэрэг элэгний эдийн түээмэл дистрофитай элэгний эдийн архаг үрэвслийн шинжүүд гарч ирсэн байна.
Туршилтын 56 хоногт олон тооны том жижиг хэмжээтэй зангилаануудад холбох эдийн зурвасуудаар хэсэглэгдэн хуваагдаж элэгний хэвийн хэлтэнцэрт их хэмжээгээр гажиж өөрчлөгдсөн байв. Элэгний эдийн хатуурлын шинж тодорхой илэрнэ.
Туршилтын 120 хоногт Хуурамч хэлтэнцрийн доторхи элэгний эсийн бөөм томорч нэг буюу олон бөөмүүд харагдах бөгөөд ихэнх бөөм хэт будагдсан бөөмийн олон хэлбэршил хэвшинжгүйшил, элэгний эсийн гаж хуваагдал зэрэг элэгний эсийн гаж хувирлын шинжүүд тод илэрнэ.
Туршилтын 150 дах хоногт элэгний эдэд элэгний хэвийн эс төст хадрын эсээс тогтсон ихэвчлэн жижг хэлбэрийн хавдарын үүр зангилаанууд харагдаж байна. Зангилаануудын хоорондох зай эндотел төстэй эсээр хүрээлэгдэхийн зэрэгцээ хавдарын зангилаа нь зайгаар хүрээлэгдсэн, өөр зангилаа үүсгэж байрласан хавдрын эсүүдээс тогтоно. Хавдрын эсүүд хамаравчин (трабекуляр) бүтэц үүсгэн байрласан зэрэг элэгний эсийн хавдарын шинжүүд тод илэрч байгааг үндэслэн элэгний эсийн хавдар үүссэн болохыг тогтоолоо.
Дүгнэлт
1. Химийн канцероген CCl4 -өөр элэгний хорт хавдарын эмгэг загварыг үүсгэлээ.
2. Уг хавдар нь элэгний эсийн гаралтай (гепацеллюлярный рак) хавдар болохыг эс судлалын шинжилгээгээр тогтоолоо.