Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх

Малын хордлогот өвчнийг оношлох, урьдчилан сэргийлэх арга



Салбар : Хөдөө аж ахуйн (ХАА) шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : ШУТ төсөл

Хугацаа: 2013-2015

Санхүүжилт: 56,000.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Локовид, Нүцгэн ортууз, Хувьсанги хунчир, хорт ургамал, свайнсонин, оношлогоо, Монгаструм

Үр дүн

НҮХ-ийн шинжилгээг метанол:этилацетат:аммоний /4:1:1/, эфир:хлорформ:ацетон:метинол/4:8:1:2/, толуол:метанол:ацетон:аммиак/3,5:3:2,5:0,05/, хлороформ:метанол:аммиак:ус/70:26:2:2/ системээр явуулан, хэт ягаан туяаны гэрэлд МЭА системд стандарт свайнсонин бодистой харьцуулахад бүх дээж ойролцоо толбо үзүүлж, Rf-ын үзүүлэлтүүд нь: стандарт свайнсонин 0.86, O.glabra-ын хлороформын фракц 0.82, O.glabra-ын бутанолын фракц 0.84, A.variabilis-ын хлороформын факц 0.84, A.variabilis-ын бутанолын фракц 0.86 болохыг тогтоов. Мөн нийлбэр алкалоидуудын хорон чанарын судалгаагаар LD50 O.glabra 0.36г/кг, A.variabilis 0,46г/кг болохыг тогтоож цаашдын судалгаанд ашиглав. Indirect-ELISA урвалын эсрэгтөрөгчөөр нийлбэр алкалоидыг ашиглахдаа тодорхой боловсруулалт хийх шаардлагатай болохыг цуврал туршилтуудын үр дүнд илрүүлэв. Харин НУ-аар уг хордлогыг оношлон практикт зөвлөн, эсрэгтөрөгчийн ажлын таньц 1:32 болохыг тогтоож өгөөд байна. Эдгээр ургамлуудын алкалоидууд нь Oxytropis glabra-ын хордлогыг 1:32 таньцдаа харилцан солбицох урвалаар илрүүлж байгаа нь тогтоогдлоо. Дархлаат ийлдэс гаргаж авахдаа эсрэгтөрөгчийг адьюванттай болон, дангаар хэрэглэх 2 схемийг харьцуулан судалж дархлаа хийх 5, 10, 15, 20 дах хоногуудад ийлдсийн таньцийг НУ-аар, IgG болон IgA-ийн хэмжээ хамгийн өндөр болох үеийг тогтоож хэт дарлхлаат ийлдэс гаргаж авах технологийн бүдүүвчийн ашигтай хувилбарыг практикт санал болгон, техникийн баримт бичгүүд болон Фармакопейн өгүүллийн төслийг боловсруулав. Мөн дархлаат ийлдсээс ион солилцооны аргаар уураг ялгах ажлыг амжилттай эхлүүлэв. “Монгаструм” бэлдмэлийн малын биеийн дархлалын урвалын эрчимд үзүүлэх нөлөөг судлахдаа хаврын улиралд ядарч, доройтсон 10 толгой хонь (бүлэг тус бүрт) сонгон авч адилтгах зарчмаар туршилтын болон хяналтын бүлэгт хувааж, туршилтын бүлгийн хонинд бэлдмэлээс өдөр бүр 50мг/кг тунгаар 5 хоног амаар олгож, эмнэл зүйн шинж тэмдэг, ийлдэс судлал болон гематологийн шинжилгээ хийв. Үүнд: Туршилтын 0, 5, 7, 14, 21 дах хоногуудад цагаан эсийг Горяевын торонд тоолж, цагаан эсийн томъёог түрхэц бэлтгэн, МДА-г Л.И.Идеолсоны аргаар, IgA, IgG, IgM-ийг биохимийн анализаторын тусламжтайгаар тус тус тодорхойлон үр дүнгийн боловсруулалтыг хийв. Одой сарааны булцууны энгийн хандны хураагуур судасны LD50 1.3г/кг ба ужиг хордлого, кумуляци үйлдэл үзүүлэхгүй, одой сарааны булцууны бэлдмэл шээсний ялгаралтыг багасгах үйлчилгээтэй, одой сарааны булцууны метанолон ханд сул мутагенийг дарангуйлах идэвхи үзүүлж, одой сарааны булцууны энгийн ханд элэг хамгаалах, нөхөн төлжүүлэх үйлдэл үзүүлж байгааг тогтоолоо.

Удирдагч


Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Д.Лхамсайзмаа “Монгол адууны ходоодны тэлэгдэлт өвчний шалтгаан, эмгэг жам, шинж тэмдэг ба эмчилгээ” Дэлгэрэнгүй
2 Х.Сэлэнгэ “Эгэл ноцоогоно /Xanthium strumarium/-ын фитохимийн зарим судалгаа” Дэлгэрэнгүй
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
7. Зөвлөмж

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 “Монгаструм” бэлдмэлийн бэлтгэх, шалгах арга, хэрэглэх заавар Дэлгэрэнгүй
2 Локовид ургамлын хордлогоос сэргийлэх дархлаат ийлдсийг шалгах түр заавар Дэлгэрэнгүй
3 Локовид ургамлын хордлогоос сэргийлэх дархлаат ийлдсийг хэрэглэх түр заавар Дэлгэрэнгүй
9. Патент

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Мал, амьтанд зориулсан ургамлын гаралтай биологийн идэвхит бүтээгдэхүүнийг гарган авах ба түүний найрлага, 4280 Дэлгэрэнгүй
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Bat-Erdem ByambajavTsUndarmaa T.”Hepatoprotective effect of Liliumpumilumbulb extract” Mongolian Pharmacy and Pharmacology, pp. 52-57. 2015 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Б.Бат-эрдэм, Цээсүрэн Бямбажав, Адилбиш Алтанчимэг, Г.Соёлмаа, Д.Бэрцэцэг, Д.Даариймаа, Б.Болортуяа, А.Номин-эрдэнэ , “Geranium pseudosibiricum-ийн бэлдмэлийг нүдний эвэрлэг бүрхүүлийн зарим эмгэгийн эмчилгээнд туршсан дүнгээс” Монголын оюунлаг эрдэмтэн эмэгтэйчүүдийн II чуулганы эрдэм шинжилгээний бүтээлийн эмхтгэл УБ, х.226-229. 2014 Дэлгэрэнгүй
2 Г.Мөнхтуяа, Х.Мөнхзаяа, Т.Ундармаа ”Хөлдөөсөн сүүний шинж чанар хадгалалтын хугацаанаас хамаарах нь” “Хүнс судлал-” ШУТИС,ҮТС, Бакалавр, магистр оюутны эрдэм шинжилгээний бага хурлын эмхэтгэл, х.39-46. 2015 Дэлгэрэнгүй
3 A.Altanchimeg, T.Undarmaa, B.Battseseg Ts.Byambajav Ch.Buyantogtokh “Implications of dzuddisaster in mongolian livestock” International symposium on Dzud Ulaanbaatar, Mongolia03.12-14.р.10-11 2015 Дэлгэрэнгүй
4 Х.Сэлэнгэ, Ч.Цэнд, Ц.Бямбажав, Я.Ганболд, Т.Ундармаа “Эгэл ноцоогоны хордлого ба үр хөврөлд үзүүлэх нөлөөг судласан дүн” “Хөдөө аж ахуйн шинжлэх ухаан” сэтгүүл №16/03/ х.49-55 2015 Дэлгэрэнгүй
5 Б.Бат-Эрдэм, Т.Даваасамбуу, Ц.Бямбажав, Т.Ундармаа , “Одой сарааны усан хандны элэг хамгаалах үйлдэл ба LD50-ин судалгааны үр дүн” , 2015 Дэлгэрэнгүй
6 Б.Бат-Эрдэм, Ц.Бямбажав, А.Алтанчимэг, Г.Соёлмаа, Д.Бэрцэцэг, Д.Дариймаа, Б.Болортуяа, А.Номин-Эрдэнэ, Т.Ундармаа “Одой сарааны (LiliumPumilum) элэг хамгаалах, биологийн идэвхийн судалгааны үр дүнгээс”, “Хөдөө аж ахуйн шинжлэх ухаан” сэтгүүл №16/03/ х.16-23. 2015 Дэлгэрэнгүй
7 Б.Бат-Эрдэм Ц, А.Алтанчимэг, Г.Соёлмаа, Г.Анхлхагва, С.Бямбадулам, Б.Буянхишиг, Т.Ундармаа .Бямбажав “Одой сараан (Lilium Pumilum)-ын булцууны элэг хамгаалах, биологийн идэвхийн судалгааны үр дүнгээс” Монголын мал эмнэлгийн шинжлэх ухаан, технологийн сэтгүүл УБ, х. 91-96. 2015 Дэлгэрэнгүй
8 Д.Лхамсайзмаа, Т.Ундармаа “Иммунотропная активность препарата “Монгаструм”” Аграрная наука – сельскохозяйственному производству Сибири, Казахстана, Монголии, Беларуси и Болгарии сборник научных докладов XVIII меж.нар.науч.прак.конф. Новосибирск, 16-17 сентября г. Часть II. С.257-258. 2015 Дэлгэрэнгүй
9 D.Lhamsaizmaa, U.Otgonjargal, A.S.Tarnuev, U.Jargalsaihan, T.Undarmaa , KH.Selenge Ts.Byambajav, Ya.Ganbold , “Etiology, pathogenesis, clinical signs and curative treatments of gastric dilation in Mongolian horses” Monos 25 International scientific conference “Current situation and future trends of drug research and development from natural sources” on September 11, Ulaanbaatar . P.59. 2015 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Д.Лхамсайзмаа, Т.Ундармаа “Иммунотропная активность препарата “Монгаструм”” Аграрная наука – сельскохозяйственному производству Сибири, Казахстана, Монголии, Беларуси и Болгарии сборник научных докладов XVIII меж.нар.науч.прак.конф. Новосибирск, 16-17 сентября г. 2015 Дэлгэрэнгүй
2 Bat-Erdem ByambajavTsUndarmaa T.”Hepatoprotective effect of Liliumpumilumbulb extract” Mongolian Pharmacy and Pharmacology, 2015 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 “Geranium pseusibiricum.-аас бэлтгэх цайны хими, технологийн судалгаа” , ШУТИС, Хүнсний инженер биотехнологийн сургууль, Бакалавр Б.Мандах 2013 Дэлгэрэнгүй
2 Ч.Цэнд “Шимтэглээ ургамлаас бэлтгэсэн бэлдмэлийг нүдний эвэрлэг эмгэгт туршсан дүнгээс”, 2014 Дэлгэрэнгүй
3 Х.Сэлэнгэ “Эгэл ноцоогоно /Xanthium strumarium/-ын зарим судалгааны дүн”, ХААИС-ийн Мал эмнэлгийн сургуулийн магистрант, докторантын эрдэм шинжилгээний бага хурал, он. 2015 Дэлгэрэнгүй
4 ”Хүнсний зарим сав баглаа боодлын материалын судалгаа”, ШУТИС, Үйлдвэрлэлийн технологийн сургууль, Бакалавр Э.Өлзийдэлгэр 2015 Дэлгэрэнгүй
5 “Хуванцар савнаас хүнсний бүтээгдэхүүнд шилжиж болзошгүй химийн бодисын тандан судалгаа”, ШУТИС, Үйлдвэрлэлийн технологийн сургууль, Бакалавр Г.Мөнхтуяа 2015 Дэлгэрэнгүй
19.Аргачлал

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :


СЭТГЭГДЛҮҮД