Монгол орны шилмүүст ойн генийн санг хамгаалах, модны үрийн байнгын талбай сонгох
Салбар : Хөдөө аж ахуйн (ХАА) шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 1700322
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 2011-2013
Санхүүжилт: 68775.00 мян.төг
Түлхүүр үг : үр, боргоцой, үрийн талбай, үрийн чанар, селекцийн үнэлгээ, үрлэлт
Үр дүн
1. Ойн бонитетийн анги дээшлэх тусам шилмэл моддын эзлэх хувь нэмэгдэж, доогуур чанарын моддын эзлэх хувь багасаж байгаа бөгөөд үрийн талбайг сонгохдоо ойн ургах орчны нөхцөл сайн II бонитетийн, эсвэл III бонитетийн 20-60 настай ойд үрийн талбайг сонгон тусгаарлавал тохиромжтой болохыг судлан тогтоов.
2. Селекцийн үнэлгээгээр диаметрийн үзүүлэлтээрээ тухайн ойн дунджаас 15-20%-иар илүү бүдүүн, шулуун иштэй, титмийн хөгжил харьцангуй жигд, өсөлт хөгжилт сайтай шилмэл болон хэвийн модод зонхилж байгааг тогтоов.
3. Насны II ангийн таримал ойн моддын ишний 55.9 хувьд мөчрийн цэвэршилт явагдаж титмийн урт бусад талбайнхтай харьцуулахад хамгийн бага, селекцийн үнэлгээгээр доогуур чанарын модод 27.8 хувь буюу бусад талбайтай харьцуулахад хамгийн их байгаагаас үзэхэд, гарал үүслийн хувьд тодорхой таримал ойд үрийн талбайг сонгох тохиолдолд титэм нийлэлт эхэлж, мөчрийн цэвэршилт явагдахаас өмнө насны I ангид хамаарагдах үед нь сонгож ойн аж ахуйн зохих арга хэмжээг явуулах нь зүйтэй байна.
4. Зүүн Хэнтэйн хошууны Хэнтэйн өндөр уулын тойрогт тархан ургах хушин ой нь уулын ар дагуу, оройн хэсэгт далайн түвшнээс дээш 1800-1900 м-ийн өндөрт алирст, бадаант, сургарт хэв шинжийн шинэсэн ойтой холимог байдлаар зонхилон тохиолдох ба селекцийн үнэлгээгээр хэвийн ой зонхилж, ойн үрлэлт нь 3 баллын үнэлгээтэй байна.
5. Баруун Хэнтэйн хошууны Хараа-Шарын голын тойрогт тархан ургах хушин ой нь далайн түвшнээс дээш 1000-1200 м өндөрт уулын хойшоо чиглэсэн арын орой хэсгээр тайгын бүслүүрт ногоон хөвдөт, алаг өвст, бадант хэв шинжид жодоо, гацууран ойтой холимог ойг үүсгэх ба хэвийн ой зонхилон тархаж, ойн үрлэлтийн явц 3 баллын үнэлгээтэй байна.
6. Зүүн Хэнтэйн хошууны тайгын хушин ойн байгалийн сэргэн ургалтыг дэмжих, ойн үрийн генефондыг хамгаалахын тулд тухайн бүс нутагт самар бэлтгэхийг хориглох, хамгаалалтанд авах шаардлагатай байна.
7. Эгэл нарсны тарьцын биометр хэмжээсүүдийн хэмжилтээс үзэхэд Дорнод аймгийн Баян-Уул сумын Нарсан булагт тусгаарласан дээж талбайн тарьцын чанарын үзүүлэлт бусад газрынхаас илүү өсөлттэй байна.