Биогеоценозын хамаарал бүхий өвчний оношлогоо, эм бэлдмэлийн технологи
Салбар : Хөдөө аж ахуйн (ХАА) шинжлэх ухаан
Төслийн дугаар : 022
Төслийн төрөл : ШУТ төсөл
Хугацаа: 2011-2013
Санхүүжилт: 84790.00 мян.төг
Түлхүүр үг : хорт ургамал, эндемик өвчин, эм, бэлдмэлийн технологи, өгүүлэл
Үр дүн
1/ Хөрс, ургамалд агуулагдах микроэлементүүд физиологийн шаардлагатай хэмжээнээс доогуур, хар тугалганы хэмжээ зөвшөөрөгдөх утганд байна.
Усанд агуулагдах зэсийг хэмжээ олон улсын зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс 0,132 ppm-ээр их, цайр 0,233ppm-ээр бага, төмөр, кобальт, селен, хар тугалганы хэмжээ зөвшөөрөгдөх дээд хэмжээнээс 2-7 дахин их байна. Малын цусны биохимийн үндсэн үзүүлэлтүүд хэвийн доод хязгаарт бага байна.
2/ Oxytropis Glabra-ийн алкалоид нь антигент чанартай бөгөөд ELISA урвалын эсрэг төрөгч болгон хэрэглэж хордлогыг оношлох боломжтой байна. Малын ходоодны агуулагдахуунд ПГУ-аар өвөрмөц праймер ашиглан ургамлыг илрүүлэх боломжтой байна. Эсрэг төрөгч, праймер бүхий цомогийн анхны хувилбар
3/ Цикутоксины 1%-ийн уусмалаар үүсгэсэн хордлогын шинж тэмдэг саармагжиж байна. Голын хорын хордлогоос сэргийлэхэд байгалийн цеолитын бэлдмэлийг хэрэглэх зөвлөмж гаргав.
4/ Ургамлын гаралтай “Артемис”, “Сабина” бэлдмэлүүдийн технологи боловсруулав. Малын байранд агаарын бичил орчныг халдваргүйжүүлэх болон амьсгалын замын өвчнөөс сэргийлэх 70-86%-ийн идэвхитэй байна. Эфирийн тос агуулсан бэлдмэлийн технологи 1, бэлтгэх, шалгах заавар 1.
5/ Импортын болон дотоодын шар буурцаг нь фитоэстрогенийн үйлчилгээтэй изофлавоноид болох Дайдзейн, Ононин агуулж байна. Бэлдмэлийг саатсан шар бием, уутанцарын цэврүүтэй үннэнд өгч сэргийлэх боломжтойг тогтоов. Технологи 1, Бэлтгэх, шалгах заавар1, хэрэглэх заавар1, ФӨ 1.
6/ Азарга, гүүний цусны инсулин, пролактины хэмжээ 0.81 буюу сөрөг хамааралтайг тогтоов. Адууны ийлдсэнд инсулин ихсэж, доголсон адууны тоо 3,6%-ийг эзлэж байгаа нь 2 дугаар хэлбэрийн чихрийн шижинд /догол, ламинит/ өртөх магадлал өндөртэй байна. Оношлогоонд инсулины хэмжээг квадрат язгуураас гаргах аргыг /RISQI/ хэрэглэх нь тохиромжтой.
7/ ”Флатон” бэлдмэлийн эмчилгээний идэвхи 89.7% болохыг тогтоож, шинэчлэсэн технологийг боловсруулав. Флатон 2 бэлдмэлийн технологи 1, бэлтгэх, шалгах заавар 1, ФӨ 1 тус тус боловсруулав.
8/ Суурьшмал хот айлын ойрын бэлчээрийн ургамлын бүрдлийн тоо цөөн, арви нь бага байна. Хордуулах үйлчилгээ бүхий 3 зүйл ургамал тодорхойлогдож, алкалоид нь 0,013-0,1% байна.
9/ Малын иод дутлын эмгэг төвийн бүсэд 18.2, баруун бүсэд 12.4, зүүн бүсэд 17.0, улсын дунджаар 13.2% тархалттай байна. Хөрс, ус, ургамалд магни, фтор, мангани илүүдэлтэй байгаа нь иодын шингээлтийг саатуулж, дутагдах үндсэн шалтгаан болж байна. ИФ-ийн аргаар дан угшилт эсрэг бием ашиглан 3 төрлийн дааврын түпшрүүлгээр бамбайн эмгэгийг илрүүлэх боломж байна. Антигонист элементүүдээр баяжуулсан эрдэст долооц, тосон бэлдмэлийг сэргийлэх зорилгоор хэрэглэхийг зөвлөмж болгов.
10/ Зэс дутлын эмгэгийг оношлох түргэн тестийн арга боловсруулах ажлын хүрээнд өнгөний өөрчлөлт, мэдрэг чанараар өөр 3 хувилбарын тестийг бэлтгэн судлав. Хонь, ямааны цусны дээжинд зэсийн агууламжийг боловсруулсан тест болон АШС-ийн багажаар тодорхойлож харьцуулахад үзүүлэлтүүд дүйж байв.
11/ .”Монгаструм” бэлдмэлийн 100 мл-т байх хандлагдах бодисын хэмжээ 20-21%, аргаах бодис 3.9-5.0%, нийлбэр флаваноид 0.71-0.73%,витамин С 0.06-0.11мкмоль/л байна. Бэлдмэлийн хоруу чанар бага бөгөөд ходоодны шүүсний ялгаралтыг нэмэгдүүлэх, шүүсний хүчиллэг чанар, пепсины агууламжийг ихэсгэх, ходоодны биоцахилгаан идэвхийг нэмэгдүүлж, антиоксидант идэвхи үзүүлэх үйлдэлтэй байна. Эмчилгээний идэвхи нь 92.6% байна.
12/ Барагшун агуулсан бэлдмэл нь танин 0.05-0.06%, флаваноид 0.35-0.39%, сапонин 0.46-1.45%, витамин С 245.2-249.2 мг%,никотины хүчил 0.1-0.13мг%, каротин 8-10мг% тус тус агуулж байна. Бэлдмэл туршлагын малын биеийн жин, цагаан эсийн тоо, эсийн залгиурдах идэвхи, МДА хэмжээ, нийт уураг, уургийн фракцид эерэг нөлөө үзүүлж байна.
13/ Байгалийн бентонитын ион солилцолын багтаамж, эрдсийн найрлага, хувийн гадаргын талбайг тогтоож, нано бүтэцтэй болохыг баталгаажуулав. Бентонитын идэвхижүүлсэн бэлдмэлийн хар тугалга болон хромын ионыг адсорбцилах чадвар нь нэмэгдэж 84-90% байна.Тэжээлийн хордлого тайлах идэвхи үйлчилгээ үзүүлж байв.
14/ Монгол орны 4 зүйл ургамалд агуулагдах 8 төрлийн изофлавоноидуудыг илрүүлэв. Изофлавоны фракцаас бэлтгэсэн бэлдмэл нь цусан дахь пролактины хэмжээг 7 дахин, саамын хэмжээг 2,6 дахин нэмэгдүүлж байна.
15/ Үндсэн түүхий эдэд 11 төрлийн оксид, 32 төрлийн микроэлемент, 4.47% гумин хүчил агуулагдаж байна. Нүүрстөрөгч болох Фуллерин 38,5%, Шунгит 9,6% агуулж байна. Бэлдмэл нь архаг хордлого үүсгэхгүй, нийт уураг, альбумин, нийт глобулиныг нэмэгдүүлэх үйлчилгээ үзүүлж байна. БИБ-ын хэмжээ 1кг-д 19,3 мг гумин хүчил ба 100 хүртэл хувийн идэвхитэй байна.
16/ Адууны проинсулины аминхүчлийн дарааллыг олж, in-silico программ ашиглан нуклейтидын дарааллыг тодорхойлон, праймер гарган авав.
Адууны рекомбинант проинсулин даавар гарган авав. Монгол адууны инсулин дааврын идэвхи 1 мг-д 50 нэгж идэвхитэй, цэвэршилт нь 95%-иас дээш байна.