Аливаа ургамлын хүний эрүүл мэндийг дэмжих, тухайлбал хорт хавдар, чихрийн шижин, зүрх-судасны өвчнөөс сэргийлэх, анагаах болон нянгийн үржил, мутагенаас хамгаалах чадвар нь тэдгээрийн антиоксидант идэвхтэй шууд холбоотой.
Ягаан цээний навч нь бусад эмийн ургамлын навчны адилаар биологийн болон эмчилгээ-сувиллын олон төрлийн идэвх бүхий фенолт нэгдлийн эх үүсвэр юм. Харин үндэс нь
4.3±
0.03 % уураг,
10.9±
0.1 % цардуул,
26.1±1.2 % эслэг, 1.49±
0.02 % тос,
3.56±
0.05 % үнслэг (хуурай бодисын жинд харьцуулснаар) агуулж байв.
Навч нь ДФПГ чөлөөт радикал, АБТС радикал катион, супероксид анион саармагжуулах, Fe3 ион ангижруулах өндөр идэвх үзүүлсэн боловч Fe2 ионыг өөртөө холбож хоруу чанарыг нь саармагжуулах идэвх маш сул байв. Навчны этанол хандны ДФПГ, АБТС чөлөөт радикал саармагжуулах идэвх нь аскорбины хүчлээс бага байсан боловч бутилгидрокситолуолоос илт давуу байгааг тогтоов. Түүнчлэн уг хандны гарц, фенолт нэгдлийн агууламж нь ус болон метанол ханднаас өндөр байлаа.
Навчны 3 төрлийн хандны антиоксидант идэвх, тухайлбал, ДФПГ, АБТС чөлөөт радикал болон супероксид анион саармагжуулах, Fe3 ион ангижруулах идэвх нь фенолт нэгдлийн нийт агууламжтай шууд хамааралтайгаар (r:
0.863-1.0) өсч байв.
Навчны этанол хандыг этилацетатаар хандлаад силика гель болон октадекилсилан бүхий нээлттэй баганан хроматографид ачаалж 100 % этилацетат, 50 % метилийн спиртээр тус тус дэс дараалан угааж өндөр идэвхтэй нэмэлт бэлтгэх боломжтойг тогтоов. Нэг гр антиоксидант нэмэлт бэлтгэхэд
17.38 гр хатаасан навч шаардлагатай байв. Энэхүү нэмэлтийг антиоксидант идэвхт үндсэн бүрэлдэхүүн нь метилгаллат, пентагаллоилглюкозид, кверцетингаллоилглюкозид болохыг тогтоов.
Ягаан цээний үндсийн эслэгийн агууламж нь үр тариа, хүнсний ногооныхоос давуу байгааг тогтоож, түүнээс
37.68±1.53 % гарцтай хүнсний эслэгийн нэмэлт бэлтгэх арга боловсруулав. Уг нэмэлтийг хүнс баяжуулагч, мөн нунтаг, шахмал, капсул хэлбэртэй биологийн идэвхт нэмэлт хүнсээр ашиглах боломжийг илрүүлэв.
Боловсролын доктор(PhD)
Бүтээлийн тоо : 8
Ишлэгдсэн тоо : 0