Ямааны сүүг ферментээр ээдүүлэх процесст дулааны боловсруулалтын горим хэрхэн нөлөөлөхийг судалсан юм. Бидний судалгаа, туршилтын дүнгээс үзэхэд ямааны сүү ходоодны ферментийн үйлчлэлээр үнээний сүүнээс хурдан ээдэж, шар ус ялгаруулах чадвар өндөртэй байна. Гэхдээ дулааны боловсруулалтын горим нэмэгдэхэд үнээ, ямааны сүүний аль алины нь ээдэх хугацаа уртсаж байна. Халаалтын температур нэмэгдэхэд гель үүсэх болон ээдмийн реологийн шинж чанар өөрчлөгдөж байсан болон онолын дээрхи төсөөлөлд тулгуурлан ходоодны ферментийн үйлчлэлээр ямааны сүү ээдэх зүй тогтлыг илрүүлэв. Ямааны сүүг 95±1оС температурт халаасны дараа 10±2оС температур хүртэл хөргөөд пропион хүчлийн бактерийн хөрөнгийг янз бүрийн хэмжээтэй хийж, биологийн урьдчилсан боловсруулалт явуулж туршихад ямааны сүүн дэх пропион хүчлийн бактерийн эсийн тоо үнээний сүүтэй харьцуулахад нэг зэрэг доогуур байгааг пропион хүчлийн бактерийн нөлөөгөөр полифосфат үүсэх бионийлэгжилтэнд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг фосфорын агууламж ямааны сүүнд бага байдагтай холбон тайлбарлаж болох юм. Биологийн боловсруулалтын үр дүнд ямааны сүүний хүчиллэг нэмэгдэж, ходоодны ферментийн үйлчлэлээр ээдэх чадвар нь дээшлэж, гелийн реологийн шинж чанар сайжирч байв.
Судалгаа туршилтын үр дүнд ямааны сүүнд биологийн боловсруулалт хийхэд пропион хүчлийн бактерийн хөрөнгийг сүүний эзэлхүүний 0,1 хувиар хийж, 10±2оС температурт 16 цаг байлгаж, сүүний ерөнхий хүчиллэгийг 23оТ болгох нь хамгийн оновчтой горим болохыг тогтоов.
Бяслаг үйлдвэрлэх технологийн явцад пропион хүчлийн бактерийн эсийн тоо хэрхэн нэмэгдэж байгааг судлахад ямааны сүүний биологийн боловсруулалтын үед бактерийн өсөлт аажмаар үргэлжилж технологийн дараагийн үе шатуудад эрчимжиж, шар усыг шахахгүйгээр шүүрүүлэх үйлдлийн дараа 1 см3 эзэлхүүнд 109–1010 хүрч байв. Пропион хүчлийн бактериуд сүүнд болон ээдэмд өсөж үржснээр сүүний чихрийг пропионы болон цууны хүчил болтол исэлдүүлж, уургийг пептид ба амин хүчил болтол задалдаг бөгөөд дэгдэмхий тосны хүчлүүд, азотын чөлөөт хэлбэрүүд нь бяслаганд өвөрмөц амт, үнэрийг үүсгэдэг билээ. Үүнтэй холбогдуулан хийсэн судалгаагаар ямааны сүүний зөөлөн бяслагт дэгдэмхий хүчлүүд аажмаар хуримтлагдаж байгаа нь илэрсэн бөгөөд үүнийг пропион хүчлийн исэлтийн эрчим сулавтар боловч тогтвортой байснаар тайлбарлаж болно.
Бяслаганд уусамхай уургийн хэмжээ хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг судлахад 7 хоног хадгалсан бяслаганд уусамхай уургийн хэмжээ хамгийн их, тухайлбал ямааны сүүний бяслаганд
0.45 хувь, үнээний сүүнийхэд
0.34 хувь тус тус байв.
Боловсролын доктор(PhD)
Бүтээлийн тоо : 2
Ишлэгдсэн тоо : 0