Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх

Цөмийн аналитик арга боловсруулах, хэрэглэх



Салбар : Байгалийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : ШУТ төсөл

Хугацаа: 2002-2004

Санхүүжилт: 384880000 мян.төг

Түлхүүр үг : изотопын үүсгүүр, цацраг идэвх, тормозын цацраг

Үр дүн

1. Рентген спектрийн харьцангуй урт долгионы мужид фон үүсэх шалтгааныг авч үзэн хагас дамжуулагч детекторт болж буй процессыг тооцох шаардлагатайг
харуулж, Комптоны сарнилаас үүссэн электроны тормозлох үеийн спектр түгэлт флуоресценц гаргагч материалын элементийн найрлагаас хэрхэн хамаарахыг харуулсан онолын томъёо гаргасан. Изотоп үүсгүүрээс гарсан цацраг хагас дамжуулагч литийт цахиур детектор ба дээж бодистой харилцан үйлчлэх процессын математик загварыг боловсруулж, аналитик сигнал ба фон үүсэлтийг тайлбарлав.
2. ATOM, цөмийн физикийн аргаар геологи, биологи, хүрээлэн буй (хөрс, агаар, ус) орчны болон хүнсний бүтээгдэхүүнд цацраг идэвхт элемент, хортой хүнд
металл тодорхойлох арга зүй боловсруулах судалгаа явуулж, "Агаар дахь радоны хэмжээг тодорхойлох", "Резонансын нейтроноор алт тодорхойлох", "Гамма квантын шингээлтээр гурилны илчлэгийг тодорхойлох", "Гамма квантын шингээлтээр үр тарианы (буудайн) нойтон цавуулгыг шуурхай үнэлэх ", "Туузан дамжуургаар өнгөрч буй нүүрсний чийгийг 137Cs цацраг идэвхт үүсгүүр хэрэглэн тодорхойлох" зэрэг 8 арга боловсруулав.
3. ЦСТ-ийн цөмийн физикийн судалгааны суурь төхөөрөмжийн нэг болох электроны хурдасгагч микротрон МТ-22-ын 22 МэВ энергитэй болтлоо хурдассан электроны тормослолтын гамма цацрагийн (ү-сувгийг) урсгалыг ашиглан явуулах судалгаа, шинжилгээний шаралтын оптималь геометр нөхцлийг судлан тогтоов.
4. Монгол хүний хоол хүнсний үндсэн бүтээгдэхүүн болох бэлчээрийн маллагаатай нутгийн үүлдрийн малын мах, сүүнд байгалийн 40К, 232Th, 238U болон үүсмэл цацраг идэвхт 137CS-H цацраг идэвхийн хэмжээг байгаль цаг уурын бүс, малын төрлөөс нь хамааруулан судлах ажлыг гүйцэтгэж, манай орны мах, махан болон сүү, сүүн бүтээгдэхүүнд цацрагийн хэмжээ хэвийн хэмжээнд байгааг тогтоов.
5. Улаанбаатар хотын агаар, ундны ус, зарим газрын рашаан усны радоны хэмжээг судлан тогтоов.
6. ОУАЭА-ийн техник хамтын ажиллагааны тусламжаар нүүрсний үнслэг тодорхойлох лабораторийн болон зөөврийн төхөөрөмж, цацраг идэвхт кадми үүсгүүр, жингийн эталон туухай, цацраг бүртгэх рейтметр, бүрэн ойлтын РФС-ын рентген хоолойны хөргөлтийн систем зэрэг жар гаруй мянган ам долларын төхөөрөмж авч судалгаа, шинжилгээний ажлын баазыг сайжруулан өргөтгөв.
7. Энэхүү төслийн хүрээнд "Микротроныг тулгуур болон хавсрага судалгаанд хэрэглэх нь" сэдэвт олон улсын сургууль- семинар ISCP-2002-ыг ЦШНИ, ЦЭК-той, акад. Н.Содномын мэндэлсний 80 жилийн ойд зориулан "Бага энергийн физик" сэдэвт улсын хэмжээний эрдэм шинжилгээний бага хурлыг хамтран тус тус зохион байгуулан хийж, уг чиглэлээр 15 илтгэл тавигдав.

Удирдагч


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 "Нөөшилсөн жимс, хүнсний ногоонд хүнд металл, хортой болон химийн зарим элементийг тодорхойлох- Бүрэн ойлтын рентгенфлуоресценцийн арга :Монгол улсын стандарт, MNS. 5228: 2002 Дэлгэрэнгүй
2 "Шүдний хатуу эд. Хүнд металл, химийн зарим элемент тодорхойлох рентген флуоресценцийн арга. Монгол улсын стандарт, MNS: 5324: 2003 Дэлгэрэнгүй
3 "Агаар дахь радоны хэмжээг тодорхойлох арга" Монгол улсын стандарт , MNS.5246: он 2003 Дэлгэрэнгүй
7. Зөвлөмж

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Ш. Гэрбиш, Г. Ганболд "Зэс молибденийн хүдэр баяжуулах үйлдвэрийн бүтээгдэхүүний элементийн найрлагыг тодорхойлох РФА арга" Ашигтай загварын гэрчилгээ, № 978 Оюуны өмчийн газар. 2004 Дэлгэрэнгүй
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 G. Batdemberel, B. Toebbens .D. SangaaSh.Gerbish A comparative study of crystal structure of dinosaur and resent animal bones. (in English) BENSC Experimental Report , May 2002, HMI, Berlin, p. 172-173. 2001 Дэлгэрэнгүй
2 J. Bavarmaa Sh. Gerbish X-Ray Fluorescence in Member States IAEA. Mongolia. XRF News Letter, No.4, September , Printed by the IAEA in Austria, ISSN 1011-2669, pp. 6-7. 2002 Дэлгэрэнгүй
3 P.Zuzaan, D.Shagjjamba Results of radiation level study in some territory of Mongolia Proceedings of the 2-nd International School on Radioactivity and Radioactive Elements in Environment, 18-20 October , Tomsk, Russia, p.763-765. 2004 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 T.Oyunchimeg, G.Khuukhenkhuu, N.Norov , The Study of Mineral Spring Water of Mongolia. Proceedings of the 2-nd International School on Contemporary Physics, ISCP-2, Ulaanbaatar, Mongolia, 9-19 Sep 2002, p.180-182. [МУИС, ЭШБ, № 8 (159) x.121-126: ЦСТ-ийн 2002 оны тайланд орсон.] 2001 Дэлгэрэнгүй
2 Г.Ганболд, Г.Ганчимэг, Ш.Гэрбиш, Б.Далхсүрэн, А.Карибай, О.Отгонсүрэн Оненка возможности электронного ускорителя микротрона МТ-22 для из золоторудных местрождений. Proceedings of the 2-nd International School on Contemporary Physics, ISCP-2, Ulaanbaatar, Mongolia, 9-19 Sep , p.208-217. 2002 Дэлгэрэнгүй
3 J.Bayarmaa, T.Rinchinjugder Sh.Gerbish In-Situ Applications ofXRF Techniques in Erdenet Mining Corporation. Proceedings of the 2-nd International School on Contemporary Physics, ISCP-2, Ulaanbaatar, Mongolia, 9-19 Sep , p.218-228. 2002 Дэлгэрэнгүй
4 B.Erdev, P.Zuzaan, B.Munkhtsetseg, D.Batgerel Yu.Teterev D.Baatarkhuu , On the Radiation Protection in Premises of the Microtron MT-22 and Other Buildings. Proceedings of the 2-nd International School on Contemporary Physics, ISCP-2, Ulaanbaatar, Mongolia, 9-19 Sep , p.229-237. 2002 Дэлгэрэнгүй
5 Г.В., П.Зузаан, Б.Эрдэмчимэг А.Ю.Портной, Павлинский, А.Ю.Духанин Расчет тормозного спектра электронов отдачи, возникающего при возбуждении рентгеновской флуоресценции излучением радиоизотопных источников. Журнал "Аналитика и контроль" т.6, № 4 с. 390-394 2002 Дэлгэрэнгүй
6 G. Ganbold, G. Ganchimeg, A. Karibai Sh. Gerbish. B. Dalkhsuren, and O.Otgonsuren. Estimation possibility of determination gold in ores using photoneutrons of cyclic electron accelerator microtron MT-22. (in English). Book of abstracts ISCP-, 9-19 September , Ulaanbaatar, Mongolia, p. 53. 2002 Дэлгэрэнгүй
7 Б.Эрдэмчимэг, П.Зузаан, Г.В.Павлинский А.Ю.Портной, Изотопон үүсгуүртэй рентген флуоресценцийн анализын үед бага энергийн мужид үүсэх тийрэгдсэн электроны тормозын спектрийн тооцоо. МУИС, ЭШБ, №167(9) х.29-38. 2002 Дэлгэрэнгүй
8 Б.Далхсүрэн, Ц.Намчинсүрэн, О.Отгонсүрэн, Б.Эрдэмчимэг . Ш.Гэрбиш Улаанбаатар хотын авто замын дагуух хөрснип элемщнтийн судалгаа. МУИС, ЭШБ, № 167(9) х.39-44. 2002 Дэлгэрэнгүй
9 Ж.Баярмаа, Ш.Гэрбиш, Б.Далхсурэн , и.Цэрэнгомбо Баруун бүсийн зарим апмгуудын усыг БОРФА-аар судалсан нь. МУИС, ЭШБ, № 167(9) х.45-50. 2002 Дэлгэрэнгүй
10 Ц.Эрхэмбаяр, Г.Хуухэнхуу . Н.Норов Төв аймгийн зарим сумуудын хөрсний цацраг идэвхийг тодорхойлсон дүн. МУИС, ЭШБ, № 167(9) х.51-58. 2002 Дэлгэрэнгүй
11 J.Bayarmaa Sh.Gerbish, Some Development and Improvement of ED XRF Techniques in Mongolia. МУИС, ЭШБ, № 167(9) x.59-61. 2002 Дэлгэрэнгүй
12 Б.Отгоолой, Н.Энхбат, Д.Баатархуу, Д.Сангаа, Д.Баатархүү П.Зузаан, Микротрон МТ-22-ын гамма суваг дахь электроны багцын эффектив диаметрийг үнэлэх. МУИС, ЭШБ, № 167(9) х.91-95. 8. Л.Баяржаргал , Болрын кристаллд 22 МэВ энергитэй электроны үплчлэлээр үүссэн эвдрэлийн рентгенграфын судалгаа. МУИС, ЭШБ, №179 (10), 2003, х.99-105. 2002 Дэлгэрэнгүй
13 Б.Отгоолой, П.Зузаан, С.Одмаа, Д.Баатархуу Резонансын нейтроны идэвхжилээр алтны агуулгыг тодорхойлох асуудалд. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) , х. 173-178. 2003 Дэлгэрэнгүй
14 Д.Төмөрбаатар, Д.Баатархүү, Н.Оюунханд, Д.Төгсбаяр Зусах буудайд гамма цацрагипн үзүүлэх нөлөө. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.205-214. 2003 Дэлгэрэнгүй
15 Б.Эрдэв, Б.Мөнхцэцэг Орон сууцны агаарын радон. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.215-220. 2003 Дэлгэрэнгүй
16 Б.Эрдэв, М.Чадраабал, Б.Мөнхцэцэг , Агаарын радоноос хүний жилд авах тунг тодорхойлох нь. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.221-224. 2003 Дэлгэрэнгүй
17 Д.Сангаа, С.Даваа, П.Зузаан, Б.Отгоолой, Л.Дэлгэрбат, Г.Жаргалжав, Л.Ням-Очир, Д.Отгонбаяр , Зэсийн хүдрийн рентгенографын тоон анализ. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.225-233. 2003 Дэлгэрэнгүй
18 Ш.Гэрбиш, Н.Балжинням, Л.Мөнгөнцэцэг, Н.Пүрэвжав, Б.Батбаяр, П.Жавхлан, Д. Баатархүү Шүдний хатуу эдийн найрлагыг тодорхойлох цөмийн физикийн судалгаа. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.234-241. 2003 Дэлгэрэнгүй
19 Ш.Гэрбиш, Ж.Баярмаа, Н.Балжинням, Д.Баатархуү, Б.Далхсүрэн, О.Отгонсүрэн , Хүнсний бүтээгдэхүүнд нэмж байгаа химийн зарим элементүүдийг тодорхойлох цөмийн физикийн аргууд. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.242-245. 2003 Дэлгэрэнгүй
20 Ш.Гэрбиш, Д.Рэгдэл, Д. Долгор, М. Баяржаргал, Н.Балжинням , Уураг (ампет)-ийн эрдэс напрлагын шинжилгээ. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.246-247. 2003 Дэлгэрэнгүй
21 Ш.Гэрбиш, Г.Пүрэвдорж, Н.Балжинням, О.Отгонсүрэн, Б.Далхсурэн, Д.Баатархүү Тарваганы хүн махны борц, түүний шатаасан үнсэнд гамма идэвхжилийн шинжилгээний аргаар хийсэн судалгаа. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.248-250. 2003 Дэлгэрэнгүй
22 Ш.Гэрбиш, Б.Далхсурэн, Р.Маахүү, Л.Бадамханд, Ж.Цийрэгзэн , Хүнсний бүтээгдэхүүнд цацраг идэвхит элемент тодорхойлсон судалгааны дүнгээс. МУИС, ЭШБ, № 179 (10) х.251-253. 2003 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 П.Зузаан . Б.Эрдэмчимэг Разработка методики энергодисперсионного рентгенофлуоресцентного определения содержаний некоторых элементов в продуктах обогащения ГОК Эрдэнэт. IV Всероссийская конференция по рентгеноспектральному анализу, Тезисы докладов, 25-28 июня ,Иркутск,с. 29 2002 Дэлгэрэнгүй
2 Г.В., П.Зузаан, Б.Эрдэмчимэг А.Ю.Портной, Павлинский О формировании фона в длинноволновой области рентгеновского спектра при вожбуждении флуоресценции. излучением радиоизотопных источников. IV Всероссийская конференция по рентгеноспектральному анализу, Тезисы докладов, 25-28 июня ,Иркутск, с. 40 2002 Дэлгэрэнгүй
3 J. Bayarmaa Sh. Gerbish Some progress and Development of ED XRF Techniques in Mongolia. (in English) (Poster). IV Всероссийская конференция пo рентгеноспектралы-юму анализу. 25-28 Июня , Иркутск, РФ. (Submitted to the conference proceedings). 2002 Дэлгэрэнгүй
4 A. Luvsan-lsh Tserendavaa Oyunchimeg, Gonchigdorj Khuukhenkhuu, Nanzad Norov The Relative Analysis of Rn-222 in Water for Public Supply Pump Houses of Ulaanbaatar City. World Congress on Medical Physics and Biomedical Engineering, wc, 24-29 August , Sydney, p. 1-2. 2003 Дэлгэрэнгүй
5 J.Tsiiregzen, J.Bekh-Ochir ErdeyJB Munkhtsetseg B Chadraabal M, Detection of Radon Concentration in Dwellings and working places Radioactivity and Radioactive elements in Environment, 2nd International Conference Tomsk, 18-22 Oct p. 727-729 2004 Дэлгэрэнгүй
6 G. Ganbold, S. Gerbish, G. Ganchimeg, A. G D. Baatarkhuu Belov. Bulk analysis method of Gold Determination in Ores using Epithermal Neutron of Cyclic Electron Accelerator Microtron MT-22. Preprint JINR, E18--96, Dubna. 2004 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Б.Далхсүрэн, П.Зузаан, С.Билал, Ц.Цэрэнгомбо , Ш Гэрбиш Хөрсний элементийн агуулгыг РФА-ийн аргаар судалсан дүнгээс. XXI зуун. Бүс нутгийн тогтвортой хөгжил- мэдээллийн технологи - онол, практикийн бага хурлын илтгэлийн эмхэтгэл номонд.Өлгий хот, Баян-Өлгий х.74-77 2002 Дэлгэрэнгүй
2 A.Yu, G.V.Pavlinsky, P.Zuzaan .Portnoy, The background formation in low energy region for radioisotope XRF Analysis. International School on Contemporary Physics, (in English) Book of abstracts ISCP-, 9-19 September , Ulaanbaatar, Mongolia, p. 2002 Дэлгэрэнгүй
3 D.Baatarkhuu, P.Zuzaan, B.Otqooloi, S.Odmaa, N.Enkhbat Distribution of Bremsstra Wung Radiation and Neutron Background in Gamma Irradiation Channel of Microtron MT-22. Proceedings of the 2-nd International School on Contemporary Physics, ISCP-2, Ulaanbaatar, Mongolia, 9-19 Sep , p.175-179. 2002 Дэлгэрэнгүй
4 B.Erdev, D.Baatarkhuu, B.Munkhtsetseg and D.Batgerel. On the radiation protection of premises of a microtron MT-22 and ohter houses. Book of abstracts ISCP-, 9-19 September , Ulaanbaatar, Mongolia. 2002 Дэлгэрэнгүй
5 G.Khuukhenkhuu, N.Norov Ts.Oyunchimeg. The study of mineral spring water of Mongolia by nuclear physics methods. Book of abstracts ISCP-, 9-19 September , Ulaanbaatar, Mongolia. 2002 Дэлгэрэнгүй
6 Б. Далхсурэн, Ц. Цэрэнгомбо . Д. Баатархуү, LU. Гэрбиш Рөзонансны нейтроноор алт тодорхойлсон дүн. Бүс нутгийн тогтвортой хөгжил, мэдээллийн технологи-. Э/ш онол практикийн бага хурал. Өлгий хот,, Баян-Өлгий. хх. 70-71. 2002 Дэлгэрэнгүй
7 Ш. Гэрбиш, Г. Ганболд, Г. Ганчимэг , Иргэдийг байгалипн цацрагаар шарагдахыг хязгаарлах асуудалд. Эрдэм шинжилгээний бичиг, Барилга архитектур корпораци № 1,хх. 119-121. 2002 Дэлгэрэнгүй
8 Б. Далхсурэн, Ш. Гэрбиш, П. Зузаан, С. Билал, Б. Эрдэнэчимэг, Ц.Цэрэнгомбо Элементийн агуулгыг РФА-ийн аргаар судалсан дүнгээс. Бүс нутгийн тогтвортой хөгжил, мэдээллийн технологи-. Э/ш онол практикийн бага хурал. Өлгий хот Баян-Өлгий. хх. 74-77. 2002 Дэлгэрэнгүй
9 J. Bayarmaa, T. Rinchinjugder Sh. Gerbish, In-Situ applications of XRF Techniques in Erdenet Mining Corporation. (in English), ШУТИС, Уул уурхайн инженерийн сургууль. Э/ш. бага хурал, Эрдэс баялгийн цогцолбор-шинжлэх ухаан технологийн дэвшил-. Улаанбаатар , хх. 126-129. 2002 Дэлгэрэнгүй
10 Г. Ганболд, Г. Ганчимэг, Ш. Гэрбиш, Б. Далхсүрэн, А. Карибай, О.Отгонсүрэн Оценка возможности электронного ускорителя микротрона МТ-22 для анализа золота проб из золоторудных месторождений (на русском). ШУТИС, Уул уурхайн инженерийн сургууль. Э/ш. бага хурал, Эрдэс баялгийн цогцолбор-шинжлэх ухаан технологийн дэвшил-. Улаанбаатар , хх. 138-141. 2002 Дэлгэрэнгүй
11 Н.Нямдаваа, Б.Эрдэв Радон ба уушигны өмөнгипн эрсдэл. "Клиникийн лекцүүд" Анагаах ухааны хүрээлэн х.49-52. 2002 Дэлгэрэнгүй
12 Л.Бадамханд, Р.Маахуу . Ж.Цийрэгзэн Хүнсний бүтээгдэхүүнд цацрагийн бохирдлыг тодорхойлсон судалгааны үр дүнгээс. "Maл, амьтны гаралтай хүнсний бүтээгдэхүүний чанар, аюулгүй байдал" Эрдэм шинжилгээ, үйлдвэрлэлийн бага хурал. он, УБ 2003 Дэлгэрэнгүй
13 Н.Норов, Г.Хүүхэнхүү, Н.Энхбат , ЦЭрхэмбаяр , Монголын төвийн бүсипн цацрагипн дэвсгэр түвшний судалгаа. "Төвийн бүсийн уур, амьсгал байгаль орчны өөрчлөлт" сэдэвт Орос-Монголын хамтарсан бага хурал (Сэлэнгэ, Сүхбаатар хот09.22-23), Илтгэлүүдийн эмхэтгэл, х.72-81. 2003 Дэлгэрэнгүй
14 Н.Норов, Д.Аззаяа, Н.Энхбат , Төвийн бүсийн зарим хотуудын хөрсний микро элементийн судалгаа. "Төвийн бүсийн уур, амьсгал байгаль орчны өөрчлөлт" сэдэвт Орос-Монголын хамтарсан бага хурал (Сэлэнгэ, Сүхбаатар хот09.22-23), Илтгэлүүдийн эмхэтгэл, х.114-119. 2003 Дэлгэрэнгүй
15 П.Зузаан Дамдинсурэн Ж.Оюун, Рентгенфлуоресценцийн анализын аргаар эмийн найрлаганд ордог эрдэс чулуунд зарим эелемент тодорхойлсон нь. "Уламжлалт анагаах ухааны асуудлууд" олон улсын эрдэм шинжилгээний бага хурал (Улаанбаатар, ), Илтгэлүүдийн хураангуй, х.29. 2003 Дэлгэрэнгүй
16 Ж.Цийрэгзэн, Ш.Гэрбиш, Р.Маахүү, Л.Бадамханд Хүнсний бүтээгдэхүүнд цацраг идэвхит элемент тодорхойлсон судалгааны дүнгээс. Монгол улсад мал эмнэлэг, үржлийн алба байгуулагдсаны 80 жилийн ойд зориулсан "Шинэ бүтээл шилдэг технологи " эрдэм шинжилгээний хурлын илтгэлүүдийн эмхэтгэл х.64-65. 2003 Дэлгэрэнгүй
17 Б.Далхсурэн, Р.Маахуу, Л.Бадамханд, Ж.Цийрэгзэн Ш,Гэрбиш , Хүнсний бүтээгдэхүүнд цацраг идэвхит элемент тодорхойлсон судалгааны дүнгээс. Монгол улсад мал эмнэлэг, үржлийн алба байгуулагдсаны 80 жилийн ойд зориулсан "Шинэ бүтээл шилдэг технологи " эрдэм шинжилгээний хурлын илтгэлүүдийн эмхэтгэл х.66-67. 2003 Дэлгэрэнгүй
19.Аргачлал

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :


СЭТГЭГДЛҮҮД