Шинжлэх Ухаан Технологийн Сан
Нэвтрэх

Нейросайнсын судалгааны "Live cell imaging" технологи дамжуулалт



Салбар : Анагаах ухаан, эрүүл мэндийн шинжлэх ухаан

Төслийн дугаар :

Төслийн төрөл : Инновацийн төсөл

Хугацаа: 2015-2017

Санхүүжилт: 99,000.0 мян.төг

Түлхүүр үг : Нейросайнс Инсулин Нейрон Анхдагч өсгөвөр Грелин ГТП-1 Нойр булчирхай Гипоталамус

Үр дүн

1. Протокол: Амьд эсийн цитоплазмын Са2+ ионы концентраци ([Ca2+]i) тодорхойлогдов
2. Протокол: Лангерхансийн арлын инсулины шүүрэл ялгаралтын түвшинг тодорхойлов
3. Протокол: Лангерхансийн арлын ([Ca2+]i) тодорхойлогдов
4. Протокол: Таргалалт, чихрийн шижинтэй хүмүүсийн цусны сахар, инсулин, грелин, GLP-1, дааврын төвшин тодорхойлогдов
5. Протокол: Хулганы сүүлний венийн цусанд глюкоз, инсулин дааврын төвшинг тодорхойлов
6. Протокол: Хулганы тархины 3 дугаар ховдолд гуурс суулгав
7. Протокол: Хулганы тархины ховдолд даавар тарьж биеийн жин, хооллолт, температурт гарах өөрчлөлтийг хэмжив
8. IF бүхий олон улсын сэтгүүлд өгүүлэл хэвлүүлэв

Удирдагч


Бүрэн эх

Эрдэм шинжилгээний бүтээл
1. Нэг сэдэвт бүтээл, ном, товхимол /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Х Баттулга “Чихрийн шижин хэвшинж 2-ын үеийн ийлдсийн грелин дааврын хөдлөл зүй” АУ-ы магистрын ажлын нэг сэдэвт бүтээл Дэлгэрэнгүй
2 Ц .Энхчимэг “Чихрийн шижин хэвшинж 2-той хүмүүст ийлдсийн глюкагон төст пептид-1 дааврын хөдлөл зүйг тодорхойлсон дүн АУ-ы магистрын ажлын нэг сэдэвт бүтээл Дэлгэрэнгүй
3 А. Алтанзул “Чихрийн шижин хэвшинж 2-ын үеийн инкретин эмчилгээ” АУ-ны магистрын ажлын нэг сэдэвт бүтээл Дэлгэрэнгүй
2. Эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлийн нэр

3. Шинэ ба шинэчилсэн бүтээгдэхүүний загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
4. Шинэ болон шинэчилсэн технологи /нэр/

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Нейросайнсын судалгааны “live cell imaging” технологи Дэлгэрэнгүй
5. Тоног төхөөрөмжийн туршилтын загвар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
6. Батлагдсан стандарт

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
7. Зөвлөмж

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
8. Заавар

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
9. Патент

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
10.Ашигтай загварын гэрчилгээ


Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
12. Техник эдийн засгийн үндэслэл

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
13. Газрын зураг, атлас

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
14. Шинэ онол, теором

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
15. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Battuvshin Lkhagvasuren The histaminergic system is involved in psychological stress‐induced hyperthermia in rats. Physiol Rep. 2017 Дэлгэрэнгүй
2 Marc Gilbert, Enkhsaikhan Lkhagvasuren, Damdindorj Boldbaatar The Regulation of Energy Metabolism 2017 Дэлгэрэнгүй
3 Battuvshin Lkhagvasuren The histaminergic system is involved in psychological stress‐induced hyperthermia in rats. Physiol Rep. 2017 Дэлгэрэнгүй
16. Эрдэм шинжилгээний өгүүлэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 X. Баттулга , А.Алтанзул, Ц.Энхчимэг, Б.Дамдиндорж Өлөн үеийн ба хоол идсэний дараах ийлдсийн грелин дааврын түвшинг чихрийн шижин хэв шинж2-той хүмүүст тодорхойлсон нь. 2016 Дэлгэрэнгүй
2 А. Алтанзул , Ц.Энхчимэг, Х.Баттулга, Л.Энхсайхан, С.Сайнбилэг, Т.Баясгалан, Б.Дамдиндорж Чихрийн шижингийн үеийн инкретин эмчилгээ. 2016 Дэлгэрэнгүй
3 Ц. Энхчимэг, Х.Баттулга, А.Алтанзул, Л.Энхсайхан, Д.Оюунгэрэл, С.Сайнбилэг, Т.Баясгалан, Б.Дамдиндорж Чихрийн шижин хэв шинж 2-той хүмүүст Глюкагон төст пептид-1 дааврын түвшин буурсан нь. 2017 Дэлгэрэнгүй
17.Эрдэм шинжилгээний илтгэл гадаад

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 E.Renchindorj, G. Munkhtulga , T Norov Sleep apnea and primary snoring contributes to development of obesity-a casecomtrol study. 2015 Дэлгэрэнгүй
2 B. Damdindorj Ghrelin inhibits GLP-1-induced [Ca2+]I increases, insuln release and cAMP production in rat pancreatic islet b-cells 2015 Дэлгэрэнгүй
3 Ts Enkhchimeg, A.Altanzul, B.Damdindorj, Kh Battulga Postprandial total and active Glucagon-like peptide 1 levels of serum in type 2 diabetic Mongolian patients” 2016 Дэлгэрэнгүй
4 N.Erkhembayar, E.Solongo, D.Ankhbayar, M.Sugarmaa, L.Battuvshin, Boldbaatar Damdindorj Тo assess psychological screening and quality of life in type 2 diabetic patients: a cross sectional hospital-based study” 2016 Дэлгэрэнгүй
5 Ts Enhkchimeg, Kh Battulga, A.Altanzul, B Damdindorj Glucagon-like peptide 1 levels of serum in type 2 diabetes mellitus Mongolian patients” 2016 Дэлгэрэнгүй
6 Kh Battulga, A.Altanzul, Ts Enkhchimeg, T.Bayasgalan, B.Damdindorj Fasting and postprandial acylated, unacylated ghrelin levels of serum in newly diagnosed type 2 diabetic patients” 2016 Дэлгэрэнгүй
7 Kh Battulga, A.Altanzul, Ts Enkhchimeg, B Damdindorj Postprandial acylated and unacylated ghrelin levels of serum in the type 2 diabetic Mongolian patients” 2016 Дэлгэрэнгүй
8 E.Ryenchindorj, B.Javkhlan , Kh Battulga, Ts Enkhchimeg, L.Battuvshin, Boldbaatar. Damdindorj A cross-sectinal study on sleep apnea screening in patients with obesity 2016 Дэлгэрэнгүй
9 B.Damdindorj , T.Enkhchimeg, K.Battulga, A.Altanzul, S.Saindelger The influence of ghrelin on glp-1 and rising of the insulin secretion in beta cells islets 2016 Дэлгэрэнгүй
10 Boldbaatar Damdindorj, Katsuya Dezaki, Toshihiko Yada The blockade of endogenouse ghrelin improves GLP-1-induced insulin release in type 2 diabetic gk rats. 2016 Дэлгэрэнгүй
11 Ts Enhkchimeg, Kh Battulga, A.Altanzul, B Damdindorj Total and active Glucagon-like peptide 1 levels of serum in type 2 daibetic Mongolian subjects 2016 Дэлгэрэнгүй
12 L Battuvshin, E Ryenchindorj, Boldbaatar Damdindorj The role of TRP Channels in Thermoregulation and energy Metabolism 2016 Дэлгэрэнгүй
13 Kh Battulga, A.Altanzul, Ts Enkhchimeg, B.Damdindorj Fasting acylated and unacylated ghrelin levels of serum in newly diagnosed type 2 diabetic Mongolian patients 2016 Дэлгэрэнгүй
14 E.Solongo, D.Ankhbayar, N.Erkhembayar, M.Sugarmaa, L.Battuvshin , Boldbaatar Damdindorj Quality of life and psychological screening in mongolian patients with type 2 diabetes: A cross section hospital-based study. 2016 Дэлгэрэнгүй
15 E.Ryenchindorj, B.Javkhlan, Kh Battulga , Ts Enkhchimeg, L.Battuvshin , Boldbaatar Damdindorj Sleep apnea screening in mongolian obese patients: Across-section hospital-based controlled study. 2016 Дэлгэрэнгүй
16 Kh Battulga, Ts Enkhchimeg, L.Enkhsaikhan , L.Battuvshin , T.Bayasgalan , Boldbaatar Damdindorj Changes of fasting and postprandial ghrelin levels in type 2 diabetic mongolian patients. 2016 Дэлгэрэнгүй
17 B.Damdindorj Interaction between ghrelin and GLP-1 on glucose-induced insulin release in islet beta cells. 2016 Дэлгэрэнгүй
18 Boldbaatar Damdindorj, J.Coorigan, B.Lhagvasuren Thermosensation and Interoception: Limbic system is involved in thermoregulatory behaviours. 2017 Дэлгэрэнгүй
19 Sevjidmaa Baasanjav, Kazuyuki Sugahara, Boldbaatar Damdindorj Defect of proteoglycan synthesis cause marfan syndrome and connective tissue stability decrease. 2017 Дэлгэрэнгүй
20 Boldbaatar Damdindorj , E.Nayantai, B.Lhagvasuren Psychological issues in patients with diabetes in Mongolia. 2018 Дэлгэрэнгүй
18.Эрдэм шинжилгээний илтгэл дотоод

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 “Инсулины шүүрэл ялгаралт ба глюкозын метаболизмыг грелин даавар зохицуулах нь”. Б.Дамдиндорж. “Цусны албаны хөгжил, хандлага” онол, практикийн 12-р бага хурал10.16. 2015 Дэлгэрэнгүй
2 А.Алтанзул, Ц.Энхчимэг, Б.Дамдиндорж “Инсулиностатик грелин дааврын түвшинг чихрийн шижин хэв шинж 2-той хүмүүсийн сийвэнд тодорхойлсон дүн”. Х.Баттулга, Эрдмийн чуулган-58, Эмзүй, Био-Анагаахын салбар хуралдаан 2016 Дэлгэрэнгүй
3 А.Алтанзул, Ц.Энхчимэг, Б.Дамдиндорж “Чихрийн шижин хэв шинж2-той хүмүүсийн сийвэнд грелин дааврын түвшинг тодорхойлсон дүн” Х.Баттулга , АШУҮИС-ийн ЭЗБАС-ийн эрдмийн чуулган04.01 2016 Дэлгэрэнгүй
4 “Глюкозын метаболизмыг грелин даавар зохицуулах нь”. Б.Дамдиндорж. “Neuroscience day-workshop”MNUMS4.14. 2016 Дэлгэрэнгүй
5 “Технологи дамжуулалт төслийн төнилцуулга” Монголын анагаахын шинжлэх ухааны эрдмийн чуулган-59 Б.Дамдиндорж 2017 Дэлгэрэнгүй
6 Х.Баттулга, А.Алтанзул, Б.Дамдиндорж “Чихрийн шижин хэв шинж 2-той хүмүүст Глюкагон төст пептид-1 дааврын хөдлөл зүйн түвшинг тодорхойлсон дүн” Ц.Энхчимэг , Монголын дотоод шүүрэл, чихрийн шижин судлалын үндэсний 7 дугаар чуулган 2017 Дэлгэрэнгүй
7 Б.Сарби, Л.Баттүвшин, Б.Дамдиндорж “Нойрсох үеийн амьсгал тасалдах хамшинжийг таргалалттай болон хэвийн жинтэй хүмүүст илрүүлсэн нь” Э.Ренчиндорж , АШУҮИС, Эмнэл зүйн салбар Эрдмийн чуулган-59 2017 Дэлгэрэнгүй
19.Аргачлал

Зохиогч Бүтээлийн нэр Он
1 Pipette 100 μl-р detection antibody-г нүд бүрт хийнэ. Дэлгэрэнгүй
2 Оношлуурын тавцанг битүүмжлэн ороож эргүүлэгч дээр 700-900 эрг/мин хурдаар өрөөний температурт 1 цагийн турш байлгана. Дэлгэрэнгүй
3 Нүд бүрийг шүүж, оношлуурын тавцан washer ашиглан 350 μl Working Strength Wash Buffer-р нүд тус бүрийг 6 дахин угаана. Уламжлалт аргаар, нүд бүрийг Working Strength Wash Buffer-р оношлуурын тавцан угаах сав ашиглан дүүргэнэ. (Олон сувагтай пипетка хэрэглэхгүй.) Угаалга хооронд оношлуурын тавцанг урвуу харуулан шингэнийг асгасны дараа шингээгч цаасанд дээр зөөлөн товшиж үлдэгдэл шингэнийг шингээж авна. Сүүлийн угаалганы дараа үлдсэн шингэнийг цаасанд аль болох сайн шингээх хэрэгтэй. Дэлгэрэнгүй
4 100 фермент холбоот эсрэг биеийн уусмалыг нүд тус бүрт хийх хэрэгтэй. Дэлгэрэнгүй
5 Оношлуурын тавцанг битүүмжлэн ороож 15 мин турш өрөөний температурт эргүүлэгч ашиглан 700-900 эрг/мин хурдаар инкубаци хийнэ. Дэлгэрэнгүй
6 Зогсоох уусмалыг 100 μl-г нүд бүрт хийн зугуухан хөдөлгөж холино. Дараагийн алхам хийхээс өмнө хийн бөмбөлөггүй болгох хэрэгтэй. Оношлуурын тавцан reader-ын тусламжтайгаар оношлуурын тавцангийн нүд бүрт гэрлийн нягтыг тодорхойлно. Stop solution хийснээс хойш хурдан уншуулах ба 30 мин-с хэтэрч болохгүй.(Зураг 15) Сорьцонд байх инсулины хэмжээтэй өнгөний өтгөн шингэн байх нь шууд хамааралтай байна. Инкретин эмчилгээ ЧШХШ-2 шинээр оношлогдсон өвчтөнүүдийг ДПП-4 хориглогчийн (Вилдаглиптин) ба ГТП-1-ын аналоги (Лираглутид) 2 бүлэг болгон эмчилгээний үр дүнг урт (3 сар) ба богино (10 хоног ) хугацаанд үнэлж үр дүнг судлав. ДПП-4 хориглогчийн бүлэгт Вилдаглиптиний 100 мг ( Зураг 18) шахмалыг өглөө, орой хоолны дараа уулгаж, харин ГТП-1-ийн аналоги бүлэгт Лираглутидийг 0.6 мг-аар, өдрийн хоолны дараа, хэвлийн арьсан дор, хоногт нэг удаа тарьсан. HOMA-IR, HOMA-β индекс: HOMA-IR болон HOMA-β –г доорх томьёогоор тооцоолов. Статистик боловсруулалт ЧШХШ2-ын эмчилгээ үр дүнтэй байгаа эсэх үзүүлэлтийг судалгааны үр дүн болгон сонгож авсан. ЧШХШ2-ын эмчилгээ үр дүнтэй байгаа эсэхийг цусан дахь глюкозжсон гемоглобины түвшинд үндэслэн тогтоосон. Судалгаанд хамрагдагсдын глюкозжсон гемоглобин HbA1C ≤ 6.5% бол ЧШ-ийн хяналт үр дүнтэй, HbA1C > 6.5% бол ЧШ-ийн хяналт үр дүнгүй байна гэж үзсэн. Тоон үзүүлэлтийг дундаж болон стандарт хазайлтаар, категори үзүүлэлтийг хувиар илэрхийлсэн. Бие биеэс үл хамаарах бүлэг хоорондын ялгааг үл хамааралт түүврийн t тест, One way ANOVA тест, Хи квадрат тестээр шинжилсэн. Хэвийн тархалтгүй (Kolmogorov-Smirnov шинжүүрээр тооцсон) тоон үзүүлэлтийг медиан болон дээд, доод квартилаар илэрхийлж бүлэг хоорондын ялгааг Wilcoxon’s rank-sum тестээр шинжилсэн. Шинээр туршсан эмийн эмчилгээний өмнөх ба дараах үеийн цусан дахь глюкоз ба инсулины түвшин хоорондын ялгааг хамааралт түүврийн t тестээр шинжилсэн. Эрсдэлт хүчин зүйлс хоорондын хамаарал: Судалгаанд сонгон авсан эрсдэлт хүчин зүйлс хоорондын хамаарлыг логик регрессийн шинжилгээгээр үнэлж odds ratio (OR) ба 95%-ийн итгэх интервал (95% CI) -аар илэрхийлсэн. Ингэхдээ нас, хүйс, архины хэрэглээ, тамхидалт, дэглэм, даралт ихсэлттэй эсэх, дислипидеми, систолын цусны даралт, диастолын цусны даралт, биеийн жингийн индекс (БЖИ), бүсэлхийн тойрог (БТ), биеийн өөхний хэмжээ (БӨХ), холестрин, өлөн үеийн глюкоз, өлөн бус глюкоз, инсулин, С-пептид зэрэг үзүүлэлтүүдийг судалгааны эцсийн үр дүн буюу эмчилгээ үр дүнтэй байх эсэхэд нөлөөлөх эрсдэлт хүчин зүйлээр сонгож авсан. Судалгаанд сонгон авсан эрсдэлт хүчин зүйлс тус бүр үр дүнтэй хамааралтай эсэхийг нэг хүчин зүйлийн логик регрессийн шинжилгээгээр шинжилсэн. Судалгаанд сонгон авсан эрсдэлт хүчин зүйлс эцсийн үр дүнтэй бие даасан хамааралтай эсэхийг олон хүчин зүйлийн логик регрессийн шинжилгээгээр шинжилсэн. Судалгаанд хамрагдагсдын дунд ЧШ-ийн хяналт үр дүнтэй байгаа хүмүүсийн эзлэх хувь харьцангуй бага байсан. Тиймээс нэг хүчин зүйлийн логик регрессийн шинжилгээгээр судалгааны эцсийн үр дүнтэй статистик ач холбогдолтой хамааралтай (P<0.05) байсан эрсдэлт хүчин зүйлсийг олон хүчин зүйлийн логик регрессийн шинжилгээнд сонгож оруулсан. Олон хүчин зүйлийн логик регрессийн шинжилгээ: Эмчилгээ үр дүнтэй байх эсэхтэй бие даасан хамааралтай болох нь тогтоогдсон тоон үзүүлэлт ба глюкозжсон гемоглобин (HbAC1)-ы түвшин хоорондын хамаарлыг шугаман регрессийн шинжилгээгээр шинжилсэн. Тоон үзүүлэлт хоорондын хамаарлын хүчийг Pearson-ний корреляцийн коэффициентээр тооцсон. Бүх статистик анализыг хоёр талт байдлаар хийсэн ба Р утга <0.05 байх тохиолдлыг статистик ач холбогдолтой гэж тооцсон. Статистик анализыг SPSS програм (version Дэлгэрэнгүй
7 0, SPSS Inc Chicago, IL, USA) ашиглан хийж гүйцэтгэсэн. Дэлгэрэнгүй
8 ДЭМБ-ын шалгуурын дагуу ЧШХШ2 онош батлагдсан. Дэлгэрэнгүй
9 Туршилтын бааз Судалгааг 2015-2017 оны хооронд АШУҮИС-ийн Цөм лаборатори, Био-Анагаахын сургуулийн Физиологийн тэнхимийг түшиглэн in vitro, in vivo судалгааг туршилт судалгааны загвараар, ИСНЭ-ийн лаборатори, “Эндомед” дотоод шүүрлийн эмнэлгийг тус тус түшиглэн, эмнэлэгт суурилсан аналитик судалгааны тохиолдол хяналтын загвараар тус тус хийж гүйцэтгэлээ. Судалгааны ёс зүй Бид амьтанд туршилт хийхдээ Био-Анагаахын судалгааны ёс зүйн зарчмуудыг баримтлан Эрүүл мэндийн сайдын 2007 оны 8-р сарын 16-ны 223 тоот тушаалын 3-р хавсралт “АМЬТАНД ТУРШИЛТ ХИЙХ БИО-АНАГААХЫН СУДАЛГААНЫ ЁС ЗҮЙН УДИРДАМЖ”-ыг мөрдлөг болгон дулаан, агааржуулалт, гэрлийн тохиромжтой нөхцөлд байнгын асаргаанд туршилтыг явуулсан болно. Туршилтанд хэрэглэх харх, хулганыг АШУҮИС-ийн Цөм лабораторийн туршилтын амьтан тэжээх, өсгөн үржүүлэх виварт буюу дулаан, чийглэг, агааржуулалт, гэрэлтүүлэг тохирсон байранд, тусгай зориулалтын торонд (нэг торонд 5-6 амьтан) байрлуулж, мал эмнэлгийн эмчийн хяналтанд асаргаа, хооллолт, туршилт судалгааг хийсэн. Судалгааны сэдэв, арга зүйг АШУҮИС-ийн Эм зүй, Биоанагаахын сургуулийн Эрдэмтдийн зөвлөлийн 2015 оны 10 дугаар сарын 09 өдрийн хурлаар хэлэлцүүлж батлуулан (протокол №15-16/03 (04), АШУҮИС-ийн Судалгааны Ёс зүйн Хяналтын Хорооны 2016 оны 03-р сарын 18 өдрийн хурлаар хэлэлцүүлж, судалгааны ажлыг эхлүүлэх ёс зүйн зөвшөөрлийн (шийдвэр №14/3/2016-4) дагуу судалгааны ажлыг хийсэн. Мөн Эрүүл мэндийн сайдын 2007 оны 223 тоот тушаалын 1 дүгээр хавсралтаар баталсан “БИОАНАГААХ УХААНЫ СУДАЛГААНД ХҮНИЙГ ХАМРУУЛАХ ЁС ЗҮЙН УДИРДАМЖ”-ийн дагуу ЭМЯ-ны Био – Анагаах ухааны Ёс зүйн хяналтын хорооны 2017 оны 02-р сарын 06 өдрийн хурлаар хэлэлцүүлж, №11 тогтоолын дагуу төсөлт ажлыг хэрэгжүүлсэн. Судалгааны ажлын арга зүй . In vitro, in vivo ба эмнэл зүйн судалгаа Бид in vitro, in vivo судалгаандаа 7-8 долоо хоногтой, 150-160 гр жинтэй, эр Вистар үүлдрийн харх, 15-20 долоо хоногтой, 25-30 гр жинтэй, эр, BALB/C болон C57BL/6 үүлдэрийн хулгана ашигласан. Нойр булчирхайн Лангерхансын арлын анхдагч өсгөвөрийг коллагеназа ферментийг цөсний ерөнхий цорго руу тарьж эс хоорондын холбоосыг задлах аргаар гарган авсан. Туршилтын BALB/C болон C57BL/6 хулганы тархийг гарган авч, тархины 3-р ховдлын хэсгийг тусгаарлан Krebs Ringer bicarbonate Buffer ашиглан коллагеназа ферментийн тусламжтайгаар гипоталамусын нуман бөөмийг ялган авсан. Эсийн цитоплазмын Са2+ ионы концентрацийг fura 2-микрофлюрометрийн аргаар тодорхойллоо. Туршилтын хулганад pentobarbitone 80 mg/kg тунгаар хэвлийн хөндийд тарин унтуулж, толгойг стереотаксик хүрээнд хөдөлгөөнгүй байрлуулан, тархины 3-р ховдолд гуурс суулган инсулин болон лептин даавруудыг тарин, хооллолтыг хэмжиж анороксик үйлдлийг тодорхойллоо. Арлын инсулин болон сийвэнгийн инсулин, ГТП-1, грелин даавруудын түвшинг АНУ-ын АЛПКО корпорацид үйлдвэрлэсэн (INSULIN, ALPCO Corporation, USA) бэлэн цомгийг ашиглаж, “Цөм” лабораторид, үйлдвэрлэгчийн дагалдуулсан протоколын дагуу ФХУ-ын аргаар тодорхойллоо. Эмнэл зүйн судалгааг АШУҮИС-ийн Эмзүй, Био-Анагаахын сургуулийн дэргэдэх “Цөм” лаборатори, Анагаах Ухааны Их Сургуулийн дэргэдэх ИСНЭ-ийн лабораторийг түшиглэн, эмнэлэгт суурилсан аналитик судалгааны агшингийн судалгааны загвараар 463 хүнийг хамруулан судалсан. Нойр булчирхайн үйл ажиллагаа, инкретин эмчилгээний үр дүнг ЧШ шинээр оношлогдсон 28, ЧШ-гүй 14 хүнд эмнэлзүйн туршилт судалгааны загвараар хийж гүйцэтгэв. Сэтгэл гутралыг Laurie Radloff //, William Eaton /2004/ нарын боловсруулсан CES-D /The center of epidemiologic studies depression scale/ 20 асуулттай асуумжаар, сэтгэл түгшилтийг АНУ-ын сэтгэл зүйч Спилберг-Ханины /1980/ боловсруулсан нөхцөл байдлын болон бие хүний сэтгэл түгшилтийг үнэлэх 40 асуулт бүхий сорилоор үнэлнэ. Амьдралын чанарыг АНУ-ын RAND (American Research and Development Corporation) –аас боловсруулан 11 бүлэг бүхий нийт 36 сорилоор үнэлсэн. НҮАТХШ-ийн илрүүлгийг Берлин асуумжаар үнэлж, НҮАТХШ ба антропометрийн үзүүлэлт, цусан дахь глюкозын хамаарлыг энгийн бинар логистик регрессээр үнэлсэн. Судалгаанд хамруулсан шалгуур үзүүлэлтүүд Агшингийн судалгаа Оруулах шалгуур: 1977 Дэлгэрэнгүй
10 Судалгаанд оролцохыг зөвшөөрсөн Хасах шалгуур: 5. Бусад хэлбэрийн ЧШ 6. Судалгаанд оролцохоос татгалзсан Эмнэлзүйн туршилт судалгаа Оруулах шалгуур (ЧШ-тэй бүлэг) 1. ЧШХШ2 шинээр оношлогдсон, Инкретин бэлдмэлээр эмчлэхийг зөвшөөрсөн. 2. Судалгаанд оролцохыг зөвшөөрсөн Оруулах шалгуур (ЧШ-гүй бүлэг) 1. Цусан дахь глюкозын хэмжээ хэвийн 2. Судалгаанд оролцохыг зөвшөөрсөн Хасах шалгуур: (ЧШ-тэй болон ЧШ-гүй бүлэгт) 7. Бусад хэлбэрийн ЧШ 8. Судалгаанд оролцохоос татгалзсан Судалгааны антропологийн үзүүлэлтүүд Судалгаанд хамрагдах шалгуур хангасан хүмүүст судалгааны зорилго аргачлалыг танилцуулж зөвшөөрөл авсаны дараа урьдчилан бэлтгэсэн асуумжаар ЧШ-гийн эрсдэлт хүчин зүйлсийг тодруулж, антропометрийн хэмжилтээр (биеийн жин, өндрийг хэмжиж, биеийн жингийн индекс, бүсэлхийн тойрог, биеийн өөхний эзлэх хувийг) тодорхойлсон. Лабораторын шинжилгээгээр өлөн үеийн болон хоолны дараах глюкоз, HbA1C, инсулин, С пептид, холестеролын түвшинг тус тус тодорхойлов. Эмнэлзүйн туршилт судалгаанд хамрагдагсдад 445 ккал илчлэгтэй өглөөний хоол идүүлж өлөн болон хоолны дараах 15, 30, 60, 120 дахь минутад цуглуулсан сорьцонд глюкоз, инсулин, ГТП-1, грелин даавруудыг тодорхойлов. Асуумж судалгаа: Өвчний түүх, эрсдэлт хүчин зүйл, эмчилгээний талаарх мэдээллийг 3 бүлэг 10 асуулттай асуумжаар цуглуулсан. Үүнд: Овог нэр, нас, хүйс, ЧШ оношлогдсон жил, ЧШ-гийн удам, ЧШ-гийн эмчилгээ, хоол болон хөдөлгөөний дэглэм, архи болон тамхины хэрэглээ гэх 10 асуултыг асууж тодруулсан. Антропометрийн хэмжилт хийсэн аргачлал: Биеийн жин: Япон улсад үйлдвэрлэсэн, биеийн өөхний хувийг хэмжих боломжтой Omron маркийн жингээр хэмжсэн. Хэмжилтийг 0.5 кг хүртэл нимгэн хувцастайгаар хөл нүцгэн, цэх зогсоож, ярихгүй, хөдлөхгүй байх зэрэг санамжийг өгч тайлбарласан. Биед агуулагдах өөхний эзлэх хувийг ОУЧШХ-ны (1999) ангилалын дагуу үнэллээ. Биеийн өндөр: МУ-ын стандарт хэмжилзүйн төвөөс баталгаажуулсан, Япон улсад үйлдвэрлэсэн Tanaka өндөр хэмжигчийг ашиглан үзлэгийн өрөөнд хэмжүүлэгчийн гутлыг тайлуулж хөлийн өсгий, өгзөг дал, дагзыг нэг түвшинд байрлуулан цэх зогсоож, 0.5 см-ийн нарийвчлалтай хэмжиж тэмдэглэсэн. Биеийн жингийн индекс: Биеийн жингийн килограммаар илэрхийлсэн утгыг биеийн өндрийг метрээр илэрхийлсэн утгын квадратад харьцуулан ДЭМБ-ын оны шалгуураар үнэлсэн. Бүсэлхийн тойрог: Үйлчлүүлэгчид түүний бүсэлхийн тойргийг хэмжих талаар тайлбарлаж, үйлчлүүлэгчийг цэх зогсоож, хүйсийг дайруулан бүсэлхийн тойргийг хэмжсэн. Туузан метрийн заалтыг ажиглалтын хуудсанд тэмдэглэсэн. ОУЧШХ-ны (1999) ангиллын дагуу эрэгтэй 94 см-ээс, эмэгтэйд 80-аас дээш бол хэвлийн таргалалттай гэж үнэлсэн. Глюкозын ачаалалтай сорил ба лабораторийн шинжилгээ Холестерин: Цусан дахь холестериний түвшинг Герман улсад үйлдвэрлэсэн ROSHE фирмийн Accu-check багажаар нэг удаагийн оношлуур болон, нэг удаагийн өндөг цоологч ашиглан, шинжлүүлэгчийн гарын хурууны өндгийг хатгаж эхний дусал цусыг цэвэр хуурай хөвөн бөмбөлгөөр арчин дараагийн дусал цусыг нэг удаагийн оношлуурт дусааж тодорхойлсон. МСС-ийн Эрүүл мэндийн төслийн хүрээнд боловсруулсан ЧШХШ2-ын эмнэлзүйн удирдамжийн дагуу цусан дахь холестеролын түвшинг үнэлсэн. Хэвийн лавлах хэмжээ ≤ 4.5 ммоль/л. Глюкозжсон гемоглобин: HbA1C-ийн хэмжээг тодорхойлохдоо Норвеги улсад үйлдвэрлэсэн “AXIS SHIELD” фирмийн “Afinion” багажаар нэг удаагийн оношлуур болон, нэг удаагийн өндөг цоологч ашиглан, шинжлүүлэгчийн гарын хурууны өндгийг хатгаж эхний дусал цусыг цэвэр хуурай хөвөн бөмбөлгөөр арчиж дараагийн дусал цусыг нэг удаагийн оношлуурын хошуунд соруулж анализаторт хийж тодорхойлсон. Mонгол улсад хэрэгжиж буй МСС-гийн Эрүүл мэндийн төслийн хүрээнд боловсруулсан ЧШХШ2-ын эмнэлзүйн удирдамжийн дагуу цусны глюкоз, зорилтот түвшин HbA1C≤ 6.5%. Глюкозын ачаалалтай сорил: Сорил хийхийн өмнөх өдөр оройн 23 цагаас хойш хоол хүнс, жимс, чихэр, ундаа, согтууруулах ундаа хэрэглэхгүй байх, шинжилгээнд өглөөний 9 цагт өлөн ирэх зөвлөгөө өгсөн. 450 ккал илчлэгтэй өглөөний хоол болох хачиртай талх /260 ккал/ идүүлж, Фүзи цай /190 ккал/ уулгасны дараа тайван суулгаж 0, 15, 30, 60, 120 дахь минутанд венийн судаснаас цус авч, плазм дахь глюкоз, инсулины түвшинг тодорхойлов. Ийлдсийн идэвхтэй грелин болон идэвхгүй грелин, ГТП-1 дааврын түвшинг нийт 210 цусны ийлдсэнд Франц улсын Бертин фармад үйлдвэрлэсэн (Acylated and Unacylated Ghrelin, Active GLP-1, total GLP-1, SPI Bio, Bertin Pharma, France) бэлэн цомог, Инсулин дааврын түвшинг АНУ-ын АЛПКО корпорацид үйлдвэрлэсэн (INSULIN, ALPCO Corporation, USA) бэлэн цомгийг ашиглаж, “Цөм” лабораторид, үйлдвэрлэгчийн дагалдуулсан протоколын дагуу ФХУ-ын аргаар тодорхойллоо. Инсулины лавламж хэмжээ 0-14 мкнэгж/мл. ФХУ нь сэндвич хэлбэрийн дархлаа урвал юм. 96 нүд бүхий бичил тавганд өвөрмөц моноклонт эсрэг биен давхарга байгаа. Инкубаци дууссаны дараа урвалыг зогсоох уусмал хийн 450нм спектрофотометрээр өнгөний нягтралыг хэмжинэ. Инсулин ФХУ нь сэндвич хэлбэрийн дархлаа урвал юм. 96 нүд бүхий бичил тавганд инсулин өвөрмөц моноклонт эсрэг биен давхарга байгаа. Инкубаци дууссаны дараа урвалыг зогсоох уусмал хийн 450нм спектрофотометрээр өнгөний нягтралыг хэмжинэ. Туршилт хийхээс өмнө бүх хэрэглэгдэхүүнийг өрөөний температурт (18-25°C) болгох Хэрэглэхээсээ өмнө бүх урвалжийг зөөлөн холино. 1. Оношлуурын тавцанг задлахаасаа өмнө өрөөний температурт байлгана. Бүх стандарт, контрол, сорьцонд шинжилгээ хийх оношлуурын тавцангийн загвар гаргах тус бүр 2 эгнээтэй. Үлдсэн оношлуурын тавцангийн зурвасуудыг хатааж хуурай болгон тугалган цаасаар нягт ороож 2-8°C-д хадгална. 2. Стандарт, контрол, сорьц бүрээс 25 μl пепиткр тус тусын нүдэнд хийнэ. Контролыг зааврын дагуу найруулах ба урвалж бэлдэх хэсгийг харах ёстой. 1985 Дэлгэрэнгүй
20.Ишлэл


Сэтгэгдэл бичих
Нэр :


СЭТГЭГДЛҮҮД